Ուտագավա Հիրոշիգե

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Անդո Հիրոսիգեից)
Ուտագավա Հիրոշիգե
ճապ.՝ 歌川広重
Հիրոշիգեի դիմանկարն՝ ըստ Ուտագավա Կունիսադայի (1786-1864 թթ)
Ի ծնե安藤 徳太郎
Կեղծանուն安藤 重右衛門, 安藤 鉄蔵, 安藤 徳兵衛 և 歌川 広重
Ծնվել է1797[1][2][3][…]
ԾննդավայրԷդո, Ճապոնիա[2][4]
Վախճանվել էհոկտեմբերի 12, 1858(1858-10-12)[2][5][6][…]
Մահվան վայրԷդո, Ճապոնիա[2][4]
ԱզգությունՃապոնացիներ
ՔաղաքացիությունՃապոնիա[7]
Մասնագիտություննկարիչ, ukiyo-e artist և փորագրիչ
ՈճՈւգատավա դպրոց և Kasei culture?
Ժանրբնանկար և ուկիյո-է
Թեմաներուկիյո-է
Ուշագրավ աշխատանքներOne Hundred Famous Views of Edo?, Thirty-six Views of Mount Fuji?, Eight Views of Ōmi?, Kōshū Nikki?, The Sixty-nine Stations of the Kiso Kaidō?, Famous Views of the 60-odd Provinces? և Tendō Hiroshige?
ՈւսուցիչUtagawa Toyohiro? և Ōoka Unpō?
ԱշակերտներUtagawa Hirokage?, Utagawa Shigekiyo?, Q11545221?, Q35999857?, Q11545222?, Q11605744? և Yoshinobu Utagawa?
Ներշնչվել էԿացուշիքա Հոքուսայ
Պաշտոնdōshin?
 Utagawa Hiroshige Վիքիպահեստում

Ուտագավա Հիրոշիգեն (ճապ.՝ 歌川広重, 1797[1][2][3][…], Էդո, Ճապոնիա[2][4] - հոկտեմբերի 12, 1858(1858-10-12)[2][5][6][…], Էդո, Ճապոնիա[2][4]), ճապոնացի գծանկարիչ, արվեստի ուկիյո-է ուղղության խոշորագույն ներկայացուցիչ, գունավոր փայտափորագրության մեծահմուտ վարպետ և ավելի քան 5400 փորագրանկարների հեղինակ։ Կենցաղային գեղանկարչության բաղադրատարրերով իր քնարերգական բնանկարներում («Տոկաիդո երկաթուղու 53 կայարանները», 1833-1834) նա արտացոլել է բնության անկայուն, փոփոխական վիճակները, ձյան և մշուշի մթնոլորտային էֆեկտները։ Նկարչին են վերագրում նաև Անդո Հիրոշիգե (安藤広重՝ իրական անվան և ստեղծագործական կեղծանվան անսովոր միասնություն) և Իչիյուսաի Հիրոշիգե (一幽斎廣重) գեղարվեստական կեղծանունները։

Կյանքի վաղ ժամանակաշրջանը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիրոշիգեն ծնվել է 1797 թ. Յաեսու զորանոցում, որը գտնվում է Էդո քաղաքի (այժմյան Տոկիո) Յաեսու թաղամասում տեղակայված Էդո ամրոցի արևելյան մասում։ Ծննդյան ժամանակ նրան տրված անունը Անդո Տոկուտարո է (安藤徳太郎)։ Նրա հայրը՝ Անդո Գենեմոնը, սյոգունի տոհմական պալատական էր։ Երիտասարդ տարիքում Հիրոշիգեն գրեթե միաժամանակ կորցնում է և՛ մորը, և՛ հորը։ Հոր մահը նշանակում էր, որ տասներեքամյա տղան պետք է ստանձնի Էդո դղյակի հրշեջ ծառայության պետի պաշտոնն ու պարտականությունները։ Հիրոշիգեն այդ պաշտոնում ծառայել է մինչև 27 տարին բոլորելը։ Ծառայությունն առանձնապես աշխատատար չէր և պատանուն դա թույլ էր տալիս մեծ ժամանակ հատկացնել գեղանկարչությանը։ Ենթադրաբար, Հիրոշիգեն գծանկարչությամբ սկսել է զբաղվել Կացուսիկա Հոկուսայի աշխատանքները տեսնելուց հետո։

Նկարչի ամենավաղ ստեղծագործությունը համարվում է «Լաեչյու կղզու բնակիչների թափորը» (1836) նկարը։

Ստեղծագործությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաճախ ճամփորդել և ստեղծել է «Արևելյան մայրաքաղաքի՝ (Տոկիոյի) 10 տեսարան» (1827), «Տոկայդոյի ճանապարհի 53 կայարանները» (1833-1834), «Գավառների ավելի քան 60 տեսարան» (1853-1856), «Ֆուձի լեռան 36 տեսարան» (1854-1858), «Էդոյի 100 տեսարան» (1856-1858) և այլ՝ գունավոր փայտագրության տեխնիկայով կատարված բնանկարաշարեր։

Կերպարների նրբագեղությամբ ու քնարականությամբ բնորոշվող Հիրոսիգեի բնանկարներում պատկերված են նաև առօրյա աշխատանքով զբաղված մարդիկ։

Տարածությունը հաղորդելու նպատակով հաճախ ընդգծել է առաջին պլանի շեշտված որևէ մանրամաս՝ մեղմորեն կերպավորելով հետին պլանները, դիմել է նաև գծային հեռանկարինː Նրա արվեստը ազդել է իմպրեսիոնիզմի և պոստիմպրեսիոնիզմի շրջանի եվրոպական բնանկարչության վրաː

Ազդեցությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ձախից՝ Հիրոշիգե, «Սալորի այգին Կամեիդոյում»
աջից՝ Վան Գոգ, «Սալորի ծաղկող ծառը»
ձախից՝ Հիրոշիգե, «Մեծ կամուրջը. հանկարծակի տեղատարափ անձրև Ատակեում»
աջից՝ Վան Գոգ, «Կամուրջն անձրևի տակ»

Հիրոշիգեն Ուտագավա դպրոցի սան է, ինչպես՝ Կունիսադան և Կունիյոշին։ 19-րդ դարի սկզբում Ուտագավա դպրոցում դասավանդում էին գծանկարչության և փայտափորագրության արվեստը, որն ուսումնասիրում էին բազմաթիվ արվեստագետներ։ Չնայած դերասանների վերաբերյալ կամ պատմական թեմաներով նրանց գծանկարների և փորագրանկարների գերակշռությանը՝ դպրոցի սաները հմտանում էին արվեստի հայտնի բոլոր ուղղություններում։

Հիրոշիգեի օրոք գծանկարչությունը ծաղկում էր ապրում, և այդ ոճը նախընտրող արվեստասեր գնորդների թիվը սրընթաց աճում էր։

Հիրոշիգեի «Տոկաիդո երկաթուղու 53 կայարանները» (1833-1834) և «Էդո քաղաքի հարյուր անվանի տեսարանները» (1856- 1858) նկարների շարքը մեծ տպավորություն է գործել ֆրանսիացի իմպրեսիոնիստների վրա, ինչպիսիք են Կլոդ Մոնեն, Վինսենթ վան Գոգը։ Վերջինս Հիրոշիգեից բանագողել է երկու նկար «Էդո քաղաքի հարյուր անվանի տեսարաններ» շարքից, որոնք այժմ ներառված են նրա ուկիյո-է գծանկարների հավաքածուի մեջ։ Հիրոշիգեի ստեղծագործական ոճը տպավորություն է գործել նաև ռուսական արվեստի «Միր իսկուսստվա» ուղղության վրա 20-րդ դարում, որի ամենահայտնի ներկայացուցիչներից է Իվան Բիլիբինը։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուկիյո-է. «Ծաղիկների և թռչունների նկարներ»՝

  • «Ձյունածածկ եղեգները և վայրի բադը»
    «Ձյունածածկ եղեգները և վայրի բադը»

Մի քանի ուկիո-է ոճի նկարներ «Տոկաիդո երկաթուղու 53 կայարանները» շարքից՝

  • «Առավոտյան լույսի շողերը Նիհոնբաշիում»
    «Առավոտյան լույսի շողերը Նիհոնբաշիում»
  • The Lake at Hakone
    The Lake at Hakone
  • «Գիշերային ձյուն Կամբարայում»
    «Գիշերային ձյուն Կամբարայում»
  • «Պայծառ եղանակ Կամեյամայում ձյան տեղումից հետո»՝
    «Պայծառ եղանակ Կամեյամայում ձյան տեղումից հետո»՝

Մի քանի ուկիո-է ոճի նկարներ «Էդո քաղաքի հարյուր անվանի տեսարաններ» շարքից՝

  • «Բովանդակություն»
    «Բովանդակություն»
  • «Սալորի այգին Կամեիդոյում»
    «Սալորի այգին Կամեիդոյում»
  • «Մեծ կամուրջ, հանկարծակի տեղատարափ անձրև Ատակեում»
    «Մեծ կամուրջ, հանկարծակի տեղատարափ անձրև Ատակեում»
  • The Dyers' Street in Kanda
    The Dyers' Street in Kanda
  • «Սարուվակաչոն գիշերը»'
    «Սարուվակաչոն գիշերը»'
  • Suijin Shrine and Massaki on the Sumida River
    Suijin Shrine and Massaki on the Sumida River
  • Massaki of Suijin Shrine, Uchigawa Inlet, and Sekiya
    Massaki of Suijin Shrine, Uchigawa Inlet, and Sekiya
  • Yoroi Ferry, Koami-chō
    Yoroi Ferry, Koami-chō
  • Kinryūzan Temple, Asakusa
    Kinryūzan Temple, Asakusa
  • «Ֆուկագավա Սուսակին և Ջումանցուբոն»
    «Ֆուկագավա Սուսակին և Ջումանցուբոն»
  • Inside Kameido Tenjin Shrine
    Inside Kameido Tenjin Shrine
  • Fireworks at Ryōgoku
    Fireworks at Ryōgoku

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis
  3. ↑ 3,0 3,1 And? Hiroshige
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Կերպարվեստի արխիվ
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 RKDartists (նիդերլ.)
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Lane R. Encyclopædia Britannica
  7. ↑ NMVW-collection

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Новый Энциклопедический Словарь, Рипол Классик, 2004
  • Мировое искусство. Андо Хиросигэ: Серия гравюр «53 станции Токайдо», «69 станций Кисокайдо». - СПб: ООО «СЗКЭО» «Кристалл», 2006. - 160 с.: ил. ISBN 5-9603-0052-4
  • Мировое искусство. Андо Хиросигэ. «100 видов Эдо» - СПб: ООО «СЗКЭО» «Кристалл», 2007. - 128 с.: ил. ISBN 978-5-9603-0053-7
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուտագավա Հիրոշիգե» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
✯
 Այս հոդվածն ընտրվել է Հայերեն Վիքիպեդիայի օրվա հոդված:
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 427)։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ուտագավա_Հիրոշիգե&oldid=9027691» էջից