Jump to content

Ֆրանկ Ադամս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ֆրանկ Ադամս
Ծնվել էնոյեմբերի 5, 1930(1930-11-05)[1][2][3]
Woolwich, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
Մահացել էհունվարի 7, 1989(1989-01-07)[1] (58 տարեկան)
Brampton, Հանթինգդոնշայը, Քեմբրիջշիր, Քեմբրիջշիր, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
մահը պատահարից[1]
ԳերեզմանTrinity College Chapel[4]
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս, աստղագետ, տոպոլոգ և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Քեմբրիջի համալսարան[1], Մանչեսթերի Վիկտորիայի համալսարան[1], Royal Engineers?[1] և Քեմբրիջի համալսարան[1]
Գործունեության ոլորտտեղաբանություն, Հանրահաշվական տոպոլոգիա[5], աստղագիտություն[5], երկրաչափություն[5] և homotopy theory?
Պաշտոն(ներ)Lowndean Professor of Astronomy and Geometry? և Fielden Chair of Pure Mathematics?
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Թագավորական Դանիական գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԹրինիթի քոլեջ (1952)[1], Բեդֆորդ դպրոց (1948)[1] և Քեմբրիջի համալսարան (1956)[6][1]
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[7][5][8]
Գիտական ղեկավարShaun Wylie?
Եղել է գիտական ղեկավարC. T. C. Wall?[6], Béla Bollobás?[6], Siu-Por Lam?[6], Nigel Ray?[6], Peter Johnstone?[6], Andrew Ranicki?[6], John Knopfmacher?[6], Charles Richard Francis Maunder?[6], Michael Moss?[6], Grant Walker?[6], Smilka Zdravkovska?[6], Richard John Steiner?[6], Zafer Mahmud?[6], David Baird?[6], Jeremy Harin Charles Gunawardena?[6], Peter Hoffman?[6], John Patrick Campbell Greenlees?[6], Lawrence Edward Morris?[6], Albert Harris?[6], Anthony Brearley?[6], David Whitgift?[6], Alan George Cathcart?[6], John Robert Hunton?[6], Andreas Zachariou?[6] և Sheila Cormack?[6]
Պարգևներ

Ջոն Ֆրանկ Ադամս [9] (անգլ.՝ John Frank Adams, նոյեմբերի 5, 1930(1930-11-05)[1][2][3], Woolwich, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն - հունվարի 7, 1989(1989-01-07)[1], Brampton, Հանթինգդոնշայը, Քեմբրիջշիր, Քեմբրիջշիր, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն) Բրիտանացի մաթեմատիկոս, հոմոտոպիայի տեսության հիմնական ներդրողներից մեկը[10][11][12]:

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նա ծնվել է Վուլվիչում՝ Լոնդոնի հարավ-արևելյան արվարձաններից մեկում և սովորել Բեդֆորդի դպրոցում: Նա սկսել է իր ակադեմիական կարիերան Քեմբրիջի Թրինիթի քոլեջում՝ որպես Աբրամ Բեսիկովիչի աշակերտ, բայց շուտով անցել է հանրահաշվական տոպոլոգիայի։ 1956 թվականին նա ստացել է իր թեկնածությունը Քեմբրիջի համալսարանից: Նրա թեզը, որը գրվել է Շոն Ուայլիի ղեկավարությամբ, վերնագրված էր սպեկտրային հաջորդականությունների և ինքնախանգարման ինվարիանտների մասին: Նա զբաղեցրել է Մանչեստրի համալսարանի Ֆիլդենի ամբիոնը (1964-1970), և դարձել է Քեմբրիջի համալսարանի աստղագիտության և երկրաչափության պրոֆեսոր (1970-1989)։ 1964 թվականին ընտրվել է Թագավորական ընկերության անդամ։

Նրա հետաքրքրություններից են եղել գո խաղը և լեռնագնացությունը՝ նա խնջույքների սեղանի շուրջ ցույց է տվել, թե ինչպես կարելի է մագլցել (Ուիթնիի տրավերս):

Նա մահացել է Բրեմփթոնում ավտովթարից։ Նրա համար հուշատախտակ կա Քեմբրիջի Թրինիթի քոլեջի մատուռում։

1950-ականներին հոմոտոպիայի տեսությունը զարգացման վաղ փուլում էր, և չլուծված խնդիրներն առատ էին: Ադամսը մի շարք կարևոր տեսական առաջընթացներ է գրանցել հանրահաշվական տոպոլոգիայում, սակայն նրա նորամուծությունները միշտ պայմանավորված են եղել կոնկրետ խնդիրներով։ Անրի Կարտանի և Ժան-Պիեռ Սերի ֆրանսիական դպրոցի ազդեցությամբ՝ նա վերաձևակերպել և ամրապնդել է հոմոտոպիայի խմբերը սպեկտրային հաջորդականության տերմիններով վերացնելու նրանց մեթոդը՝ ստեղծելով կայուն հոմոտոպիայի տեսության հիմնական գործիքը, որն այժմ հայտնի է որպես Ադամսի սպեկտրային հաջորդականություն։ Սա սկսվել է Ext խմբերով, որոնք հաշվարկվել են կոոմոլոգիական գործողությունների օղակի վրա, որը դասական դեպքում Սթինրոդի հանրահաշիվն է: Նա օգտագործել է այս սպեկտրային հաջորդականությունը՝ հարձակվելու հայտնի Hopf-ի անփոփոխ մեկ խնդրի վրա, որը նա ամբողջությամբ լուծել է 1960 թվականի մի աշխատության մեջ՝ կատարելով երկրորդական կոոմոլոգիայի գործողությունների խորը վերլուծություն: Ադամս-Նովիկով սպեկտրային հաջորդականությունը Ադամսի սպեկտրային հաջորդականության անալոգն է, որն օգտագործել է արտասովոր կոհոմոլոգիայի տեսությունը դասական կոհոմոլոգիայի փոխարեն. այն մեծ ներուժ ունեցող հաշվողական գործիք է:

Ադամսը նաև K-տեսության կիրառման առաջամարտիկ էր։ Նա հորինել է Ադամսի գործողությունները K-տեսության մեջ, որոնք բխում են արտաքին ուժերից; դրանք այժմ լայնորեն կիրառվում են նաև զուտ հանրահաշվական համատեքստերում: Ադամսը դրանք ներկայացրել է 1962 թվականիի մի աշխատության մեջ՝ լուծելու գնդերի վերաբերյալ հայտնի վեկտորային դաշտերը: Այնուհետև նա օգտագործել է դրանք Ադամսի ենթադրությունը ուսումնասիրելու համար, որը վերաբերում է (մեկ օրինակում) J-հոմոմորֆիզմի պատկերին գնդերի կայուն հոմոտոպիայի խմբերում: Ադամսի և Մայքլ Ֆ. Աթիյայի ավելի ուշ աշխատությունը օգտագործել է Ադամսի գործողությունները վերոհիշյալ Hopf անփոփոխ մեկ արդյունքի չափազանց էլեգանտ և շատ ավելի արագ տարբերակը տալու համար:

1974 թվականին Ադամսը դարձել է Լոնդոնի մաթեմատիկական ընկերության կողմից շնորհված Ավագ Ուայթհեդի մրցանակի առաջին դափնեկիրը[13]։ 1957-1958-ին եղել է առաջադեմ հետազոտությունների ինստիտուտի հրավիրյալ գիտնական[14]։

Ադամսն ուներ բազմաթիվ տաղանդավոր ուսանողներ և մեծ ազդեցություն է ունեցել Բրիտանիայում և ամբողջ աշխարհում հանրահաշվական տոպոլոգիայի զարգացման գործում: Չիկագոյի համալսարանի նրա դասախոսությունները տպագրվել են 1996 թվականին «Չիկագոյի դասախոսություններ մաթեմատիկայի շարքում» շարքում, ինչպիսիք են դասախոսությունները բացառիկ ստի խմբերի և կայուն հոմոտոպիայի և ընդհանրացված հոմոլոգիայի մասին։ԳՄԱՀ 0-226-00524-0։

Նրա պատվին է անվանվել Մանչեստրի համալսարանի Ալան Թյուրինգի շենքում մաթեմատիկայի հետազոտական ​​հիմնական սեմինարի սենյակը:

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
  2. 2,0 2,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. 3,0 3,1 3,2 Who's who (բրիտ․ անգլ.)(untranslated), 1849. — ISSN 0083-937X
  4. Find A Grave — 1996.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  6. 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 6,17 6,18 6,19 6,20 6,21 6,22 6,23 6,24 6,25 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  7. Identifiants et Référentiels (ֆր.)ABES, 2011.
  8. CONOR.Sl
  9. James, Ioan M. (1990). «Frank Adams. 5 November 1930-7 January 1989». Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 36: 2–16. doi:10.1098/rsbm.1990.0021. JSTOR 770077.
  10. Ray, Nigel; Walker, Grant, eds. (1992). «The work of J. F. Adams». Adams Memorial Symposium on Algebraic Topology. Vol. 1. էջեր 1–28. doi:10.1017/CBO9780511526305.003. ISBN 9780511526305.
  11. James, Ioan M.; Wall, C. T. C. (1997). «John Frank Adams». Bulletin of the London Mathematical Society. 29 (4): 489. doi:10.1112/S0024609397002968.
  12. Կաղապար:MacTutor Biography
  13. London Mathematical Society. «List of Prizewinners». Արխիվացված է օրիգինալից 15 April 2009-ին. Վերցված է 8 July 2007-ին.
  14. Institute for Advanced Study: A Community of Scholars

Աշխատություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]