Jump to content

Ֆրանկ Ադամս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ֆրանկ Ադամս
Ծնվել էնոյեմբերի 5, 1930(1930-11-05)[1][2][3]
Woolwich, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
Մահացել էհունվարի 7, 1989(1989-01-07)[1] (58 տարեկան)
Brampton, Հանթինգդոնշայը, Քեմբրիջշիր, Քեմբրիջշիր, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
մահը պատահարից[1]
ԳերեզմանTrinity College Chapel[4]
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս, աստղագետ, տոպոլոգ և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Քեմբրիջի համալսարան[1], Մանչեսթերի Վիկտորիայի համալսարան[1], Royal Engineers?[1] և Քեմբրիջի համալսարան[1]
Գործունեության ոլորտտեղաբանություն, Հանրահաշվական տոպոլոգիա[5], աստղագիտություն[5], երկրաչափություն[5] և homotopy theory?
Պաշտոն(ներ)Lowndean Professor of Astronomy and Geometry? և Fielden Chair of Pure Mathematics?
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Թագավորական Դանիական գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԹրինիթի քոլեջ (1952)[1], Բեդֆորդ դպրոց (1948)[1] և Քեմբրիջի համալսարան (1956)[6][1]
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[7][5][8]
Գիտական ղեկավարShaun Wylie?
Եղել է գիտական ղեկավարC. T. C. Wall?[6], Béla Bollobás?[6], Siu-Por Lam?[6], Nigel Ray?[6], Peter Johnstone?[6], Andrew Ranicki?[6], John Knopfmacher?[6], Charles Richard Francis Maunder?[6], Michael Moss?[6], Grant Walker?[6], Smilka Zdravkovska?[6], Richard John Steiner?[6], Zafer Mahmud?[6], David Baird?[6], Jeremy Harin Charles Gunawardena?[6], Peter Hoffman?[6], John Patrick Campbell Greenlees?[6], Lawrence Edward Morris?[6], Albert Harris?[6], Anthony Brearley?[6], David Whitgift?[6], Alan George Cathcart?[6], John Robert Hunton?[6], Andreas Zachariou?[6] և Sheila Cormack?[6]
Պարգևներ

Ջոն Ֆրանկ Ադամս [9] (անգլ.՝ John Frank Adams, նոյեմբերի 5, 1930(1930-11-05)[1][2][3], Woolwich, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն - հունվարի 7, 1989(1989-01-07)[1], Brampton, Հանթինգդոնշայը, Քեմբրիջշիր, Քեմբրիջշիր, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն) Բրիտանացի մաթեմատիկոս, հոմոտոպիայի տեսության հիմնական ներդրողներից մեկը[10][11][12]:

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նա ծնվել է Վուլվիչում՝ Լոնդոնի հարավ-արևելյան արվարձաններից մեկում և սովորել Բեդֆորդի դպրոցում: Նա սկսել է իր ակադեմիական կարիերան Քեմբրիջի Թրինիթի քոլեջում՝ որպես Աբրամ Բեսիկովիչի աշակերտ, բայց շուտով անցել է հանրահաշվական տոպոլոգիայի։ 1956 թվականին նա ստացել է իր թեկնածությունը Քեմբրիջի համալսարանից: Նրա թեզը, որը գրվել է Շոն Ուայլիի ղեկավարությամբ, վերնագրված էր սպեկտրային հաջորդականությունների և ինքնախանգարման ինվարիանտների մասին: Նա զբաղեցրել է Մանչեստրի համալսարանի Ֆիլդենի ամբիոնը (1964-1970), և դարձել է Քեմբրիջի համալսարանի աստղագիտության և երկրաչափության պրոֆեսոր (1970-1989)։ 1964 թվականին ընտրվել է Թագավորական ընկերության անդամ։

Նրա հետաքրքրություններից են եղել գո խաղը և լեռնագնացությունը՝ նա խնջույքների սեղանի շուրջ ցույց է տվել, թե ինչպես կարելի է մագլցել (Ուիթնիի տրավերս):

Նա մահացել է Բրեմփթոնում ավտովթարից։ Նրա համար հուշատախտակ կա Քեմբրիջի Թրինիթի քոլեջի մատուռում։

Աշխատանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1950-ականներին հոմոտոպիայի տեսությունը զարգացման վաղ փուլում էր, և չլուծված խնդիրներն առատ էին: Ադամսը մի շարք կարևոր տեսական առաջընթացներ է գրանցել հանրահաշվական տոպոլոգիայում, սակայն նրա նորամուծությունները միշտ պայմանավորված են եղել կոնկրետ խնդիրներով։ Անրի Կարտանի և Ժան-Պիեռ Սերի ֆրանսիական դպրոցի ազդեցությամբ՝ նա վերաձևակերպել և ամրապնդել է հոմոտոպիայի խմբերը սպեկտրային հաջորդականության տերմիններով վերացնելու նրանց մեթոդը՝ ստեղծելով կայուն հոմոտոպիայի տեսության հիմնական գործիքը, որն այժմ հայտնի է որպես Ադամսի սպեկտրային հաջորդականություն։ Սա սկսվել է Ext խմբերով, որոնք հաշվարկվել են կոոմոլոգիական գործողությունների օղակի վրա, որը դասական դեպքում Սթինրոդի հանրահաշիվն է: Նա օգտագործել է այս սպեկտրային հաջորդականությունը՝ հարձակվելու հայտնի Hopf-ի անփոփոխ մեկ խնդրի վրա, որը նա ամբողջությամբ լուծել է 1960 թվականի մի աշխատության մեջ՝ կատարելով երկրորդական կոոմոլոգիայի գործողությունների խորը վերլուծություն: Ադամս-Նովիկով սպեկտրային հաջորդականությունը Ադամսի սպեկտրային հաջորդականության անալոգն է, որն օգտագործել է արտասովոր կոհոմոլոգիայի տեսությունը դասական կոհոմոլոգիայի փոխարեն. այն մեծ ներուժ ունեցող հաշվողական գործիք է:

Ադամսը նաև K-տեսության կիրառման առաջամարտիկ էր։ Նա հորինել է Ադամսի գործողությունները K-տեսության մեջ, որոնք բխում են արտաքին ուժերից; դրանք այժմ լայնորեն կիրառվում են նաև զուտ հանրահաշվական համատեքստերում: Ադամսը դրանք ներկայացրել է 1962 թվականիի մի աշխատության մեջ՝ լուծելու գնդերի վերաբերյալ հայտնի վեկտորային դաշտերը: Այնուհետև նա օգտագործել է դրանք Ադամսի ենթադրությունը ուսումնասիրելու համար, որը վերաբերում է (մեկ օրինակում) J-հոմոմորֆիզմի պատկերին գնդերի կայուն հոմոտոպիայի խմբերում: Ադամսի և Մայքլ Ֆ. Աթիյայի ավելի ուշ աշխատությունը օգտագործել է Ադամսի գործողությունները վերոհիշյալ Hopf անփոփոխ մեկ արդյունքի չափազանց էլեգանտ և շատ ավելի արագ տարբերակը տալու համար:

1974 թվականին Ադամսը դարձել է Լոնդոնի մաթեմատիկական ընկերության կողմից շնորհված Ավագ Ուայթհեդի մրցանակի առաջին դափնեկիրը[13]։ 1957-1958-ին եղել է առաջադեմ հետազոտությունների ինստիտուտի հրավիրյալ գիտնական[14]։

Ադամսն ուներ բազմաթիվ տաղանդավոր ուսանողներ և մեծ ազդեցություն է ունեցել Բրիտանիայում և ամբողջ աշխարհում հանրահաշվական տոպոլոգիայի զարգացման գործում: Չիկագոյի համալսարանի նրա դասախոսությունները տպագրվել են 1996 թվականին «Չիկագոյի դասախոսություններ մաթեմատիկայի շարքում» շարքում, ինչպիսիք են դասախոսությունները բացառիկ ստի խմբերի և կայուն հոմոտոպիայի և ընդհանրացված հոմոլոգիայի մասին։ԳՄԱՀ 0-226-00524-0։

Ճանաչում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նրա պատվին է անվանվել Մանչեստրի համալսարանի Ալան Թյուրինգի շենքում մաթեմատիկայի հետազոտական ​​հիմնական սեմինարի սենյակը:

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
  2. ↑ 2,0 2,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Who's who (բրիտ․ անգլ.) — (untranslated), 1849. — ISSN 0083-937X
  4. ↑ Find A Grave — 1996.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  6. ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 6,17 6,18 6,19 6,20 6,21 6,22 6,23 6,24 6,25 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  7. ↑ Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
  8. ↑ CONOR.Sl
  9. ↑ James, Ioan M. (1990). «Frank Adams. 5 November 1930-7 January 1989». Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 36: 2–16. doi:10.1098/rsbm.1990.0021. JSTOR 770077.
  10. ↑ Ray, Nigel; Walker, Grant, eds. (1992). «The work of J. F. Adams». Adams Memorial Symposium on Algebraic Topology. Vol. 1. էջեր 1–28. doi:10.1017/CBO9780511526305.003. ISBN 9780511526305.
  11. ↑ James, Ioan M.; Wall, C. T. C. (1997). «John Frank Adams». Bulletin of the London Mathematical Society. 29 (4): 489. doi:10.1112/S0024609397002968.
  12. ↑ Կաղապար:MacTutor Biography
  13. ↑ London Mathematical Society. «List of Prizewinners». Արխիվացված է օրիգինալից 15 April 2009-ին. Վերցված է 8 July 2007-ին.
  14. ↑ Institute for Advanced Study: A Community of Scholars

Աշխատություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ֆրանկ_Ադամս&oldid=10066049» էջից