Jump to content

Փոլ Սքալի-Փաուեր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Փոլ Սքալի-Փաուեր
Դիմանկար
Ծնվել էմայիսի 28, 1944(1944-05-28)[1] (80 տարեկան)
ԾննդավայրՍիդնեյ, Ավստրալիա
Քաղաքացիություն ԱՄՆ և  Ավստրալիա
ԿրթությունՍիդնեյի համալսարան
Մասնագիտությունտիեզերագնաց
ԱշխատավայրՆԱՍԱ
Պարգևներ և
մրցանակներ
 Paul D. Scully-Power Վիքիպահեստում

Փոլ Դեսմոնդ Սքալի-Փաուեր (անգլ.՝ Paul Desmond Scully-Power, մայիսի 28, 1944(1944-05-28)[1], Սիդնեյ, Ավստրալիա), ավստրալո-ամերիկացի օվկիանոսագետ, տեխնոլոգիաների փորձագետ և բիզնես ղեկավար։ 1984 թվականին, որպես ԱՄՆ ռազմածովային նավատորմի ստորջրյա ռազմական գործողությունների կենտրոնի քաղաքացիական սպա[3], թռել է ՆԱՍԱSTS-41-G տիեզերանավով՝ որպես օգտակար բեռնվածության մասնագետ։ Նաև ծառայել է որպես ծովային նավատորմի հրամանատար։ Նա առաջին բնիկ ավստրալիացին է և մորուքով առաջին տիեզերագնացը, որն ուղևորվել է տիեզերք[4]։

Տիեզերքում գտնվելու ընթացքում նա կարողացել է հաստատել պարուրաձև պտտահողմերի առկայությունը և դիտել դրանք անզեն աչքով[5][6]։

Սքալի-Փաուերը շարունակել է աշխատել մասնավոր արդյունաբերության մեջ։ Համարվում է տեսանելի, ինֆրակարմիր, ռադարային և ակուստիկ հեռազննման[7], ինչպես նաև անվտանգության, ավիացիայի և օդատիեզերական արդյունաբերության համաշխարհային փորձագետ[7]։

Սքալի-Փաուերը 2004 թվականին Ավստրալիայի օրվա կապակցությամբ նշանակվել է Ավստրալիայի շքանշանի անդամ՝ «օվկիանոսագիտության և հեռազննման ոլորտներում գիտությանը, ինչպես նաև համայնքին մի շարք պետական կարգավորող գործակալությունների ներդրումների և պահպանության խնդիրների վերաբերյալ հանրային իրազեկվածության բարձրացման համար»[8]։

Վաղ կյանք և կրթություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փոլ Սքալի-Փաուերը ծնվել է Ավստրալիայի Սիդնեյ քաղաքում։ Հաճախել է Լոնդոնի դպրոցներ, ինչպես նաև Ռիվերվյուի Սուրբ Իգնատիոս և Սիդնեյի Չաթսվուդ քաղաքի Սուրբ Պիոս X-ի քոլեջը։ Կիրառական մաթեմատիկա է սովորել Սիդնեյի համալսարանում, որտեղ բնակվել է Սուրբ Հովհաննեսի քոլեջում, և գերազանցությամբ ստացել է գիտությունների բակալավրի աստիճան 1966 թվականին, իսկ կրթության դիպլոմ՝ 1967 թվականին։

Գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Փոլ Դ. Սքալի-Փաուերը STS-41-G ութօրյա տիեզերական մաքոքային առաքելությանը պատրաստվելիս՝ Ջոնսոնի տիեզերական կենտրոնի մոդելավորման և ինտեգրման լաբորատորիայում ուսուցման ընդմիջման ժամանակ
Լուսանկարը` NASA

1967 թվականի հունվարին, Սիդնեյի համալսարանն ավարտելուց հետո, Սքալի-Փաուերն առաջարկ է ստացել Ավստրալիայի թագավորական նավատորմից՝ ստեղծելու առաջին օվկիանոսագրական խումբը նավատորմի ներսում։

1967 թվականի հունվարից մինչև 1972 թվականի հուլիսը եղել է գիտաշխատող և մնացել օվկիանոսագրական խմբի առաջին և մշտական ղեկավարը։

1972 թվականի հուլիսից մինչև 1974 թվականը եղել է ԱՄՆ-ի Ավստրալիական նավատորմի փոխարինող գիտնական։ Կոնեկտիկուտի Նոր Լոնդոն նավահանգստում աշխատել է ԱՄՆ-ի ռազմածովային ստորջրյա համակարգերի կենտրոնում և Վաշինգտոն Կ.Շ․-ի ծովային հետազոտությունների գրասենյակում, մարդատար տիեզերանավերի առաքելությունն այդ ժամանակվանից։ Այս ժամանակահատվածում նա հրավիրվել է միանալու Սքայլաբ նախագծի Երկրի դիտորդական թիմին և այդ ժամանակից ի վեր աշխատել է տիեզերական օվկիանոսագրության ոլորտում բոլոր օդաչուավոր տիեզերական առաքելությունների ժամանակ։

1974 թվականի մարտից մինչև 1975 թվականի մարտը նա վերադարձել է Ավստրալիա, ծրագրել և իրականացրել է Ավստրալիայի, Նոր Զելանդիայի, Միացյալ Նահանգների համատեղ ANZUS EDDY նախագիծը, որը երբևէ իրականացված օվկիանոսային ցնցումների առաջին համակցված օվկիանոսագրական և ակուստիկ չափումն է եղել։

1976 թվականին նա նշանակվել է ջերմային հզորությունների քարտեզագրման առաքելության օտարերկրյա գլխավոր քննիչ, որը ՆԱՍԱ-ի կողմից արձակված արբանյակների շարքից մեկն էր՝ ուսումնասիրելու հեռազննման չափումների օգտակարությունը։

1977 թվականի հոկտեմբերին նա արտագաղթել է Միացյալ Նահանգներ և նրան պաշտոն են առաջարկել Ծովային ստորջրյա համակարգերի կենտրոնում։ Այս պաշտոնը ավագ գիտնականի և տեխնիկական մասնագետի պաշտոնն է հետազոտությունների և տեխնոլոգիաների գծով ասոցացված տեխնիկական տնօրենի աշխատակազմում, որը պատասխանատու է կենտրոնի ներսում համապարփակ և հավասարակշռված տեխնոլոգիական բազայի զարգացումն ապահովելու համար։ Նա ԱՄՆ քաղաքացի է դարձել 1982 թվականին։

Գործունեությունը ՆԱՍԱ-ում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1984 թվականի հունիսին Սքալի-Փաուերը ՆԱՍԱ-ի կողմից ընտրվել է ծառայելու որպես օգտակար բեռների մասնագետ (անձնակազմին սիրալիրորեն հայտնի է որպես «վերմակ հաշվիչ») 13-րդ Shuttle առաքելության ժամանակ, որը կուսումնասիրեր Երկրի մասին գիտությունները։ Նրա STS-41-G Չելենջեր տիեզերանավը (հոկտեմբերի 5-13, 1984 թվական) մեկնարկել է Քենեդիի տիեզերական կենտրոնից, Ֆլորիդա, և վերադարձել Երկիր։ STS-41-G-ն առաջին թռիչքն էր՝ 7 հոգանոց անձնակազմով և ամերիկյան ուղեծրային վառելիքի փոխանցման առաջին ցուցադրությունը։ 8-օրյա թռիչքի ընթացքում անձնակազմը տեղակայել է Երկրի ռադիացիոն բյուջետային արբանյակը, Երկրի գիտական ​​դիտարկումներ կատարել՝ օգտագործելով OSTA-3 ծղոտե ներքնակ և լայնաֆորմատ տեսախցիկ, և ցուցադրել արբանյակը լիցքավորելու ունակություն՝ օգտագործելով EVA և համապատասխան հիդրազինային փոխանցում։ Առաքելության ավարտին ն անցել է ավելի քան 3,4 միլիոն մղոն Երկրի 133 ուղեծրով և ավելի քան 197 ժամ գտնվել տիեզերքում։

Նրա խնդիրն էր ուսումնասիրել պարուրաձև հորձանուտները, որոնք այն ժամանակ հազվադեպ էին համարվում։ Նա կարողացե է նրանց լուսանկարել սովորական տեսախցիկի միջոցով և ցույց տալ, որ դրանք ամենուր են[9]։

ՆԱՍԱ-ն ի սկզբանե ակնկալում էր, որ նա կսափրի իր մորուքը թռիչքից առաջ, բայց թույլ է տվել դա այն բանից հետո, երբ նա կարողացել է ցույց տալ, որ դա չի ազդում սաղավարտի կնիքի վրա[10]։

Կորպորատիվ գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2004 թվականին Սքալի-Փաուերը դարձել է Tenix Group-ի գլխավոր տեխնոլոգիական տնօրեն, իսկ 2007 թվականին նշանակվել SensorConnect Inc. բարձր տեխնոլոգիական ընկերության նախագահ և գործադիր տնօրեն, որը հիմնված է Սիլիկոնային հովտում[7]։ Նախկինում եղել է Tenix Group-ի՝ ​​Ավստրալիայի ամենամեծ պաշտպանական և տեխնոլոգիական կապալառուի տեխնոլոգիական գլխավոր տնօրենը[11]։

Սքալի-Փաուերը մեծ առևտրային, պետական ​​և ակադեմիական փորձ ունի Ավստրալիայում, Նոր Զելանդիայում, Միացյալ Թագավորությունում և Միացյալ Նահանգներում և լայն ճանաչում ունի պաշտպանության և ազգային անվտանգության, ավիացիայի և օդատիեզերական արդյունաբերության, ծովային գիտության, կապի և համակարգերի վերլուծության և կրթության ոլորտներում[11]։

Սքալի-Փաուերը ծառայում է որպես տնօրեն մի շարք պետական ​​և մասնավոր կորպորատիվ և խորհրդատվական խորհուրդներում ամբողջ աշխարհում։

Սքալի-Փաուերը Ավստրալիայի քաղաքացիական ավիացիայի անվտանգության մարմնի և Դաշնային կառավարության Միջազգային տիեզերական խորհրդատվական խմբի նախկին նախագահն է, Բոնդի համալսարանի (Ավստրալիայի ամենամեծ մասնավոր համալսարանի) նախկին կանցլերը և Քվինսլենդի վարչապետի գիտության և տեխնոլոգիաների խորհրդի առաջին նախագահը։ Նախկինում ավելի քան քսան տարի անցկացրել է Միացյալ Նահանգներում, որտեղ կազմակերպել և ղեկավարել է բազմաթիվ բարձր տեխնոլոգիական և պաշտպանական ծրագրեր[12]։ Աշխատել է ԱՄՆ ռազմածովային նավատորմում, ՆԱՍԱ-ում, Պենտագոնում և Սպիտակ տանը, որտեղ ղեկավարել է կառավարություն-արդյունաբերական համագործակցություն՝ զարգացնելու առաջադեմ կապի համակարգեր՝ որպես Սպիտակ տան ազգային տեխնոլոգիական ռազմավարության ծրագրի մի մաս։ Նաև պատասխանատու է եղել ԱՄՆ կառավարության անունից համալսարաններում և հետազոտական ​​հաստատություններում իրականացվող խոշոր ծրագրերի ֆինանսավորման համար։ Բացի այդ, ունեցել է շրջակա միջավայրի ակուստիկայի պատվավոր ամբիոն, եղել է Սկրիպսի օվկիանոսագիտության ինստիտուտի անդամ, Կոնեկտիկուտի Գիտության և տեխնոլոգիաների ակադեմիայի անդամակցության նախագահ, ծառայել է համալսարանների և քոլեջների հավատարմագրման խորհրդում և եղել է Fort Trumbull դաշնային վարկային միություն նախագահը։ Մինչ Ամերիկա մեկնելը նա եղել է Ավստրալիայի թագավորական նավատորմի օվկիանոսագրական խմբի անդրանիկ ղեկավարը, կատարել է 26 շուրջերկրյա ծովային ճանապարհորդություն և որակավորվել որպես ծովային սուզորդ[13]։

Սքալի-Փաուերը ՄԱԿ-ի Տիեզերական օվկիանոսագիտության միջազգային հանձնաժողովի առաջին նախագահն էր։ Նա USAF-ի որակավորում ունի լրիվ ճնշման կոստյումով թռիչքի համար և եղել է Տեխասի Հյուսթոն քաղաքի տիեզերագնացների Ջոնսոն տիեզերական կենտրոնում թռիչքային անձնակազմի հրահանգիչ։ Սքալի-Փաուերը Թագավորական ավիացիոն ընկերության անդամ է, օդաչուների և օդաչուների գիլդիայի Լիվերի անդամ և Լոնդոնի Սիթիի ֆրիմեն[13]։

Նա ներգրավված է բազմաթիվ գործարար և համայնքային խմբերում, լինելով Ավստրալիայի ավիացիոն թանգարանի, Ավստրալիայի թագավորական նավատորմի լաբորատոր ասոցիացիայի և Հին ծովայինների լիգայի հովանավորը, նավատորմի սպաների ասոցիացիայի նախկին փոխնախագահ, ԱՄՆ առևտրի պալատի միջազգային առևտրի և կառավարության կոմիտեի անդամ, արքայադուստր Դիանայի կողմից ստեղծված Ավստրալիայի երիտասարդական հիմնադրամի տնօրեն[13]։ Նա նաև Environment Business Australia-ի խորհրդատվական խորհրդի հիմնադիր անդամ է։ Սքալի-Փաուերը հինգ տարի աշխատել է Ավստրալիայի առևտրի հանձնաժողովում և ութ տարի Ավստրալիայի ընկերությունների տնօրենների ինստիտուտում[6]։ Կանբերայի Ազգային դիմանկարների պատկերասրահում կախված է բժիշկ Սքալի-Փաուերի իրական չափի յուղանկարը։

Մրցանակներ և պարգևատրումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • ԱՄՆ Ռազմածովային ուժերի պատվավոր ծառայության մեդալ
  • ՆԱՍԱ-ի մեդալ Տիեզերական թռիչքի համար
  • Կանադայի օդագնացության և տիեզերական ինստիտուտի Քեյսի Բոլդուինի մեդալիոն
  • Երախտագիտության վկայագիր Միացյալ Նահանգների նախագահից
  • ԱՄՆ Կոնգրեսի վկայական
  • Միավորված ազգերի կազմակերպության ասոցիացիայի պատվավոր ծառայության մրցանակ
  • Ալբատրոսի դափնեկիր (օվկիանոսագիտության Նոբելյան մրցանակ)[13]
  • Դեցիբելի շքանշան (բարձրագույն պարգև ստորջրյա ակուստիկայի ոլորտում)[10]
  • Օսվալդ Ուոթ ոսկե մեդալ (Ավստրալիայի բարձրագույն ավիացիոն պարգև)[13]
  • Ավստրալիայի շքանշանի անդամ (AM)[3]
  • Եթովպիայի աստղի շքանշանի (GOSE) մեծ սպա (երկրորդ կարգ) (ջրի ֆիլտրման համակարգի մշակման համար)[10][14]
  • Ավստրալիայի տիեզերական արդյունաբերության ասոցիացիայի ցմահ անդամություն

Կազմակերպություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Ամերիկյան երկրաֆիզիկական միություն
  • Ամերիկայի ակուստիկական միություն
  • Ամերիկյան օդերևութաբանական միություն
  • Գիտության առաջընթացի ամերիկյան ասոցիացիան
  • ԱՄՆ ռազմածովային ինստիտուտ
  • Ավստրալիայի ծովային գիտության ասոցիացիա
  • Լուսկինթայրի ավիացիոն թանգարան

Անձնական կյանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սքալի-Փաուերն ամուսնացած է և ունի վեց երեխա։ Նրա ժամանցի գործունեությունը ներառում է սքվոշ և ռակետբոլ, նավարկություն և ընթերցանություն։

Տեխնիկական թղթեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սքալի Փաուերը համարվում է տեսանելի, ինֆրակարմիր, ռադիոտեղորոշիչ և ակուստիկ հեռազննման համաշխարհային փորձագետ։ Իր աշխատանքի համար ստացել է բարձրագույն գիտական ​​կոչում՝ կիրառական մաթեմատիկայի գիտությունների դոկտոր։ Հրապարակել է ավելի քան 90 միջազգային գիտական ​​զեկույցներ և տեխնիկական ամսագրերի հոդվածներ, այդ թվում՝ Royal Society Bakerian Lecture-ը։ Նա մեծ ներդրում է ունեցել ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի մարտական ​​գնահատման և հսկողության ռազմավարությունների մշակման գործում և 1995 թվականին Սիդնեյի համալսարանի կողմից ճանաչվել է որպես վաստակավոր շրջանավարտ։ Հայտնաբերել է օվկիանոսային պարուրաձև հորձանուտների ֆենոմենը[13]։

Հրապարակել է աշխատություններ բազմաթիվ ոլորտներում, այդ թվում՝ ֆիզիկական օվկիանոսագրություն, ստորջրյա ակուստիկա, հեռազննում, կիրառական մաթեմատիկա, տիեզերական օվկիանոսագրություն, ծովային կենսաբանություն, օդերևութաբանություն և օվկիանոսային ճարտարագիտություն։

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Քոլին Բուրջես, Օվկիանոսները ուղեծրում։ Ավստրալիայի առաջին մարդու պատմությունը տիեզերքում, Փոլ Սքալի-Փաուեր, 1995[15]
  • Քոլին Բուրջես, Ավստրալացի տիեզերագնացներ։ Երեք տղամարդ և տիեզերական թռիչքի երազանք, 1999[16]
  • Քոլին Բուրջես, Ավստրալացի տիեզերագնացներ։ Հետհաշվարկ դեպի տիեզերական թռիչքի երազանք, 2009[17]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 SNAC — 2010.
  2. Australian Honours Search Facility
  3. 3,0 3,1 «Paul Scully-Power, AM». The Age. 2004 թ․ հունվարի 26.
  4. Rancourt, Linda (1984 թ․ հոկտեմբերի 4). «Scully-Power shuttle flight counted down». The Day. էջեր 1, 10.
  5. Mark Debono (2013 թ․ հուլիսի 1). «Feet on the ground but still flying high». ABC Gippsland.
  6. 7,0 7,1 7,2 «Defence scientist, astronaut to Tenix». The Age. 2004 թ․ հունիսի 10.
  7. «Australia Day 2004 Honours List» (PDF). gg.gov.au. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 29-ին.
  8. Tor Eldevik and Kristian B. Dysthe (2001 թ․ հուլիսի 3). «Spiral Eddies». Journal of Physical Oceanography. 32 (3): 851. Bibcode:2002JPO....32..851E. doi:10.1175/1520-0485(2002)032<0851:SE>2.0.CO;2.
  9. 10,0 10,1 10,2 Ross Bilton (2016 թ․ ապրիլի 23). «Paul Scully-Power: the first Australian, and hipster, in space». The Australian.
  10. 11,0 11,1 «SensorConnect Appoints Leading Innovator and Sensor Expert Dr. Paul Scully-Power as Chairman». BusinessWire. 2007 թ․ մարտի 6.
  11. Antonette Collins (2018 թ․ մայիսի 23). «NASA-trained astronaut joins team NSW in bid for Australia's first space agency». ABC News.
  12. 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 «Dr Paul Scully-Power». saxton. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-03-24-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 1-ին.
  13. «Dr Paul Scully-Power AM named NSSN Special Envoy for Space & Defence». NSW Smart Sensing Network. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 29-ին.
  14. «Oceans to orbit: The story of Australia's first man in space : Dr. Paul Scully-Power - Burgess, Colin: 9780949853530 - AbeBooks». www.abebooks.com (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 26-ին.
  15. «Australia's astronauts : three men and a spaceflight dream / Colin Burgess - Catalogue | National Library of Australia». catalogue.nla.gov.au (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 26-ին.
  16. «Australia's Astronauts: ...Spaceflight Dream - collectSPACE: Messages». www.collectspace.com. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 26-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Փոլ Սքալի-Փաուեր» հոդվածին։