Տիրակալի տաճար

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Տիրակալի տաճար
Basilica di Nostra Signora del Pilar
Հիմնական տվյալներ
Տեսակco-cathedral?, Իսպանիայի ազգային հուշարձաններ, փոքր բազիլիկ, կաթոլիկ տաճար, կաթոլիկական թեմական տաճար, Կույս Մարիամի աճյունասափոր և տեսարժան վայր
ԵրկիրԻսպանիա Իսպանիա
ՏեղագրությունՍարագոսա[1]
Դավանանքլատինական եկեղեցի
ԹեմRoman Catholic Archdiocese of Zaragoza?
Հիմնական ամսաթվերը1681
Մասն էRuta mariana? և European Marian Network?
Կազմված էHoly Chapel of Our Lady of Pillar?, Crypt of the Cathedral-Basilica of Our Lady of the Pillar of Zaragoza? և Saint Jude Thaddeus Chapel?
Ժառանգության կարգավիճակԻսպանիայի մշակութային ժառանգության օբյեկտ[1]
Նվիրվածկույս Պիլար
Անվանվածկույս Պիլար
ՃարտարապետJosé Felipe de Busiñac?, Felipe Sánchez? և Francisco Herrera the Younger?
Ճարտարապետական ոճբարոկկո, նեոդասականություն և ռոկոկկո
Հիմնադրված1681
67 մետր
Երկարություն130 մետր
Լայնություն67 մետր
Քարտեզ
Քարտեզ
 Catedral-Basílica de Nuestra Señora del Pilar de Zaragoza Վիքիպահեստում
basilicadelpilar.es/inicio.htm

Տիրակալի տաճար (իսպ.՝ Catedral-basílica de Nuestra Señora del Pilar de Zaragoza), Իսպանիայի բարոկկո ոճի ամենամեծ կաթոլիկ եկեղեցիներից, Արագոն ինքնավար համայնքի Սարագոսա քաղաքում։ Տիրակալի տաճարը պատմության մեջ առաջինն է, որը նվիրված է Սուրբ Մարիամ Աստվածածնին։

Համաձայն տեղական ավանդույթի բազիլիկի պատմությունը սկիզբ է առել Իսպանիայում քրիստոնեության արշալույսին, երբ հայտնվել է սուրբ Հակոբոս առաքյալը, ով ըստ ավանդույթի երկրում տարածել է քրիստոնեությունը։ Սա Մարիամ Աստվածածնի միակ հիշատակությունն է, որն ասվում է, որ նա հայտնվել է վերափոխման տոնից առաջ։

Իսպանիայի շատ թագավորներ, ինչպես նաև օտարերկրյա կառավարիչներ և սրբեր, շատ նվիրաբերումներ են արել Մարիամ Աստվածածնի արձանին։ Սուրբ Իոանն Կրեստան, Սուրբ Թերեզա Ավիլիսկին, Իգնատիոս դե Լոյոլան ամենահայտնի մարդկանցից են, որ կատարել են նվիրաբերումներ։ Տիրակալի տաճարը Սարագոսայի երկու փոքր բազիլիկներից մեկն է։ Տաճարը կառուցված է Բարոկկո ճարտարապետության ոճով։ Ներկայիս տաճարը կառուցվել է հիմնականուն 1861-1872 թվականներին։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տաճարի կառուցում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ հնագույն ավանդության՝ Հիսուս Քրիստոսի խաչելությունից և հարությունից հետո, Սուրբ Ջեյմսը քարոզում էր Ավետարանը, սակայն անհանգստանում էր, որ կարող էր ձախողվել իր առաքելությունը։ Ավանդություն այն է, որ մ․թ 40 թվականի հունվարի 2-ին, մինչ Սուրբ Ջեյմսը աղոթք էր անում Էբրո գետի մոտ, Աստծո մայրը հայտնվեց և նրան տվեց հասպիս քար և նրան հանձնարարեց իր պատվին եկեղեցի կառուցել։

Առաջին մատուռ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էբրո գետի վրա կառուցված եկեղեցին

Ենթադրվում է, որ Ջեյմսը սկզբում կառուցել է փոքր մատուռ Սուրբ Մարիամ Աստվածածնի պատվին՝ առաջին եկեղեցին, որ նվիրված է նրան։ Մատուռի կառուցումից հետո Ջեյմսը վերադարձավ Երուսաղեմ, որտեղ մ․թ 44 թվականին սպանվեց Իրոդ Ագրիպա I-ի կողմից՝ առաջին հավատարիմ առաքյալը, ով պետք է պատժվեր իր հավատքի համար։ Նրա աշակերտներից մի քանիսը նրա աճյունը տեղափոխել են Իսպանիա և հանձնել հողին։ Մատուռը ավերվեց, բայց արձանը և սյունը պահպանվեցին Սարագոսա համայնքի բնակչության կողմից։

Ռոմանական եկեղեցի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռոմանական ճարտարապետության ոճով կառուցված եկեղեցիների թվին են պատկանում բազմաթիվ եկեղեցիներ։ Սենտ Ջեյմսից հետո մատուռը դարձավ բազիլիկ պարսպի Կոստանդիանոս Ա Մեծի կառավարման ժամանակաշրջանում, այնուհետև վերածվեց Ռոմանական, Գոթական և Մուդեխառ ճարտարապետական ոճերի։ Պեդրո դե Լիբրանայի հովանավորությամբ կառուցվել է եկեղեցի Ռոմանական ճարտարապետության ոճով։ Եկեղեցին դեռևս կանգուն է։

Գոթական եկեղեցի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1434 թվականին եկեղեցին քանդվել է և վերակառուցվել է Մուդեխառ-Գոթական ճարտարապետության ոճով։ Գոթական ոճով եկեղեցին կառուցվել է 15-րդ դարում, բայց դեռ եկեղեցու մի քանի մասերն անփոփոխ են մնացել կամ վերականգնվել են՝ ներառյալ երգչախմբի ախոռը և խորանի ալեբաստրը, Դամիան Ֆորմենտի կողմից։

Ներկա եկեղեցի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եկեղեցու զանգակատուն

Ներկայիս եկեղեցու կառուցումը սկսվել է 1681 թվականին, Իսպանիայի թագավոր Կառլ II-ի կողմից՝ Բարոկկո ոճով, և ավարտվել 1686 թվականին։ 1725 թվականին Սարագոսայի Կաբիլդոն որոշեց փոխել աղոթարանը, և այդ գործը հանձնարարեց ճարտարապետ Վենտուրա Ռոդրիգուեսին, ով տաճարը վերափոխեց՝ 130 մետր երկարությամբ, 67 մետր լայնությամբ, 11 գմբեթներով և 4 աշտարակներով։ Ամենահայտնի տարածքը եկեղեցու արևելյան մասն է, որտեղ գտնվում է Վենտուրա Ռոբրիգուեսի կողմից կառուցված աղոթարանը (1754 թվական)։ Աղոթարանը շրջապատված է դամբարաններով կամ գմբեթների որմնանկարներով՝ Ֆրանցիսկո Գոյայի կողմից։

1936-1939 թվականների Իսպանիայի քաղաքացիական պատերազմի ընթացքում, եկեղեցու վրա ընկել է երեք ռումբ, բայց ոչինչ չի պայթել։ Նրանցից երկուսը ցուցադրվում են Բազիլիկայում։

Երգչախմբում նշանավոր դեմք է Բարոկկո երաժշտության կոմպոզիտոր Ժոզեպ Ռուիզ Սամանիեգո։

Կառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եկեղեցին, որը երևում է Էբրո գետից, երկար ուղղանկյունաձև կառույց է, ունի նավ և երկու ենթակողմ։ Եկեղեցին լուսավորվում է 17-րդ դարի տարածաշրջանին բնորորշ հուշարձանների օկուլյուսով։

Բազիլիկա մատուռները ներառում են․

  • Մատուռի վարդարան
  • Սուրբ Լավրենտի մատուռ
  • Սուրբ Պեդրո դե Արբուես մատուռ
  • Սարագոսայի Սուրբ Բրաուլիո մատուռ
  • Սուրբ Անտոնի Պադուանսկ մատուռ
  • Սուրբ Հովսեփ մատուռ
  • Սուրբ Աննա մատուռ
  • Սուրբ Հովհաննես առաքյալ մատուռ

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]