Ավարտել է Շուշիի ռեալական դպրոցը (1906)։ Սովորել է Սանկտ-Պետերբուրգի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետում (1907) և Բեռլինի բարձրագույն առևտրական դպրոցում (1914)։ Հեղափոխական գործունեությունն սկսել է 1903 թվականից՝ սոցիալ-դեմոկրատական աշակերտական խմբակում։ 1906-1912 թվականներին եղել է ՌՍԴԲԿ Բաքվի, Պետերբուրգի և Ռոստովի կոմիտեների անդամ։ 1913-1917 թվականներին որպես քաղաքական վտարանդի ապրել է արտասահմանում (Բեռլին, Շվեյցարիա)։ Կատարել է Լենինի հանձնարարությունները։ Մասնակցել է ՌՍԴԲԿ արտասահմանյան սեկցիաների Բեռնի կոնֆերանսին (1915 թվականի փետրվար), ընտրվել բոլշևիկների արտասահմանյան կազմակերպության կոմիտեի և դրա առաքող հանձնաժողովի անդամ։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 276)։