Վալե (կանտոն, Շվեյցարիա)

Վալե
Դրոշ Զինանշան
Երկիր	Շվեյցարիա
Մասն է	Ժնևյան լճի տարածաշրջան և Ռոմանդիա
Կարգավիճակ	Շվեյցարիայի վարչական բաժանում
Մտնում է	Շվեյցարիա
Վարչկենտրոն	Սյոն
Ամենաբարձր կետ	Dufourspitze?
ԲԾՄ	512 մետր
Օրենսդրական մարմին	Grand Council of Valais?
Պաշտոնական լեզուներ	ֆրանսերեն և գերմաներենի շվեյցարական տարբերակ
Բնակչություն	343 955 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2018)
Տարածք	5224,5 կմ²
Հիմնադրված է	1815 թ.
Սահմանակցում է	Բեռն, Տիչինո, Վո, Պիեմոնտ, Ռոն-Ալպ, Վալլե Դ'Աոստա, Ուրի, Վերին Սավոյ, Վերչելլի, Վերբանիո-Կուզիո-Օսոլա, Օլոմոն և Օվրեն-Ռոն-Ալպեր
Ժամային գոտի	UTC+1 և UTC+2
Փոխարինեց	Simplon?
ISO 3166-2 կոդ	CH-VS
Ավտոմոբիլային կոդ	VS
vs.ch​(ֆր.)​(գերմ.)
Վալե Վիքիպահեստում

Վալե (UK: /ˈvæleɪ/, US: /væˈleɪ/, ֆրանսերեն:  ( ); գերմ.՝ (Kanton) Wallis [[Միջազգային հնչյունական այբուբեն|[ˈvalɪs]]] ( ); իտալ.՝ (Canton) Vallese [valˈleːze, -eːse]) (նաև՝ Վալիս; ֆր.՝ Valais, գերմ.՝ Wallis, իտալ.՝ Vallese, ռոմանշ.՝ Vallais), երկլեզվյա կանտոն Շվեյցարիայի Համադաշնության հարավ-արևմուտքում (բնակչության 62,8 %-ը խոսում է ֆրանսերեն, 28,4 %-ը՝ գերմաներեն)։ Զբաղեցնում է 5.224 քառակուսի կիլոմետր տարածք (այդ ցուցանիշով երրորդն է շվեյցարական կանտոնների մեջ)։ 2012 թվականի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է 321.732: Վարչական կենտրոնը Սյոն քաղաքն է։ Շվեյցարական համադաշնության մաս է դարձել 1815 թվականին։ XVII դարից կանտոնի տարածքի մի մասի վրա գոյատևել է Յոթ տասնյակի Հանրապետությունը, որ յոթ համայնքների միություն էր։

Վարչական բաժանումը

Կանտոնը բաժանված է 14 շրջանի.

• Բրիգ (Brig)
• Գունդիս (Gundis)
• Էնտրեմոն (Entremont)
• Գոմս (Goms)
• Էրինգ (Ering)
• Լյոկ (Leuk)
• Մարտինախ (Martinach)
• Մոնտի (Monthey)
• Արևելյան Ռարոն (Östlich Raron)
• Սեն Մորիս^[en] (Saint-Maurice)
• Զիդերս (Siders)
• Զիտտեն (Sitten)
• Ֆիսպ (Visp)
• Արևմտյան Ռարոն (Westlich Raron)

Տնտեսություն

Կանտոնի տնտեսության գլխավոր ճյուղը գյուղատնտեսությունն է, հատկապես խոշոր եղջերավոր և կաթնատու անասնապահությունը։ Գինու արտադրության ծավալներով Վալեն առաջին տեղն է զբաղեցնում Շվեյցարիայում։ Այս կանտոնում է գտնվում Կլեզոն-Դիքսենս հիդրոհամալիրը, որն արտադրում է Շվեյցարիայի ամբողջ էլեկտրականության քառորդ մասը։

Տեսարժան վայրեր

• Թանգարան Սենբեռնար
• Մատտերհորն
• Ալալինհորն և Միտտելալալին սարերը, որոնցից վերջինի վրա են գտնվում աշխարհի ամենաբարձր պտտվող ռեստորանը և ամենաբարձր ճոպանուղին։

Արտաքին հղումներ

• Официальный сайт кантона Вале(ֆր.)(գերմ.)
• Туристическая организация кантона
• Photo database

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վալե (կանտոն, Շվեյցարիա)» հոդվածին։