«Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիա;
Տեսակ	գիտությունների ակադեմիա և լեզվի կարգավորող
Երկիր	Պորտուգալիա
Հապավում	ACL
Կարգախոս	Nisi utile est quod facimus stulta est gloria
Հիմնադրված	1779 թվականի դեկտեմբերի 24
Գլխադասային գրասենյակ	Լիսաբոն, Պորտուգալիա
Վերադաս կազմակերպություն	Government of Portugal?
Հիմնադիր	Մարիա I (Պորտուգալիայի թագուհի)
Պարգևներ
Կայք	acad-ciencias.pt

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

11:41, 2 Օգոստոսի 2016-ի տարբերակ

Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիա (պորտ.՝ Academia das Ciências de Lisboa), բարձրագույն գիտական հաստատություն Պորտուգալիայում, որի գլխավոր նպատակը գիտական հետազոտությունների աջակցությունը և պորտուգալական մշակույթի տարածումը։

Ակադեմիայի ղեկավար մարմինը հանդիսանում է ադմինիստրատիվ խորհուրդը, որի նախագահը Ադրիանո Ժոզե Ալվեշ Մորեյրան է, իսկ գլխավոր քարտուղարը` Անտոնիու Դիաշ Ֆարինիան։

Պաատմություն

Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիան հիմնադրվել է Լուսավորության դարաշրջանում` Մարիա Առաջինի գահակալության ժամանակ` 1779 թվականի դեկտեմբերի 24-ին որպես «գիտությունների արքայական ակադեմիա» (պորտ.՝ Academia Real das Ciências)^[2]: Ակադեմիայի առաջին նախագահը եղել է Ջոաո Կառլոս դե Բրագանսան, երկրորդը` դուքս Լաֆոենսը, իսկ ակադեմիայի առաջին քարտուղարը` Ժոզե Կորեյա դե Սերան^[3]^[4]^[5]:

Ի սկզբանե ակադեիան բաղկացած էր 3 բաժնից` ճշգրիտ գիտությունների, բնական գիտությունների և գեղարվեստի։ 1851 թվականին առաջին երկու բաժինները միացան, և ակադեմիան բաղկացած էր երկու բաժնից` բնական և հումանիտար գիտությունների^[6]:

Իր պատմության ընթացքում ակադեմիայի պաշտոնական տեղակայումը եղել է 6 վայրերում։ Այժմ ակադեմիան գտնվում է Լիսաբոնում` Հիսուսի վանքում` Բայրու-Ալթուի ստորի հատվածում։

1910 թվականի հեղափոխությունից հետո ակադեմիան վերանվանվեց Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիա^[7]:

Կառուցվածքը

Ակադեմիայի յուրաքանչուր մաս ունի իր ենթակառուցվածքների շարքը, որոնցում կան 30 ակադեմիկոսներ և 60 անդամ-օգնականներ, ինչպես նաև օտարերկրացի անդամներև ակադեմիայի պատվավոր անդամներ։

Բնական և ճշգրիտ գիտությունների բաժին

Բաժնի նախագահը հանդիսանում է Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիայի ադմինիստրատիվ խորհրդի փոխնախագահ Էդուարդո Ռոմանո դե Արանտեշ Օլիվեյրան, բաժնի փոխնախագահը Արմանդո Պոմբեյրոն է, քարտուղարը` Բրիտալդո Ռոդրիգեշը, քարտուղարի փոխարինողը` Մարիա Մանուելա Շավեշը։

Բաժինն իր մեջ ներառում է հետևյալ մասերը`

Հումանիտար գիտությունների բաժին

Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիայի ադմինիստրատիվ խորհրդի նախագահ Ադրիանո Մորեյրան հհանդիսանում է նաև բաժնի նախագահը, իսկ փոխնախագահը Արթուր Անելմոն է, բաժնի քարտուղարը` Անտոնիու Դիաշ Ֆարինիան, քարտուղարի փոխարինողը` Ժուստինո Մենդեշ դե Ալմեյրան։

Բաժինն իր մեջ ներառում է հետևյալ մասերը.

Գրականություն և գրականագիտություն
Բանասիրություն և լեզվաբանություն
Փիլիսոփայություն, հոգեբանություն և մանկավարժություն
Պատմություն և աշխարհագրություն
Իրավաբանություն և քաղաքագիտություն
Տնտեսագիտություն և ֆինանսներ
Սոցիոլոգիա և այլ սոցիալական և հումանիտար գիտություններ

Ակադեմիայի ինստիտուտներ

Ակադեմիան ունի երկու հիմանական ինստիտուտներ

Բարձրագույն հետազոտությունների ինստիտուտ (պորտ.՝ Instituto de Altos Estudos), տնօրեն` Ադրիանո Մորեյրա, հետազոտությոններ է կատարում բնական և հումանիտար գիտությունների բնագավառներում
Պորտուգալերենի լեզվաբանության ինստիտուտ (պորտ.՝ Instituto de Lexicologia e Lexicografia da Língua Portuguesa), տնօրեն` Արթուր Անսելմո, աշխատանքներ է տանում պորտուգալերենի պահպանման և տարածման բնագավառում։ Ինստիտուտի կողմից կատարված աշխատանքներից է ժամանակակից պորտուգալերենի բառարանը։

Ծանոթագրություններ

↑ http://www.ordens.presidencia.pt/?idc=153
↑ Memorias da Academia Real das Sciencias de Lisboa)
↑ Medina 2004, էջեր. 446–447.
↑ Ribeiro & 1871-1914, էջեր. 37–61
↑ Academia das Ciências de Lisboa, Infopédia (Em linha). Porto: Porto Editora, 2003-2014. (Consult. 2014-03-15).
↑ Convento de Nossa Senhora de Jesus da Ordem Terceira de São Francisco / Academia das Ciências de Lisboa
↑ Academia das Ciências de Lisboa no sítio do Camões: Instituto da Cooperação e da Língua

Գրականություն

REIS, Fernando. «Academia das Ciências de Lisboa», in Ciência em Portugal: Personagens e Episódios. Lisboa, Camões, Instituto da Cooperação e da Língua.
«Academia das Ciências de Lisboa», in Infopédia. Porto: Porto Editora, 2003-2013.

Արտաքին հղումներ

Պաշտոնական վեբ կայք (պորտ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիա» հոդվածին։

[_32c225f6b9183c03-1] ttp://www.ordens.presidencia.pt/?idc=153

[2] Memorias da Academia Real das Sciencias de Lisboa)

[3] Medina 2004, էջեր. 446–447.

[4] Ribeiro & 1871-1914, էջեր. 37–61

[Infop-5] Academia das Ciências de Lisboa, Infopédia (Em linha). Porto: Porto Editora, 2003-2014. (Consult. 2014-03-15).

[sipa-6] Convento de Nossa Senhora de Jesus da Ordem Terceira de São Francisco / Academia das Ciências de Lisboa

[7] Academia das Ciências de Lisboa no sítio do Camões: Instituto da Cooperação e da Língua

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Տող 49. / Տող 49. @@
 |Վիքիպահեստում =
 }}
-'''Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիա''' ({{lang-pt|Academia das Ciências de Lisboa}}), բարձրագույն գիտական հաստատություն [[Պորտուգալիա]]յում, որի գլխավոր նպատակը գիտական հետազոտությունների աջակցությունը և պորտուգալական մշակույթի տարածումը:
+'''Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիա''' ({{lang-pt|Academia das Ciências de Lisboa}}), բարձրագույն գիտական հաստատություն [[Պորտուգալիա]]յում, որի գլխավոր նպատակը գիտական հետազոտությունների աջակցությունը և պորտուգալական մշակույթի տարածումը։
-Ակադեմիայի ղեկավար մարմինը հանդիսանում է ադմինիստրատիվ խորհուրդը, որի նախագահը Ադրիանո Ժոզե Ալվեշ Մորեյրան է, իսկ գլխավոր քարտուղարը` Անտոնիու Դիաշ Ֆարինիան:
+Ակադեմիայի ղեկավար մարմինը հանդիսանում է ադմինիստրատիվ խորհուրդը, որի նախագահը Ադրիանո Ժոզե Ալվեշ Մորեյրան է, իսկ գլխավոր քարտուղարը` Անտոնիու Դիաշ Ֆարինիան։
 == Պաատմություն ==
@@ Տող 57. / Տող 57. @@
 Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիան հիմնադրվել է [[Լուսավորության դարաշրջան]]ում` Մարիա Առաջինի գահակալության ժամանակ` [[1779]] թվականի [[դեկտեմբերի 24]]-ին որպես «գիտությունների արքայական ակադեմիա» ({{lang-pt|Academia Real das Ciências}})<ref>[http://books.google.pt/books?id=peQAAAAAYAAJ&printsec=frontcover&hl=pt-PT&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f Memorias da Academia Real das Sciencias de Lisboa])</ref>: Ակադեմիայի առաջին նախագահը եղել է Ջոաո Կառլոս դե Բրագանսան, երկրորդը` դուքս Լաֆոենսը, իսկ ակադեմիայի առաջին քարտուղարը` Ժոզե Կորեյա դե Սերան<ref>{{harvnb|Medina|2004|pp=446-447}}.</ref><ref>{{harvnb|Ribeiro|1871-1914|pp=37-61}}</ref><ref name="Infop">[http://www.infopedia.pt/$academia-real-das-ciencias  Academia das Ciências de Lisboa, Infopédia (Em linha).] Porto: Porto Editora, 2003-2014. (Consult. 2014-03-15).</ref>:
-Ի սկզբանե ակադեիան բաղկացած էր 3 բաժնից` ճշգրիտ գիտությունների, բնական գիտությունների և գեղարվեստի: [[1851]] թվականին առաջին երկու բաժինները միացան, և ակադեմիան բաղկացած էր երկու բաժնից` բնական և հումանիտար գիտությունների<ref name="sipa">[http://www.monumentos.pt/Site/APP_PagesUser/SIPA.aspx?id=3202 Convento de Nossa Senhora de Jesus da Ordem Terceira de São Francisco / Academia das Ciências de Lisboa]</ref>:
+Ի սկզբանե ակադեիան բաղկացած էր 3 բաժնից` ճշգրիտ գիտությունների, բնական գիտությունների և գեղարվեստի։ [[1851]] թվականին առաջին երկու բաժինները միացան, և ակադեմիան բաղկացած էր երկու բաժնից` բնական և հումանիտար գիտությունների<ref name="sipa">[http://www.monumentos.pt/Site/APP_PagesUser/SIPA.aspx?id=3202 Convento de Nossa Senhora de Jesus da Ordem Terceira de São Francisco / Academia das Ciências de Lisboa]</ref>:
-Իր պատմության ընթացքում ակադեմիայի պաշտոնական տեղակայումը եղել է 6 վայրերում: Այժմ ակադեմիան գտնվում է [[Լիսաբոն]]ում` Հիսուսի վանքում` Բայրու-Ալթուի ստորի հատվածում:
+Իր պատմության ընթացքում ակադեմիայի պաշտոնական տեղակայումը եղել է 6 վայրերում։ Այժմ ակադեմիան գտնվում է [[Լիսաբոն]]ում` Հիսուսի վանքում` Բայրու-Ալթուի ստորի հատվածում։
 [[1910]] թվականի հեղափոխությունից հետո ակադեմիան վերանվանվեց Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիա<ref>[http://cvc.instituto-camoes.pt/ciencia/e31.html Academia das Ciências de Lisboa] no sítio do [[Instituto Camões|Camões: Instituto da Cooperação e da Língua]]</ref>:
 == Կառուցվածքը ==
-Ակադեմիայի յուրաքանչուր մաս ունի իր ենթակառուցվածքների շարքը, որոնցում կան 30 ակադեմիկոսներ և 60 անդամ-օգնականներ, ինչպես նաև օտարերկրացի անդամներև ակադեմիայի պատվավոր անդամներ:
+Ակադեմիայի յուրաքանչուր մաս ունի իր ենթակառուցվածքների շարքը, որոնցում կան 30 ակադեմիկոսներ և 60 անդամ-օգնականներ, ինչպես նաև օտարերկրացի անդամներև ակադեմիայի պատվավոր անդամներ։
 === Բնական և ճշգրիտ գիտությունների բաժին ===
-Բաժնի նախագահը հանդիսանում է Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիայի ադմինիստրատիվ խորհրդի փոխնախագահ Էդուարդո Ռոմանո դե Արանտեշ Օլիվեյրան, բաժնի փոխնախագահը Արմանդո Պոմբեյրոն է, քարտուղարը` Բրիտալդո Ռոդրիգեշը, քարտուղարի փոխարինողը` Մարիա Մանուելա Շավեշը:
+Բաժնի նախագահը հանդիսանում է Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիայի ադմինիստրատիվ խորհրդի փոխնախագահ Էդուարդո Ռոմանո դե Արանտեշ Օլիվեյրան, բաժնի փոխնախագահը Արմանդո Պոմբեյրոն է, քարտուղարը` Բրիտալդո Ռոդրիգեշը, քարտուղարի փոխարինողը` Մարիա Մանուելա Շավեշը։
 Բաժինն իր մեջ ներառում է հետևյալ մասերը`
@@ Տող 73. / Տող 73. @@
 * [[Ֆիզիկա]]
 * [[Քիմիա]]
-* [[Երկրաբանություն]] և [[Տիեզերագիտություն|տիեզերագիտություն]]
+* [[Երկրաբանություն]] և [[տիեզերագիտություն]]
 * [[Կենսաբանություն]]
 * [[Բժշկություն]]
@@ Տող 79. / Տող 79. @@
 === Հումանիտար գիտությունների բաժին ===
-Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիայի ադմինիստրատիվ խորհրդի նախագահ Ադրիանո Մորեյրան հհանդիսանում է նաև բաժնի նախագահը, իսկ փոխնախագահը Արթուր Անելմոն է, բաժնի քարտուղարը` Անտոնիու Դիաշ Ֆարինիան, քարտուղարի փոխարինողը` Ժուստինո Մենդեշ դե Ալմեյրան:
+Լիսաբոնի գիտությունների ակադեմիայի ադմինիստրատիվ խորհրդի նախագահ Ադրիանո Մորեյրան հհանդիսանում է նաև բաժնի նախագահը, իսկ փոխնախագահը Արթուր Անելմոն է, բաժնի քարտուղարը` Անտոնիու Դիաշ Ֆարինիան, քարտուղարի փոխարինողը` Ժուստինո Մենդեշ դե Ալմեյրան։
 Բաժինն իր մեջ ներառում է հետևյալ մասերը.
@@ Տող 93. / Տող 93. @@
 Ակադեմիան ունի երկու հիմանական ինստիտուտներ
 * Բարձրագույն հետազոտությունների ինստիտուտ ({{lang-pt|Instituto de Altos Estudos}}), տնօրեն` Ադրիանո Մորեյրա, հետազոտությոններ է կատարում բնական և հումանիտար գիտությունների բնագավառներում
-* [[Պորտուգալերեն]]ի լեզվաբանության ինստիտուտ ({{lang-pt|Instituto de Lexicologia e Lexicografia da Língua Portuguesa}}), տնօրեն` Արթուր Անսելմո, աշխատանքներ է տանում պորտուգալերենի պահպանման և տարածման բնագավառում: Ինստիտուտի կողմից կատարված աշխատանքներից է ժամանակակից պորտուգալերենի բառարանը:
+* [[Պորտուգալերեն]]ի լեզվաբանության ինստիտուտ ({{lang-pt|Instituto de Lexicologia e Lexicografia da Língua Portuguesa}}), տնօրեն` Արթուր Անսելմո, աշխատանքներ է տանում պորտուգալերենի պահպանման և տարածման բնագավառում։ Ինստիտուտի կողմից կատարված աշխատանքներից է ժամանակակից պորտուգալերենի բառարանը։
 == Ծանոթագրություններ ==
@@ Տող 105. / Տող 105. @@
 * [http://www.acad-ciencias.pt/ Պաշտոնական վեբ կայք] {{ref-pt}}
 {{Արտաքին հղումներ}}
 [[Կատեգորիա:Պորտուգալիայի մշակույթ]]
 [[Կատեգորիա:Գիտությունների ազգային ակադեմիաներ]]