«Մեծ հույսեր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Մեծ հույսեր; անգլ.՝ Great Expectations
Հեղինակ	Չարլզ Դիքենս
Տեսակ	գրական ստեղծագործություն
Ժանր	սև հումոր և դաստիարակչական վեպ
Թեմա	որբ
Բնօրինակ լեզու	անգլերեն
Կերպար(ներ)	Փիփ (Մեծ հույսեր), Միսս Հևիշեմ, Estella?, Abel Magwitch?, John Wemmick? և Compeyson?
Ստեղծման տարեթիվ	1860
Նկարագրում է	Լոնդոն և Քենթ
Նախորդ	Պատմություն երկու քաղաքների մասին
Հաջորդ	Մեր ընդհանուր ընկերը
Երկիր	Միացյալ Թագավորություն
Հրատարակիչ	Chapman & Hall
Հրատարակման տարեթիվ	1861
Թվային տարբերակ	gutenberg.org/ebooks/1400
Վիքիքաղվածք	Մեծ հույսեր
	Great Expectations Վիքիպահեստում

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

07:22, 7 Մարտի 2016-ի տարբերակ

Մեծ հույսեր (անգլ.՝ Great Expectations), անգլիացի նշանավոր գրող Չարլզ Դիքենսի վեպը, որն առաջին անգամ հրատարակվել է 1860 թ. դեկտեմբերից մինչև 1861 թ. օգոստոսը իր հրատարակած «Կլոր տարին» շաբաթաթերթում^[1]։ 1861 թ. վեպը հրատարակվել է առանձին` երեք հատորով։

Դատելով վեպի վերահրատարակությունների, հեռուստատեսային և կինո էկրանավորումների ու թատերական բեմադրությունների քանակից` «Մեծ հույսերը» Դիքենսի ամենանշանակալի ստեղծագործություններից մեկն է։

Ըստ գրականագետ Ռոբերտ Լ. Փաթենի գնահատականների «Կլոր տարին» շաբաթաթերթը շաբաթական վաճառում էր «Մեծ հույսերի» մոտ 100 000 օրինակ։ Ժամանակի խոշորագույն գրադարաններից մեկը` Մուդին, որը ձեռք էր բերել 1400 օրինակ, հայտարարում էր, որ ամեն օրինակը կարդում է առնվազն 30 մարդ^[2]։

Սյուժե

Պատկեր:Carte G. E.jpeg

Վեպի վայրերը

1812 թվականին Սուրբ ծննդյան երեկոյին Փիփը՝ որբ երեխա, ով մոտավոր 7 տարեկան է, ^[3] իր մոր, հոր և քույր-եղբայրների գերեզմաններին այցելության ժամանակ գյուղական եկեղեցու բակում ընդհարվում է փախուստի մեջ գտնվող դատապարտյալի հետ։ Դատապարտյալը վախեցնում է Փիփին և պահանջում է նրանից իր համար բերել ուտելիք և խարտոց իր կապանքները կտրելու համար։ Փիփը ապրում էր իր դաժան քրոջ և նրա բարի ամուսնու՝ Ջո Գարջերիի հոտ մեկ տան մեջ։ Հաջորդ օրը զինվորները ձեռբակալում են դատապարտյալին, մինչ վերջինս կռվում էր փախուստի դիմած մյուս դատապարտյալի հետ։ Երկուսին էլ տանում են բանտային նավեր։

Միսս Հևիշեմը՝ չամուսնացած հարուստ կին, ով կրում էր հարսանեկան հին զգեստ և ապրում էր քանդքնդված Սեյթիսհաուսում, խնդրում է Փիփի Քեռի Փաբլչուքին (ով Ջոյի քեռին էր) գտնել մի տղա, ով կայցելի իրեն։ Փիփը այցելում է Միսս Հևիշեմին և նրա որդեգրած դստերը՝ Էսթելլային, նաև առաջին հայացքից սիրահարվում Էսթելլային։ Փիփը կանոնավոր այցելում է Միսս Հևիշեմին մինչ այն ժամանակը, երբ նա պետք է արդեն ուսում ստանար։ Վերջին այցելության ժամանակ Միսս Հևիշեմը գումար է տալիս Ջոյին՝ Փիփին դարբնություն սովորեցնելու համար։ Քանի դեռ Ջոն և Փիփը տանը չեն լինում, Միսիս Ջոյի վրա դաժանաբար հարձակում են կատարում այնպես, որ նա այլևս չի կարողանում խոսել և աշխատել։ Բիդին սկսում է այցելել այս տուն՝ զբաղվելով Միսիս Ջոյի խնամքով։

Պատկեր:Expectations london map.jpg

Լոնդոնյան վայրեր

Արդեն Փիփի աշակերտության չորրորդ տարին էր, երբ Միստր Ջեգըրսը՝ մի դատավոր, ժամանում է իրենց տուն և հաղորդում, որ ինչ-որ անհայտ բարերար ցանկություն է հայտնել Փիփին ջենտլմեն դարձնել։ Նրանք չէին կարող իմանալ բարերարի անունը, քանի դեռ վերջինս իր ցանկությունը չէր հայտնել։ Փիփը պատրաստվում էր գնալ Լոնդոն համապատասխան հագուկապով։ Նա ենթադրում է, որ Միսս Հևիշեմն է իր բարերարը և այցելում է նրան՝ ցտեսություն ասելու։

Փիփը ապրում է մի բնակարանում Հերբերտ Փոքեթի հետ։ Հերբերտը պատմում է Փիփին Միսս Հևիշեմի սիրային հիասթափության պատմությունը։ Փիփը շուտով գնում է Համերսմիթ՝ Հերբերտի հոր՝ Միստր Մեթյու Փոքեթի մոտ ուսում ստանալու։ Ջեգըրսը տրամադրում է բավական գումար Փիփին՝ իր նոր կյանքում հաստատվելու համար։ Ջոն գալիս է Փիփի մոտ և նրան է փոխանցում նամակ Միսս Հևիշեմից, որով վերջինս խնդրում է Փիփին այցելել Էսթելլային Սեթիսհաուսում։ Փիփը և Հերբերտը անկեղծանում են միմյանց հետ իրենց սիրային գաղտնիքներով։ Փիփը սիրում էր Էսթելլային, իսկ Հերբերտը նշանվել էր Քլարայի հետ։

Փիփը և Հերբերտը պարտքեր են վերցնում։ Միսիս Ջոն մահանում է և Փիփը վերդառնում է իր գյուղ՝ քրոջ հուղարկավորության արարողության մասնակցելու։ Փիփի տարեկան եկամուտը դառնում է 500 ֆունտ, երբ նա դառնում է 21 տարեկան։ Փիփը տանում է Էսթելլային Սեթիսհաուս, որտեղ վերջինս և Միսս Հևիշեմը վիճում են։ Շուտով Էսթելլան հանդիպում է Բենթլի Դրամլին։ Իր 23 տարեկան դառնալուց մեկ շաբաթ անց Փիփն իմանում է, որ իր բարերարը այն դատապարտյալն էր՝ Աբել Մեգվիչը, ում նա սնունդ և խարտոց էր տարել։ Աբելը հարստացել էր, երբ փախուստի էր դիմել դեպի Նոր Հարավային Ուելս։ Մեգվիչը չպետք է վերադառնար Անգլիա, այլապես կդատապարտվեր մահապատժի։ Բայց նա վերադառնում է Փիփին տեսնելու համար։ Փիփը իր հաջողությունների միակ մոտիվացիան էր։ Փիփը և Հերբերտը Մեգվիչին նավով Անգլիայից դուրս տեղափոխելու ծրագիր են մշակում։ Մեգվիչը պատմում է իր ամբող անցյալի պատմությունը Փիփին։

Փիփը խնդրում է Միսս Հևիշեմին ֆինանսավորել Հերբերտին։ Էսթելլան հաղորդում է Փիփին, որ ինքն ամուսնանում է Բենթլի Դրամլի հետ։

Միսս Հևիշեմը պատմում է Փիփին, որ Էսթելլային բերել է իր մոտ Ջեգըրսը, երբ երեխան դեռևս երկու-երեք տարեկան էր։ Մինչ Փիփը պատրաստվում էր դուրս գալ Սեթիսհաուսից, Միսս Հևիշեմը այրում է իր զգեստը։ Փիփը փորձում է փրկել նրան՝ ինքն իրեն վնասվածքներ պատճառելով։ Միսս Հևիշեմը մահանում է վնասվածքներից։ Ջեգըրսը պատմում է Փիփին, թե նա ինչպես է բերել Էսթելլային Միսս Հևիշեմի մոտ։ Փիփը պարզում է, որ Էսթելլան Մոլլիի և Մեգվիչի դուստրն է։

Փախուստից մի քանի օր առաջ Ջոյի նախկին աշակերտ Օռլիքը բռնում է Փիփին՝ խոստովանելով իր նախկին հանցանքները, և պատրաստվում է սպանել նրան։ Հերբերտ Փոքեթը և Սթարթոփը փրկում են Փիփին և պատրաստվում են փախուստի։ Սակայն գետի ճանապարհով գնալիս ոստիկանական նավը նրանց է հանդիպում և կալանավորում Մեգվիչին։

Փիփը այցելում է Մեգվիչին բանտում և հաղորդում է նրան, որ իր դուստր Էսթելլան ողջ է։ Մեգվիչը պատասխանում է՝ ամուր սեղմելով Փիփի արմունկը, և անմիջապես մահանում է։ Հերբերտի Կահիրե մեկնելուց հետո Փիփը հիվանդանում է։ Մի օր, երբ նա արթնանում է քնից, տեսնում է Ջոյին իր կողքին։ Ջոն օգնում է Փիփին շուտ առողջանալ և վճարում է Փիփի բոլոր պարտքերը։ Երբ արդեն Փիփն առողջ էր և կարողանում էր ինքնուրույն քայլել, Ջոն ետ է վերադառնում գյուղ։ Փիփը նույնպես որոշում է վերադառնալ գյուղ և ամուսնության առաջարկություն անել Բիդիին։ Սակայն երբ նա վերադառնում է, տեսնում է, որ Ջոն և Բիդին արդեն ամուսնացել են։ Շուտով Հերբերտը առաջարկում է Փիփին գնալ Կահիրե և անդամակցել իրենց կազմակերպությանը։ Փիփը ընդունում է առաջարկը, սկսում է ապրել Հերբերտի և Քլարայի հետ և աշխատում է որպես կազմակերպության քարտուղար։

Տասնմեկ տարի անց Փիփը այցելում է Սեթիսհաուսի ավերակները տեսնելու և հանցիպում է Էսթելլային, ով արդեն այրի էր։ Վերջինս խնդրում է Փիփին ներել իրեն՝ հավաստիացնելով, որ դժբախտությունը բացել է իր սիրտը և նա արդեն կարող է կարեկցել Փիփին։

Էկրանավորումներ

«Մեծ հույսեր» (1917), ռեժիսոր Ռոբերտ Վիգնոլա,
«Մեծ հույսեր» (1946), ռեժիսոր Դևիդ Լին, կինոքննադատների կարծիքով Դիքենսի ստեղծագործությունների լավագույն էկրանավորումներից մեկն է,
«Մեծ հույսեր» (1998), ռեժիսոր Ալֆոնսո Կուարոն, ֆիլմում վեպը ձևափոխված ժամանակակից պատմության, գործողությունները տեղի են ունենում 1990-ականների Ամերիկայում,
«Մեծ հույսեր» (1999), ռեժիսոր Ջուլիան Ջարոլդ,
«Մեծ հույսեր» (2011), ռեժիսոր Բրայան Քիրք,
«Մեծ հույսեր» (2012), ռեժիսոր Մայքլ Նյուել,
«Fitoor» (2014), ռեժիսոր Աբհիշեկ Կապուր,

«Մեծ հույսեր» վեպի մոտիվներով է նկարահանվել նաև Հարավային այգի (South Park) մուլտսերիալի «Պիպ» էպիզոդը, ինչպես նաև ռեժիսոր Էնդրյու Ադամսոնի «Պարոն Պիպը» ֆիլմը։

Ծանոթագրություններ

↑ «Was Dickens Really Paid By the Word?». University of California Santa Cruz: The Dickens Project. Regents of the University of California. Վերցված է 15 February 2013-ին.
↑ Robert L. Patten (1978), Charles Dickens and His Publishers, Oxford: Oxford University Press, ISBN 0198120761
↑ Jerome Meckier 1992, էջեր. 157–197.

[1] «Was Dickens Really Paid By the Word?». University of California Santa Cruz: The Dickens Project. Regents of the University of California. Վերցված է 15 February 2013-ին.

[2] Robert L. Patten (1978), Charles Dickens and His Publishers, Oxford: Oxford University Press, ISBN 0198120761

[3] Jerome Meckier 1992, էջեր. 157–197.

[1]

[2]

[3]

@@ Տող 6. / Տող 6. @@
 Ըստ գրականագետ Ռոբերտ Լ. Փաթենի գնահատականների «Կլոր տարին» շաբաթաթերթը շաբաթական վաճառում էր «Մեծ հույսերի» մոտ 100 000 օրինակ։ Ժամանակի խոշորագույն գրադարաններից մեկը` Մուդին, որը ձեռք էր բերել 1400 օրինակ, հայտարարում էր, որ ամեն օրինակը կարդում է առնվազն 30 մարդ<ref>{{citation|author=Robert L. Patten|title=Charles Dickens and His Publishers|location=Oxford|publisher=Oxford University Press|year=1978|isbn=0198120761}}</ref>։
+== Սյուժե ==
+[[File:Carte G. E.jpeg|thumb|Վեպի վայրերը]]
+[[1812]] թվականին [[Սուրբ ծնունդ|Սուրբ ծննդյան]] երեկոյին Փիփը՝ որբ երեխա, ով մոտավոր 7 տարեկան է, <ref>{{harvnb|Jerome Meckier|1992|pp=157–197}}.</ref> իր մոր, հոր և քույր-եղբայրների գերեզմաններին այցելության ժամանակ գյուղական եկեղեցու բակում ընդհարվում է փախուստի մեջ գտնվող դատապարտյալի հետ։ Դատապարտյալը վախեցնում է Փիփին և պահանջում է նրանից իր համար բերել ուտելիք և [[խարտոց]] իր կապանքները կտրելու համար։ Փիփը ապրում էր իր դաժան քրոջ և նրա բարի ամուսնու՝ Ջո Գարջերիի հոտ մեկ տան մեջ։ Հաջորդ օրը զինվորները ձեռբակալում են դատապարտյալին, մինչ վերջինս կռվում էր փախուստի դիմած մյուս դատապարտյալի հետ։ Երկուսին էլ տանում են բանտային նավեր։
+Միսս Հևիշեմը՝ չամուսնացած հարուստ կին, ով կրում էր հարսանեկան հին զգեստ և ապրում էր քանդքնդված Սեյթիսհաուսում, խնդրում է Փիփի Քեռի Փաբլչուքին (ով Ջոյի քեռին էր) գտնել մի տղա, ով կայցելի իրեն։ Փիփը այցելում է Միսս Հևիշեմին և նրա որդեգրած դստերը՝ Էսթելլային, նաև առաջին հայացքից սիրահարվում Էսթելլային։ Փիփը կանոնավոր այցելում է Միսս Հևիշեմին մինչ այն ժամանակը, երբ նա պետք է արդեն ուսում ստանար։ Վերջին այցելության ժամանակ Միսս Հևիշեմը գումար է տալիս Ջոյին՝ Փիփին [[դարբնություն]] սովորեցնելու համար։ Քանի դեռ Ջոն և Փիփը տանը չեն լինում, Միսիս Ջոյի վրա դաժանաբար հարձակում են կատարում այնպես, որ նա այլևս չի կարողանում խոսել և աշխատել։ Բիդին սկսում է այցելել այս տուն՝ զբաղվելով Միսիս Ջոյի խնամքով։
+[[Image:Breakhisheart.jpg|thumb|left|Միսս Հևիշեմը Փիփի և Էսթելլայի հետ]]
+[[File:Expectations london map.jpg|thumb|[[Լոնդոն]]յան վայրեր]]
+Արդեն Փիփի աշակերտության չորրորդ տարին էր, երբ Միստր Ջեգըրսը՝ մի [[դատավոր]], ժամանում է իրենց տուն և հաղորդում, որ ինչ-որ անհայտ բարերար ցանկություն է հայտնել Փիփին ջենտլմեն դարձնել։ Նրանք չէին կարող իմանալ բարերարի անունը, քանի դեռ վերջինս իր ցանկությունը չէր հայտնել։ Փիփը պատրաստվում էր գնալ [[Լոնդոն]] համապատասխան հագուկապով։ Նա ենթադրում է, որ Միսս Հևիշեմն է իր բարերարը և այցելում է նրան՝ ցտեսություն ասելու։
+Փիփը ապրում է մի բնակարանում Հերբերտ Փոքեթի հետ։ Հերբերտը պատմում է Փիփին Միսս Հևիշեմի սիրային հիասթափության պատմությունը։ Փիփը շուտով գնում է Համերսմիթ՝ Հերբերտի հոր՝ Միստր Մեթյու Փոքեթի մոտ ուսում ստանալու։ Ջեգըրսը տրամադրում է բավական գումար Փիփին՝ իր նոր կյանքում հաստատվելու համար։ Ջոն գալիս է Փիփի մոտ և նրան է փոխանցում նամակ Միսս Հևիշեմից, որով վերջինս խնդրում է Փիփին այցելել Էսթելլային Սեթիսհաուսում։ Փիփը և Հերբերտը անկեղծանում են միմյանց հետ իրենց սիրային գաղտնիքներով։ Փիփը սիրում էր Էսթելլային, իսկ Հերբերտը նշանվել էր Քլարայի հետ։
+Փիփը և Հերբերտը պարտքեր են վերցնում։ Միսիս Ջոն մահանում է և Փիփը վերդառնում է իր գյուղ՝ քրոջ հուղարկավորության արարողության մասնակցելու։ Փիփի տարեկան եկամուտը դառնում է 500 [[ֆունտ]], երբ նա դառնում է 21 տարեկան։ Փիփը տանում է Էսթելլային Սեթիսհաուս, որտեղ վերջինս և Միսս Հևիշեմը վիճում են։ Շուտով Էսթելլան հանդիպում է Բենթլի Դրամլին։ Իր 23 տարեկան դառնալուց մեկ շաբաթ անց Փիփն իմանում է, որ իր բարերարը այն դատապարտյալն էր՝ Աբել Մեգվիչը, ում նա սնունդ և [[խարտոց]] էր տարել։ Աբելը հարստացել էր, երբ փախուստի էր դիմել դեպի Նոր Հարավային [[Ուելս]]։ Մեգվիչը չպետք է վերադառնար Անգլիա, այլապես կդատապարտվեր [[Մահապատիժ|մահապատժի]]։ Բայց նա վերադառնում է Փիփին տեսնելու համար։ Փիփը իր հաջողությունների միակ մոտիվացիան էր։ Փիփը և Հերբերտը Մեգվիչին նավով [[Անգլիա]]յից դուրս տեղափոխելու ծրագիր են մշակում։ Մեգվիչը պատմում է իր ամբող անցյալի պատմությունը Փիփին։
+Փիփը խնդրում է Միսս Հևիշեմին ֆինանսավորել Հերբերտին։ Էսթելլան հաղորդում է Փիփին, որ ինքն ամուսնանում է Բենթլի Դրամլի հետ։
+Միսս Հևիշեմը պատմում է Փիփին, որ Էսթելլային բերել է իր մոտ Ջեգըրսը, երբ երեխան դեռևս երկու-երեք տարեկան էր։ Մինչ Փիփը պատրաստվում էր դուրս գալ Սեթիսհաուսից, Միսս Հևիշեմը այրում է իր զգեստը։ Փիփը փորձում է փրկել նրան՝ ինքն իրեն վնասվածքներ պատճառելով։ Միսս Հևիշեմը մահանում է վնասվածքներից։ Ջեգըրսը պատմում է Փիփին, թե նա ինչպես է բերել Էսթելլային Միսս Հևիշեմի մոտ։ Փիփը պարզում է, որ Էսթելլան Մոլլիի և Մեգվիչի դուստրն է։
+[[File:Pip-magwitch.jpeg|thumb|right|Մեգվիչը և Փիփը]]
+Փախուստից մի քանի օր առաջ Ջոյի նախկին աշակերտ Օռլիքը բռնում է Փիփին՝ խոստովանելով իր նախկին հանցանքները, և պատրաստվում է սպանել նրան։ Հերբերտ Փոքեթը և Սթարթոփը փրկում են Փիփին և պատրաստվում են փախուստի։ Սակայն գետի ճանապարհով գնալիս [[Ոստիկանություն|ոստիկանական]] նավը նրանց է հանդիպում և կալանավորում Մեգվիչին։
+Փիփը այցելում է Մեգվիչին [[բանտ]]ում և հաղորդում է նրան, որ իր դուստր Էսթելլան ողջ է։ Մեգվիչը պատասխանում է՝ ամուր սեղմելով Փիփի արմունկը, և անմիջապես մահանում է։ Հերբերտի Կահիրե մեկնելուց հետո Փիփը հիվանդանում է։ Մի օր, երբ նա արթնանում է քնից, տեսնում է Ջոյին իր կողքին։ Ջոն օգնում է Փիփին շուտ առողջանալ և վճարում է Փիփի բոլոր պարտքերը։ Երբ արդեն Փիփն առողջ էր և կարողանում էր ինքնուրույն քայլել, Ջոն ետ է վերադառնում գյուղ։ Փիփը նույնպես որոշում է վերադառնալ գյուղ և ամուսնության առաջարկություն անել Բիդիին։ Սակայն երբ նա վերադառնում է, տեսնում է, որ Ջոն և Բիդին արդեն ամուսնացել են։ Շուտով Հերբերտը առաջարկում է Փիփին գնալ [[Կահիրե]] և անդամակցել իրենց կազմակերպությանը։ Փիփը ընդունում է առաջարկը, սկսում է ապրել Հերբերտի և Քլարայի հետ և աշխատում է որպես կազմակերպության քարտուղար։
+Տասնմեկ տարի անց Փիփը այցելում է Սեթիսհաուսի ավերակները տեսնելու և հանցիպում է Էսթելլային, ով արդեն այրի էր։ Վերջինս խնդրում է Փիփին ներել իրեն՝ հավաստիացնելով, որ դժբախտությունը բացել է իր սիրտը և նա արդեն կարող է կարեկցել Փիփին։
 == Էկրանավորումներ ==