Սիգուրդ Օլսոն

Սիգուրդ Օլսոն;
Ծնվել է	ապրիլի 4, 1899
Ծննդավայր	Չիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ
Մահացել է	հունվարի 13, 1982 (82 տարեկան)
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Կրթություն	Վիսկոնսինի համալսարան Մեդիսոնում, Իլինոյսի համակարգի համալսարան և Northland College?
Մասնագիտություն	գրող և կոնսերվացիոնիստ
Պարգևներ և ; մրցանակներ	John Burroughs Medal? և «Սիեռա» ակումբի Ջոն Մյուրի անվան մրցանակ

Սիգուրդ Ֆերդինանդ Օլսոն (անգլ.՝ Sigurd Ferdinand Olson, ապրիլի 4, 1899(1899-04-04)^[1], Չիկագո, Իլինոյս, ԱՄՆ - հունվարի 13, 1982(1982-01-13)^[1]), ամերիկացի հեղինակ, բնապահպան, վայրի բնության պաշտպանության ջատագով։ Ավելի քան երեսուն տարի ծառայել է որպես վայրի բնության տարածքների գիդ հյուսիսային Մինեսոտայի և հյուսիսարևմտյան Օնտարիոյի Բաունդարի Ուոթերսի լճերում և անտառներում։ Հայտնի է եղել Bourgeois անունով՝ տերմին, որը հին ճանապարհորդներն օգտագործում էին իրենց վստահելի առաջնորդների համար։

Կենսագրություն

Սիգուրդ Օլսոնը ծնվել է Իլինոյս նահանգի Չիկագո քաղաքում, շվեդ-ամերիկացի բապտիստ ծնողների ընտանիքում, մեծացել է Վիսկոնսին նահանգի հյուսիսում, որտեղ էլ զարգացրել է իր հետաքրքրությունները։ Ի սկզբանե ընտանիքը տեղափոխվել է Սիսթեր Բեյ, ապա՝ Պրենտիս, ապա՝ Էշլանդ^[2]։ 1921 թվականի հունիսին Օլսոնը մակույկով կատարել է իր առաջին ճամփորդությունը, որտեղ սիրահարվել է հյուսիսային Մինեսոտայի մակույկային ամայի վայրերին, որոնք հետագայում դարձել են Վայրի բնության սահմանային ջրերի մակույկային տարածք (անգլ.՝ Boundary Waters Canoe Area Wilderness, վերջինիս օգնությամբ)^[2]։ Մակույկային արշավախմբի մասին Օլսոնի առաջին հոդվածը լույս է տեսել 1921 թվականի հուլիսի 31-ին Milwaukee Journal-ում^[2]։ Նույն տարվա օգոստոսին Օլսոնն ամուսնացել է Լիզաբեթ Դորոթի Ուրհենհոլդի հետ, և նրանք իրենց մեղրամիսն անցկացրել են Բաունդարի Ուոթերսի մակույկային ճանապարհորդություններում։ Ուինթոնի Fall Lake-ում աշխատել է որպես մակույկների գիդ, նախքան 1929 թվականին այդ բիզնեսը գնելը։ Մոտավորապես 1931 թվականին Օլսոնը ղեկավարել է Border Lakes Outfitters-ը^[3]^[4]^[5]։

Ղեկավարել է "Voyageurs" անվամբ հայտնի մակույկավարների արշավախումբը, որի կազմում ընդգրկված են եղել Էրիկ Ու. Մորսը, Դենիս Կուլիկանը, Բլեյր Ֆրեյզերը, Թոնի Լովինկը, Էլիոթ Ռոջերը և Օմոնդ Սոլանդտը^[2]։

Նորթլենդ քոլեջում, Վիսկոնսին-Մեդիսոն համալսարանում և Իլինոյսի համալսարանում գյուղատնտեսություն, բուսաբանություն, երկրաբանություն և էկոլոգիա ուսումնասիրելուց հետո Օլսոնը տեղափոխվել է Մինիսոտա նահանգի Էլի քաղաք՝ տեղի քոլեջում (այժմ՝ Վերմիլիոն համայնքային քոլեջ) կենսաբանություն դասավանդելու։ Հետագայում նա ղեկավարել է գիտական ամբիոնը և եղել դեկան։ 1947 թվականին թողել է ուսուցչի պաշտոնը և իր ժամանակը նվիրել է գրելուն^[2]։ Կյանքի մեծ մասն անց է կացրել Էլի շրջանում, ամռան ամիսներին աշխատել է որպես մակույկավար-գիդ, ուսուցանել և գրել է բնության պատմության, էկոլոգիայի և Բաունդերի Ութերսի շրջակայքում գտնվող դրսի կյանքի մասին։

1971 թվականի օգոստոսի 27-ին՝ Երկրի օրվա առաջին տոնակատարությունից մեկ տարի անց, Նորթլենդ քոլեջում տեղի է ունեցել առաջին բնապահպանական համաժողովը։ Երկօրյա համաժողովին ելույթ ունենալու հրավիրվածների թվում են եղել սենատոր Գայլորդ Նելսոնը և Սիգուրդ Օլսոնը։ Համաժողովը դարձել է «Սիգուրդ Օլսոնի բնապահպանական ինստիտուտի ծագման գործիքը», ինչպես գրել է ինստիտուտի հիմնադիր Ռոբերտ Մաթսոնը։ Նոր և հուզիչ ուղղությամբ շարժվելու եռանդով, ինչպես նաև առաջնորդվելով Սիգուրդ Օլսոնի փիլիսոփայությունով՝ ինստիտուտն իր դռները բացել է 1972 թվականի գարնանը՝ ավելի քան 30 տարի ծառայելով Նորֆլենդ քոլեջին և Lake Superior տարածաշրջանին։

1974 թվականին Օլսոնը ստացել է Ջոն Բերոուզի մեդալ՝ որպես բնության մասին գրելու բարձրագույն պատիվ։

Օլսոնը մահացել է 1982 թվականի հունվարի 13-ին՝ սրտի կաթվածից, իր տան մոտ ձյունակոշիկներով սահելիս^[6]։

Ծննդյան 100-ամյակի առթիվ ԱՄՆ սենատը հարգանքի տուրք է մատուցել Սիգուրդ Օլսոնին^[7]։ Դեյվիդ Բեքսը Օլսոնի կենսագրությունն ամփոփել է A Wilderness Within - The Life of Sigurd F. Olson գրքում, որը հրատարակվել է 1990-ականների վերջում^[8]։

1998 թվականին Էլիում ստեղծվել է The Listening Point Foundation-ը՝ պահպանելու Օլսոնի ժառանգությունը և զարգացնելու վայրի բնության նրա փիլիսոփայությունը։

Պահպանման աշխատանքներ

Օլսոնն առանցքային դերակատարում է ունեցել Բաունդերի Ուաթերսի պաշտպանության գործում և օգնում է մշակել 1964 թվականի «Վայրի բնության մասին» օրենքը։ 1963-1967 թվականներին եղել է The Wilderness Society (Վայրի բնության միություն) փոխնախագահը, 1968-1971 թվականներին՝ նախագահը։ Հյուսիսային Մինեսոտայում օգնել է հիմնադրելու Վոյաջերս ազգային պարկը, Ալյասկայում գտնվող Arctic National Wildlife Refuge-ը և Կալիֆորնիայում գտնվող Point Reyes ազգային ծովափը։ Սիգուրդը նաև եղել է ներքին գործերի քարտուղար Ստյուարտ Ուդալլի վայրի բնության և ազգային պարկի խնդիրների գծով խորհրդականը։

Ավելի քան 50 տարվա քրտնաջան աշխատանքից հետո Սիգուրդը հասել է իր նպատակին։ 1978 թվականին՝ Սիգուրդի մահից 4 տարի առաջ, Ջիմի Քարթերը Boundary Waters Canoe Area Wilderness-ին (Վայրի բնության սահմանային ջրերի մակույկային տարածք) տվել է լիարժեք վայրի բնության կարգավիճակ։ Օլսոնի քրտնաջան աշխատանքը հիշատակվում է տարբեր ձևերով, այդ թվում նրա անունով է կոչվում ԵՄՔԱ Camp Widjiwagan-ի կենտրոնական մասնաշենքը, որը գտնվում է Burntside լճի մոտակայքում։

Օլսոնը եղել է Ազգային պարկերի ասոցիացիայի նախագահ և նրա հոգաբարձուների խորհրդի անդամ։

Աշխատությունների ցանկ

The Singing Wilderness (1956)
Listening Point (1958)
The Lonely Land (1961)
Runes of the North (1963)
Open Horizons (1969)
The Hidden Forest (1969)
Wilderness Days (1972)
Reflections From the North Country (1976)
Of Time and Place (1982)
Songs of the North. Howard Frank Mosher, ed. (1987)
The Collected Works of Sigurd F. Olson: The Early Writings, 1921-1934. Mike Link, ed. (1988)
The Collected Works of Sigurd F. Olson: The College Years, 1935-1944. Mike Link, ed. (1990)
The Meaning of Wilderness: Essential Articles and Speeches. Խմբագիր և ներածական մասին հեղինակ՝ Դեյվիդ Բեքս (2001)։
Spirit of the North: The Quotable Sigurd F. Olson. Խմբագիր և ներածական մասին հեղինակ՝ Դեյվիդ Բեքս (2004)։

Գրականություն

Backes, David. A Wilderness Within: The Life Of Sigurd F. Olson. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1997.

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 SNAC — 2010.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Minnesota Historical Society SIGURD F. OLSON: An Inventory of His Papers at the Minnesota Historical Society & Biographical Note - Chronology Retrieved 10/28/13 http://www.mnhs.org/library/findaids/00316.xml
↑ My First Canoe Trip -1956 by John Dailey The Boundary Waters Journal magazine Winter 2018 issue
↑ A Guide's Tale by Gerald R. Patterson 978-0-916154-07-3 Copyright 2009
↑ https://www.holry.org/resources/website/history/library/regiontenwildernesscanoetrips1932.pdf BSA Region10 planning correspondence Retrieved 10/19/19
↑ «Sigurd Olson, a Writer And Environmentalist». The New York Times. 1982 թ․ հունվարի 15.
↑ http://www4.uwm.edu/letsci/research/sigurd_olson/tribute.htm U.S. Senate Tribute to Sigurd Olson August 3, 1999 Page S10134. Retrieved 1/19/14
↑ «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2021-04-26-ին. Վերցված է 2021-04-26-ին.

Արտաքին հղումներ

Listening Point Foundation – a non-profit organization dedicated to furthering Sigurd Olson's legacy
The Sigurd Olson Environmental Institute at Northland College
Sigurd Olson website at the University of Wisconsin–Milwaukee
Sigurd Olson at the Minnesota Historical Society's Author Biography Project
The Sigurd Olson Papers are available for research use at the Minnesota Historical Society.

[_78acb457de77f94a-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 SNAC — 2010.

[HistoricalSociety-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Minnesota Historical Society SIGURD F. OLSON: An Inventory of His Papers at the Minnesota Historical Society & Biographical Note - Chronology Retrieved 10/28/13 http://www.mnhs.org/library/findaids/00316.xml

[BWJ2018-3] My First Canoe Trip -1956 by John Dailey The Boundary Waters Journal magazine Winter 2018 issue

[GuidesTale-4] A Guide's Tale by Gerald R. Patterson 978-0-916154-07-3 Copyright 2009

[Region10Corres-5] ttps://www.holry.org/resources/website/history/library/regiontenwildernesscanoetrips1932.pdf BSA Region10 planning correspondence Retrieved 10/19/19

[6] «Sigurd Olson, a Writer And Environmentalist». The New York Times. 1982 թ․ հունվարի 15.

[SenateTribute-7] ttp://www4.uwm.edu/letsci/research/sigurd_olson/tribute.htm U.S. Senate Tribute to Sigurd Olson August 3, 1999 Page S10134. Retrieved 1/19/14

[WildernessWithin-8] «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2021-04-26-ին. Վերցված է 2021-04-26-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]