Նիժնի Նովգորոդ

Փոխել հղումները
Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քաղաք
Նիժնի Նովգորոդ
Нижний Новгород
Դրոշ Զինանշան


Купно за едино, All together for one, Todos juntos para uno, Tutti insieme per uno և Tous ensemble pour un
ԵրկիրՌուսաստան Ռուսաստան
ՄարզՆիժնի Նովգորոդի մարզ
ՇրջանՆիժնի Նովգորոդի շրջան
Ներքին բաժանում8
ՔաղաքապետՕլեգ Սորոկին
Հիմնադրված է1221 թ.
Առաջին հիշատակում1221
Մակերես410,68[1][2] - 466,5[3] կմ²
ԲԾՄ200 մ
Կլիմայի տեսակբարեխառն
Պաշտոնական լեզուռուսերեն
Խոսվող լեզուներռուսերեն
Բնակչություն1 263 873 մարդ (2010)
Խտություն3077.51 մարդ/կմ²
Ազգային կազմռուսներ — 93,93 %
թաթարներ — 1,33 %
մորդվաներ — 0,58 %
ուկրաինացիներ — 0,53 %
հայեր — 0,40 %
и другие[4][5]
Կրոնական կազմուղղափառ
Ժամային գոտիUTC+3, ամառը UTC+4
Հեռախոսային կոդ831
Փոստային ինդեքս603000-603999
Փոստային դասիչ603000–603999
Ավտոմոբիլային կոդ52
Պաշտոնական կայքadmgor.nnov.ru​(ռուս.)​(ֆր.)​(գերմ.)​(իսպ.)​(անգլ.)
Նիժնի Նովգորոդ (Ռուսաստան)##
Նիժնի Նովգորոդ (Ռուսաստան)
Նիժնի Նովգորոդ (Նիժնի Նովգորոդի մարզ)##
Նիժնի Նովգորոդ (Նիժնի Նովգորոդի մարզ)

Նիժնի Նովգորոդ[6] (ռուս.՝ Нижний Новгород, խոսակցականում հաճախ անվանվում է Нижний[7], 1932 թվականի օգոստոսի 7-ից մինչև 1990 թվականի օգոստոսի 22-ը կոչվել է Го́рький)՝ քաղաք Ռուսաստանում, Մերձվոլգյան դաշնային շրջանի ու Նիժնի Նովգորոդի մարզի վարչական կենտրոն։

Գտնվում է Արևելա-Եվրոպական հարթավայրի կենտրոնում Օկա և Վոլգա գետերի միախառնման վայրում. Оկան քաղաքը բաժանում է 2 մասի՝ Վերին և Ստորին։

Քաղաքը հիմնադրվել է 1221 թվականին Յուրի Վսեվոլոդովիչի կողմից։ 1500-1518 թթ կառուցվել է քարե Կրեմլը, որը ողջ պատմության ընթացքում ոչ մի անգամ չի գրավվել։ 1817 թվականին Մակարսևկոյ շուկայի տեղափոխումից հետո այն դարձել է Ռուսաստանի ամենամեծ առևտրական կենտրոններից մեկը։ 1930-ական թվականների ինդրուստացման տարիներին քաղաքում կառուցվեց մեքենաշինական գործարան, այդ թվում՝ Գորկիի ավտոմոբիլային գործարանը[8]։ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին՝ 1941-1945 թվականներին, քաղաքը եղել է ռազմական տեխնիկայի մատակարարման կենտրոններից մեկը[9], ինչի պատճառով էլ ռմբակոծվել է։ Պատերազմից հետո քաղաքը պարգևատրվել է Լենինի շքանշանով։ 1985-ի նոյեմբերի 20-ին բացվեց մետրոյի առաջին հատվածը։ 2013-ի հունիսի 24-ին բացի մետրոյից գործարկվեց քաղաքային գնացքի առաջին գիծը։ 2018-ին քաղաքում տեղի ունեցավ ՖԻՖԱ-ի աշխարհի գավաթը։ 2021 թվականին քաղաքը դառնում է 800 տարեկան։ Ռուսաստանում այս տարին Նիժնի Նովգորոդի տարին է։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչության թվաքանակը
1811[10]1840[10]1856[10]1863[10]1897[11]1913[10]1914[10]
14 400↗31 900↗35 800↗41 500↗90 000↗111 400↗111 600
1923[10]1926[11]1931[12]1933[13]1939[14]1956[15]1959[16]
↗135 400↗222 000↗350 251↗451 500↗643 689↗876 000↗941 962
1962[10]1967[10]1970[17]1973[10]1975[18]1976[19]1979[20]
↗1 025 000↗1 120 000↗1 170 133↗1 238 000↗1 305 000→1 305 000↗1 344 474
1982[21]1985[22]1986[19]1987[23]1989[24]1990[25]1991[19]
↗1 373 000↗1 405 000↘1 401 000↗1 425 000↗1 438 133↘1 404 000↗1 445 000
1992[19]1993[19]1994[19]1995[22]1996[22]1997[26]1998[22]
↘1 441 000↘1 433 000↘1 425 000↘1 379 000↘1 372 000↘1 371 000↘1 364 000
1999[27]2000[28]2001[22]2002[29]2003[30]2004[31]2005[32]
↗1 364 900↘1 357 000↘1 343 300↘1 311 252↘1 309 000↘1 296 800↘1 289 500
2006[33]2007[34]2008[35]2009[36]2010[37]2011[38]2012[39]
↘1 283 600↘1 278 300↘1 274 700↘1 272 527↘1 250 619↘1 250 600↗1 254 592
2013[40]2014[41]2015[42]2016[43]2017[44]2018[45]2019[46]
↗1 259 921↗1 263 873↗1 267 760↘1 266 871↘1 264 075↘1 259 013↘1 253 511

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Федеральная служба государственной регистрации, кадастра и картографии. Доклад О состоянии и использовании земель Нижегородской области в 2010 году(չաշխատող հղում). Приложение 10. стр. 136
  2. ↑ «БД ПМО Нижегородской области. Город Нижний Новгород». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 10-ին. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 15-ին.
  3. ↑ Генеральный план города Нижнего Новгорода. Пояснительная записка Արխիվացված 2016-03-06 Wayback Machine стр. 4
  4. ↑ «Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 7-ին. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 15-ին.
  5. ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Официальные итоги с расширенными перечнями по национальному составу населения и по регионам. Արխիվացված 2021-12-09 Wayback Machine: см. Արխիվացված 2012-10-18 Wayback Machine
  6. ↑ Հիմնադրման ժամանակ 1221 թվականին, անվանումը գրվել է որպես Новград Нижний (հայերեն՝ Նովգորոդ Նիժնի) (Татищев В. Н. История Российская. — М.-Л., 1964. — Т. IV. — С. 360.
  7. ↑ «Орфографический словарь». gramota.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 21-ին. Վերցված է 18 сентября 2008-ին.
  8. ↑ Группа ГАЗ (30.11.2014). ««Группа ГАЗ» – крупнейший производитель коммерческого транспорта в России». www.gaz.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 27-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
  9. ↑ Открытый текст (30.11.2014). «ГОРЬКОВСКАЯ ОБЛАСТЬ В ГОДЫ ВЕЛИКОЙ ОТЕЧЕСТВЕННОЙ ВОЙНЫ 1941-1945 ГГ». www.opentextnn.ru. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
  10. ↑ 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 «Народная энциклопедия «Мой город». Нижний Новгород». Արխիվացված է օրիգինալից 2013-10-21-ին. Վերցված է 2013-10-21-ին.
  11. ↑ 11,0 11,1 «Города с численностью населения 100 тысяч и более человек». Արխիվացված է օրիգինալից 2013-08-17-ին. Վերցված է 2013-08-17-ին.
  12. ↑ Административно-территориальное деление Союза ССР : [Районы и города СССР на 1931 год]. — Москва: Власть советов, 1931. — XXX, 311 с.
  13. ↑ Административно-территориальное деление Союза ССР. На 15 июля 1934 года.
  14. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1939 года. Численность городского населения СССР по городским поселениям и внутригородским районам» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2013-12-24-ին. Վերցված է 2013-11-30-ին.
  15. ↑ «Народное хозяйство СССР в 1956 г. (Статистический сборник). Государственное статистическое издательство. Москва. 1956». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013-10-26-ին. Վերցված է 2013-10-26-ին.
  16. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-28-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  17. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-09-29-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  18. ↑ Российский статистический ежегодник, 1998 год
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 19,5 «Российский статистический ежегодник. 1994». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-05-18-ին. Վերցված է 2016-05-18-ին.
  20. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Демоскоп Weekly. Արխիվացված օրիգինալից 2021-11-07-ին. Վերցված է 2013-09-25-ին.
  21. ↑ Народное хозяйство СССР 1922-1982 (Юбилейный статистический ежегодник)
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 22,3 22,4 «Российский статистический ежегодник. Госкомстат, Москва, 2001». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015-05-12-ին. Վերցված է 2015-05-12-ին.
  23. ↑ Народное хозяйство СССР за 70 лет : юбилейный статистический ежегодник : [арх. 28 Հունիսի 2016] / Государственный комитет СССР по статистике. — Москва : Финансы и статистика, 1987. — 766 с.
  24. ↑ «Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2011-09-26-ին.
  25. ↑ Российский статистический ежегодник.2002 : Стат.сб. / Госкомстат России. – М. : Госкомстат России, 2002. – 690 с. – На рус. яз. – ISBN 5-89476-123-9 : 539.00.
  26. ↑ «Российский статистический ежегодник. 1997 год». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-05-22-ին. Վերցված է 2016-05-22-ին.
  27. ↑ «Российский статистический ежегодник. 1999 год». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-06-14-ին. Վերցված է 2016-06-14-ին.
  28. ↑ «Российский статистический ежегодник. 2000 год». Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016-06-13-ին. Վերցված է 2016-06-13-ին.
  29. ↑ «Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-03-ին.
  30. ↑ «Города с численностью населения 100 тысяч и более человек». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-07-ին. Վերցված է 2016-05-07-ին.
  31. ↑ «Российский статистический ежегодник. 2004 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-06-09-ին. Վերցված է 2016-06-09-ին.
  32. ↑ «Российский статистический ежегодник, 2005 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-09-ին. Վերցված է 2016-05-09-ին.
  33. ↑ «Российский статистический ежегодник, 2006 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-10-ին. Վերցված է 2016-05-10-ին.
  34. ↑ «Российский статистический ежегодник, 2007 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-11-ին. Վերցված է 2016-05-11-ին.
  35. ↑ «Российский статистический ежегодник, 2008 год». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-12-ին. Վերցված է 2016-05-12-ին.
  36. ↑ «Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, поселкам городского типа и районам на 1 января 2009 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-05-18-ին. Վերցված է 2014-01-02-ին.
  37. ↑ «Перепись населения 2010. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений» (ռուսերեն). Федеральная служба государственной статистики. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-09-06-ին. Վերցված է 2013-ին.
  38. ↑ «Города с численностью населения 100 тысяч человек и более на 1 января 2011 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-08-ին. Վերցված է 2016-05-08-ին.
  39. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-05-16-ին. Վերցված է 2014-05-31-ին.
  40. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года» (ռուսերեն). М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат. 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-10-12-ին. Վերցված է 2013-11-16-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ location (link)
  41. ↑ «Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-08-10-ին. Վերցված է 2014-08-02-ին.
  42. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2015-08-06-ին. Վերցված է 2015-08-06-ին.
  43. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года
  44. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года». 2017-07-31. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-07-31-ին. Վերցված է 2017-07-31-ին.
  45. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-07-26-ին. Վերցված է 2018-07-25-ին.
  46. ↑ «Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2019 года». Վերցված է 2019-07-31-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նիժնի Նովգորոդ» հոդվածին։
Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 179)։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Նիժնի_Նովգորոդ&oldid=9423529» էջից