Մարշա Փի Ջոնսոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սթրիթարթ՝ Մարշա Պ. Ջոնսոնի խորհրդանշական նմանությամբ ( Աստորիա, Քուինս, Նյու Յորք Սիթի 2020)

Մարշա Փի Ջոնսոն (օգոստոսի 24, 1945(1945-08-24)[2][3], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[2] - հուլիսի 6, 1992(1992-07-06)[1][2], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ամերիկացի տրանսգենդեր կին, սեքս-աշխատող և ԼԳԲՏ շարժման ակտիվիստ։ Նա Նյու Յորքի նույնասեռական անձանց շրջանում և արվեստի ասպարեզում հայտնի դեմք էր 1960-ական թվականներից և 1969 թվականին ակտիվ մասնակցություն է ցուցաբերել Սթոունուոլի ցույցերին։ Իր կյանքի վերջին տարիներին նա ներգրավված էր Act Up շահագրգիռ միության հետ ՁԻԱՀ -ի մասին իրազեկվածության բարձրացման գործում։

Կյանքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջոնսոնը 1966֊ին տեղափոխվեց Նյու Ջերսիից Նյու Յորքի Գրինվիչ Վիլիջ, որը հայտնի էր որպես նույնասեռական մարդկանց թաղամաս։ Այնտեղ նրան փողոցներում սկսեցին ճանաչել որպես Դրագ արտիստ, իսկ ավելի ուշ իր օրինական անունը Մալքոլմ Մայքլսից նա փոխեց Մարշա Փի Ջոնսոնի։ Երբ նրան հարցնում էին իր անվան P-ի մասին, նա պատասխանում էր․ «Ուշադրություն մի՛ դարձրեք»։

Որպես Մարշա Փի Ջոնսոն, նա կրում էր էքսցենտրիկ հագուստ և գլխարկներ, թեև երբեմն նա շարունակում էր ընդունել իր տղամարդկային ինքնության անվանումը՝ Մալքոլմ Մայքլսը[4]։

1969 թվականի հունիսի 28-ին նա գտնվում էր The Stonewall Inn- ում՝ Նյու Յորքի գեյ-ակումբում, երբ ոստիկանությունը հետախուզում իրականացրեց այնտեղ, ինչի արդյունքում դաժան բախումներ տեղի ունեցան ակումբի այցելուների և ոստիկանության միջև։ Նշվում է, որ Ջոնսոնը զգալիորեն նպաստել է անկարգությունների մեկնարկին Սիլվիա Ռիվերայի և այլ «փողոցային թագուհիների» "street queens" հետ միասին[4]։ 1970 թվականին նա Սիլվիա Ռիվերայի հետ միասին հիմնել է « Street Transvestite Action Revolutionaries» (STAR) ակտիվիստական խումբը՝ աջակցելու անօթևան տրանսգենդերներին և դրագ քուիններին։ Ջոնսոնը դարձավ նաև Գեյերի ազատագրման ճակատի ակտիվիստ[4]։

1974 թվականին նա նկարվել է Էնդի Ուորհոլի համար նրա Polaroid շարքում "Ladies and gentlemen"[5] Նա նաև եղել է Ուորհոլի « Hot Peaches » դրագ կատարողական խմբի անդամ[6]։

Ջոնսոնին գտել են մահացած 1992 թվականի հուլիսի 6֊ին Հուդզոն գետում։

Ջոնսոնը նկարահանվել է տարբեր վավերագրական ֆիլմերում, օրինակ. Ռոզա ֆոն Պրաունհեյմի ֆիլմերում նույնպես։ Դեյվիդ Ֆրանսը հավաքել է Netflix- ի «Մարշա Փի Ջոնսոնի մահն ու կյանքը» վավերագրական ֆիլմը (2017) Ջոնսոնի մասին օրիգինալ ներդրումներից և իր ժամանակակիցների հետ ունեցած հարցազրույցներից[7]։

Նրա մահն ի սկզբանե ոստիկանության որակվել էր որպես ինքնասպանություն, սակայն ընկերներն ու ծանոթները կասկածներ են հայտնել այդ պնդման վերաբերյալ[4]։ 2002 թվականին պնդումը փոխվեց, և մահը հայտարարվեց որպես «անբացատրելի»[8]։

Պատվարժան հիշատակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 2018 թվականին The New York Times- ը հրապարակեց ուշացած մահախոսական Ջոնսոնի համար[9]։
  • 2019 թվականին Տեխաս նահանգի Դալլաս քաղաքում ցուցադրվեց Ջոնսոնի և Սիլվիա Ռիվերայի պատկերով մեծ որմնանկարը՝ ի հիշատակ Սթոունուոլի իրադարձությունների 50-ամյակի։Ասում են, որ տրանսգենդեր անձանց դրոշի առջև «Գեյերի իրավունքների շարժման երկու ռահվիրաների» նկարն աշխարհի ամենամեծ որմնանկարն է՝ ի պատիվ տրանսգենդեր անձանց համայնքի[10]։
  • 2019 թվականի մայիսին հայտարարվեց, որ Ջոնսոնը և Սիլվիա Ռիվերան կպարգևատրվեն հուշահամալիրներով Գրինվիչ Վիլիջում՝ Նյու Յորքի Սթոունուոլ ակումբի մոտակայքում[11]։ Շինարարությունը նախատեսվում է ավարտել մինչև 2021 թվականը[12]։ Ջոնսոնի և Ռիվերայի այս հուշահամալիրները կլինեն աշխարհում առաջինը, որը կկանգնեցվի ի պատիվ տրանսգենդեր ակտիվիստների[13]։
  • 2019 թվականի կեսերին Ջոնսոնը հետմահու պարգևատրվել է որպես Նյու Յորքի հպարտության երթի մեծ մարշալ[14]։
  • 2020 թվականի կեսերին Ջոնսոնը դարձավ 1։ Google Doodle- ով Նյու Յորքի հպարտության երթի մեծ մարշալի պատվին արժանանալու տարեդարձը[14]։
  • 2021-ի վերջին գերմանացի երգչուհի և երգահան Սառա Լեշը Ջոնսոնին պարգևատրել է The Story of Marsha P. Johnson երգով իր Trigger Warning ալբոմում[15][16]։

Ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրանս երգիչ Էնթոնի Հեգարտին իր խումբն անվանել է Antony and the Johnsons ի պատիվ Մարշա Փի Ջոնսոնի[17]։ Խմբի River of Sorrow երգը նվիրված է Մարշա Պ. Ջոնսոնին և անդրադառնում է նաև իր մահվան պատճառին[18]։

2020 թվականի հունիսի 30֊ին նրան նվիրվեց է մի Google Doodle[14][19]։

2020 թվականին իր 70 ամյակի առթիվ իր ծննդյան օրը նահանգապետ Էնդրյու Կուոմոն հայտարարեց, որ Բրուքլինի East River State Park-ը կվերանվանվի Marsha P. Johnson State Park, և որ հուշարձան կկանգնեցվի։ Դրանով իսկ նա դառնում է առաջին ԼԳԲՏՔ անձը, ով արժանացել է պետական պարկի վերաօծման պատվին[20]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 http://dallasdenny.com/Dallas/?listing=marsha-p-johnson-july-6-1992
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Chan S. Marsha P. Johnson // The New York Times / J. Kahn — Manhattan, NYC: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1851. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
  3. ↑ FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Tyler Born (2015-06-01). «Marsha "Pay it no Mind" Johnson». OutHistory.org (անգլերեն).
  5. ↑ Will Kohler (2012-10-19). «Gay History Month – Remembering Marsha P. Johnson: The Original Transgender Activist (1945–1992)». Back2Stonewall.com (անգլերեն). «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 30. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 7-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link)«Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 30-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  6. ↑ Foto. «Marsha P. in London '90». NYC’s Hot Peaches (անգլերեն).
  7. ↑ «The Death and Life of Marsha P. Johnson».
  8. ↑ bcbakkila (2016-01-03). «Video: The Transgender Heroines Who Started a Revolution: Video Series Explores Activists' Hidden History – and a Possible Murder». People.com (անգլերեն).
  9. ↑ «overlooked marsha p johnson». The New York Times (անգլերեն). 2018-03-08.
  10. ↑ «Mural of Marsha P Johnson and Sylvia Rivera – the largest trans mural in the world – vandalised with moustaches». PinkNews (անգլերեն). 2019-12-12.
  11. ↑ «Marsha P. Johnson and Sylvia Rivera Monuments Are Coming to NYC». Out (անգլերեն). 2019-05-30.
  12. ↑ «Two Transgender Activists Are Getting a Monument in New York». The New York Times (անգլերեն). 2019-05-29.
  13. ↑ «Ageism is everywhere. We live in a culture that is obsessed with youth and looking young, as if the natural process of aging … is something to be ashamed of». TheRoot (անգլերեն). 2019-05-30.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 «Zu Ehren von Marsha P. Johnson». Doodle (անգլերեն). 2020-06-30.
  15. ↑ Sarah Lesch: Die Geschichte von Marsha P. Johnson auf YouTube, 18. November 2021, abgerufen am 6. Dezember 2021 (5:09 Minuten; 1.405 Aufrufe).
  16. ↑ Lisa Ehrenburg: Neues Album „Triggerwarnung“ der Leipzigerin Sarah Lesch: queer-feministisches Empowerment. In: Mitteldeutscher Rundfunk. 29. November 2021, abgerufen am 6. Dezember 2021.
  17. ↑ Rebecca K. Uchill (2005). «Interview: Antony and the Johnsons». Velle (անգլերեն).
  18. ↑ Charlotte Maxwell (2016-08-04). «Marsha P. Johnson». LGBT History Month (անգլերեն). «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 7-ին.«Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  19. ↑ «Marsha P. Johnson: Ein sehr schönes Doodle für die US-Dragqueen & LGBT-Aktivistin – so ist es entstanden». GoogleWatchBlog. 2020-06-30.
  20. ↑ «Governor Cuomo Announces Dedication of East River State Park for LGBTQ Civil Rights Activist Marsha P. Johnson». Governor Andrew M. Cuomo. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 2-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 7-ին.«Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 2-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 7-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Video von Michael Kasino: Pay It No Mind – The Life and Times of Marsha P. Johnson, YouTube, 15 հոկտեմբեր 2012 (55:30 րոպե; անգլերեն, փաստավավերագրական ֆիլմ).
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարշա Փի Ջոնսոն» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մարշա_Փի_Ջոնսոն&oldid=9727853» էջից