Մասնակից:Satenik Avetisyan/Ավազարկղ3

«Պատմական հուշարձանների պահպանման հայկական ընկերություն», հիմնվել է 1963 թվականի հունիսի 7-ին։ Հիմնադրման օրից ի վեր կազմակերպության առաքելությունը եղել է հայկական պատմամշակութային ժառանգության պահպանությունը, հուշարձանների վերականգնումն ու հանրահռչակումը, ժառանգության քաղաքակրթական նշանակության գիտակցումը, արժևորումը և գալիք սերունդներին անխաթար փոխանցումը։ Կազմակերպությունն աշխատանքներ է իրականացնում նաև մշակութային արժեքների բացահայտման, ուսումնասիրման, հետազոտման և շարունակական խնամքի ուղղությամբ^[1]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կազմակերպությունը հիմնվել է 1963 թվականի հունիսի 7-ին։ Կազմակերպության առաջին նիստը տեղի է ունեցել 1964 թվականին՝ նկարիչ Մարտիրոս Սարյանի նախագահությամբ, ճարտարապետության դոկտոր, պրոֆեսոր Վարազդատ Հարությունյանի, Սերո Խանզադյանի և այլ մտավորականների մասնակցությամբ։

Կազմակերպության ղեկավարներն են եղել Մարտիրոս Սարյանը, Ռուբեն Ազիզբեկյանը, Վարազդատ Հարությունյանը և Միքայել Հարությունյանը։ Այն իր գործունեության ակտիվ շրջանում ունեցել է շուրջ 300․000 անդամ և զբաղվել նամականիշների թողարկմամբ։

2020 թվականին «Բնօրրան» հասարակական կազմակերպությունը միացել է «Պատմական հուշարձանների պահպանման հայկական դաշնությանը»՝ վերանվանվելով «Բնօրրան պատմական հուշարձանների պահպանման հայակական ընկերություն»^[2]։

Վերականգնված հուշարձաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կազմակերպության ջանքերով վերականգնվել են շուրջ 7 տասնյակից ավելի պատմամշակութային հուշարձաններ։

Եկեղեցի	Կառուցման տարեթիվ	Շրջան	Նախագծի ղեկավար	Շինարարության ղեկավար	Վերականգնման տարեթիվ
Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի^[3]	1321 թվական	Արենի	Հրաչյա Գասպարյան	Արտաշես Հովսեփյան	1968-1977, 1992-1997 թվականներ (երկու փուլով)
Ջուխտակ վանք^[3]	13-րդ դար	Դիլիջան	Հրաչյա Գասպարյան	Ռազմիկ Հակոբյան	1980-1985 թվականներ
Սուրբ Աստվածածին եկղեցի	13-րդ դար	Եղիապատրուշ	Ռազմիկ Դավթյան	Մենուշ Հակոբյան	1980-1985 թվականներ
Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի	1695 թվական	Քանաքեռ	Աշոտ Հովսեփյան	Հարություն Գասպարյան	1984-1985 թվականներ
Վանեվանի վանք	7-10-րդ դարեր	Արծվանիստ	Աշոտ Հովսեփյան	Վազգեն Իսպիրյան	1982-1985 թվականներ
Սուրբ Քրիստափորի վանքի եկեղեցի և զանգակատուն	7-րդ դար	Դաշտադեմ	Մերի Դանիելյան	Ռազմիկ Դավթյան	1978-1981 թվականներ
Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի	7-րդ դար	Թալին	Մերի Դանիելյան	Անդրանիկ Դաղլյան	1998 թվական
Հոգեվանքի Սուրբ Կարապետ եկեղեցի	1205 թվական	Սառնաղբյուր	Ռազմիկ Դավթյան	Ռազմիկ Դավթյան	1976-1987 թվականներ
Սուրբ Սարգիս եկեղեցի	17-րդ դար	Դովեղ	Ռազմիկ Դավթյան		1985-1986 թվականներ
Սուրբ Մինաս եկեղեցի	1349 թվական	Կապուտան	Գրիգոր Ղաֆադարյան, Սերգեյ Մարտիրոսյան	Ռազմիկ Հակոբյան	1982-1985 թվականներ
Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի	14-րդ դար	Գառնի	Գագիկ Սողոմոնյան	Սամվել Ստեփանյան	1984-1989 թվականներ
Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցի	7-րդ դար	Արտաշավան	Աշոտ Մանասյան	Հարություն Գասպարյան	1985-1987 թվականներ
Սուրբ Գևորգ եկեղեցի	7-րդ դար	Գառնահովիտ	Աշոտ Մանասյան	Գրիգոր Վարդանյան	1991-1997 թվականներ
Մորո Ձորո վանքի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի	10-11-րդ դարեր	Լուսահովիտ	Աշոտ Մանասյան	Վարդան Գասպարյան	1980-1983 թվականներ
Զորավոր եկեղեցի	7-րդ դար	Եղվարդ	Աշոտ Մանասյան	Վարդան Գասպարյան	1979 թվական
Բայսզի եկեղեցի	10-11-րդ դարեր	Բայսզ	Ամիրան Բադիշյան	Հարություն Գասպարյան	1986 թվական
Տիրանավոր եկեղեցի	7-րդ դար	Մայիսյան	Սամվել Այվազյան	Ամիրան Բադիշյան	1982-1988 թվականներ

|}

Քարահունջ^[4]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ https://www.europanostra.org/membership/armenia/?fbclid=IwAR3XJDtHbbb61M4rcwA7RcBGvXS4_rLfZOPHkAy4vzuV12fbwUTwlbZIidY
↑ https://thecradle.am/about#our-story
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Հուշարձան, տարեգիրք Գ. Երևան: «Հուշարձան հրատաակչություն». 2005. էջ 43. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |(empty string)= (օգնություն); Text "Խմբագրական խորհուրդ՝ Հակոբ Սիմոնյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ" ignored (օգնություն)
↑ https://hushardzan.am/archives/25464?fbclid=IwAR1IoMSmfD3SZI0ZoaUyXQeiC-AYQ_A-w_J6_j7vOmPQyEjaoOwKUbTo5ZY

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

[1] ttps://www.europanostra.org/membership/armenia/?fbclid=IwAR3XJDtHbbb61M4rcwA7RcBGvXS4_rLfZOPHkAy4vzuV12fbwUTwlbZIidY

[2] ttps://thecradle.am/about#our-story

[:0-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 Հուշարձան, տարեգիրք Գ. Երևան: «Հուշարձան հրատաակչություն». 2005. էջ 43. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |(empty string)= (օգնություն); Text "Խմբագրական խորհուրդ՝ Հակոբ Սիմոնյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ" ignored (օգնություն)

[4] ttps://hushardzan.am/archives/25464?fbclid=IwAR1IoMSmfD3SZI0ZoaUyXQeiC-AYQ_A-w_J6_j7vOmPQyEjaoOwKUbTo5ZY

[1]

[2]

[3]

[4]