Jump to content

Հունգարացիներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հունգարացիներ
Հունգարիայի դրոշը
Իշտվան I, Մատյաշ Հունյադի, Գաբոր Բետլեն, Բելա Բարտոկ;
Տիվադար Կոստկա Չոնտվարի, Յանոշ Բոյայի, Լորանդ Էտվյոշ, Յոզեֆ Էտվյոշ
Ընդհանուր քանակ

14.500.000

Բնակեցում
Հունգարիա Հունգարիա 9.416.000
Ռումինիա Ռումինիա 1.238.000
Սլովակիա Սլովակիա 520.600
Կանադա Կանադա 315.500
Սերբիա Սերբիա 293.300
Լեզու(ներ)
Հունգարերեն
Հավատք(ներ)
Կաթոլիկություն, բողոքականություն,
Բարեկամական էթնիկ խմբեր
Խանտեր - Մանսեր
Ծագել են
Ուրալում

Հունգարացիներ կամ հունգարներ (ինքնանվանում - մագյարներ, հունգ.՝ magyarok [ˈmɒɟɒrok]), եվրոպական ազգ ուգորական ծագմամբ։ Կազմում են Հունգարիայի հիմնական բնակչությունը։ Հունգարացիները նաև ապրում են Ռումինիայում (պատմական Տրանսիլվանիա), Սերբիայում (Վոևոդինա շրջանի հյուսիս), Սլովակիայում, Ուկրաինայում, Ռուսաստանում, Գերմանիայում, Ավստրիայում, ԱՄՆ-ում և Կանադայում։ Հունգարիայից դուրս հունգարացիներն ամենից շատ բնակվում են Ռումինիայում - 1,4 միլիոն։

Լեզվաբանական տեսանկյունից հունգարների նախնիներ են համարվում Ուրալյան լեռներից արևելք ընկած տափաստանների ռազմատենչ, կիսաքոչվոր անասնապահական ցեղերի ներկայացուցիչները[1][2]։ Ըստ մարդաբան Դամիր ալ-Քիրամիի վարկածի՝ սերտ հարազատություն կա հունգարների և ժամանակակից Թաթարստանի ու Բաշկիրիայի ժողովուրդների միջև[3]։ Մի շարք ուսումնասիրություններում ժամանակակից հունգարներին առավել մոտ եվրոպական ժողովուրդ են համարվում բուլղարները[4], առավել հեռու՝ ֆիններն ու էստոնացիները, թեև 10-րդ դարում ուգրոֆինների լեզվի դերը մեծ է եղել հունգարերենի կազմավորման գործում։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Molnár E. A magyar nép őstörténete. Bp., 1952.
  2. Чернецов В. Н., Мошинская В. И. В поисках древней родины угорских народов // По следам древних культур. От Волги до Тихого океана. М., 1954. C. 163—192.
  3. И. В. Антонов. Башкиры в эпоху средневековья : очерки этнической и политической истории / Отв. ред. д. и. н. Д. М. Исхаков. — Уфа : ИП Галиуллин Д.А., 2012. — 308 с. — ISBN 978-5-905-269-05-9.
  4. Vágó-Zalán Andrea A magyar populáció genetikai elemzése nemi kromoszómális markerek alapján. — 2012.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Венгры // Этноатлас Красноярского края / Совет администрации Красноярского края. Управление общественных связей ; гл. ред. Р. Г. Рафиков ; редкол.: В. П. Кривоногов, Р. Д. Цокаев. — 2-е изд., перераб. и доп. — Красноярск: Платина, 2008. — 224 с. — ISBN 978-5-98624-092-3Արխիվացված է Նոյեմբեր 29, 2014 Wayback Machine-ի միջոցով:
  • Подольный Р. Г. Пути народов. — М.: Детская литература (издательство), 1975.
  • Справочник личных имён народов РСФСР. — М.: Русский язык (издательство), 1989. — С. 305. — ISBN 5-200-00388-1
  • Шушарин В. П. Ранний этап этнической истории венгров. Проблемы этнического самосознания. — М.: РОССПЭН, 1997. — ISBN 5-86004-105-5
  • Народы и религии мира : Энциклопедия. / Гл. ред. В. А. Тишков; Редкол.: О. Ю. Артёмова, С. А. Арутюнов, А. Н. Кожановский, В. М. Макаревич (зам. гл. ред.), В. А. Попов, П. И. Пучков (зам. гл. ред.), Г. Ю. Ситнянский. — М.: Большая Российская энциклопедия (издательство), 1998. — ISBN 5-85270-155-6

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հունգարացիներ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 678