Հանս Յակոբ Քրիստոֆֆել ֆոն Գրիմմելսհաուզեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հանս Յակոբ Քրիստոֆֆել ֆոն Գրիմմելսհաուզեն
Hans Jakob Christoffel von Grimmelshausen
Ծնվել էմոտ հունիս 1622, մարտի 17, 1622(1622-03-17)[1] կամ 1625[2]
ԾննդավայրԳելնհաուզեն, Դարմշտադտի վարչական շրջան, Հեսսեն, Գերմանիա
Վախճանվել էօգոստոսի 17, 1676(1676-08-17)[3][4][5][…]
Վախճանի վայրՌենխեն, Oberkirch VVG, Ortenau, Ֆրայբուրգ, Բադեն-Վյուրթեմբերգ
ԳերեզմանՌենխեն
Գրական անունIsraël Fromschmidt von Hugenfels[6], Samuel Greifenson von Hirschfeld[6], Simon Lengfrisch von Hartemfels[6], German Schleifheim von Sulsfort[6], Erich Stainfels von Frufensholm[6] և Melchior Sternfels von Fuchsheim[6]
Մասնագիտությունգրող, վիպասան և բանաստեղծ
Լեզուգերմաներեն
Քաղաքացիություն Սրբազան Հռոմեական կայսրություն
Ուշագրավ աշխատանքներՍիմփլիցիսմուս
Կայքgrimmelshausen.org
 Hans Jakob Christoffel von Grimmelshausen Վիքիպահեստում

Հանս Յակոբ Քրիստոֆֆել ֆոն Գրիմմելսհաուզեն (գերմ.՝ Hans Jakob Christoffel von Grimmelshausen, մոտ հունիս 1622, մարտի 17, 1622(1622-03-17)[1] կամ 1625[2], Գելնհաուզեն, Դարմշտադտի վարչական շրջան, Հեսսեն, Գերմանիա - օգոստոսի 17, 1676(1676-08-17)[3][4][5][…], Ռենխեն, Oberkirch VVG, Ortenau, Ֆրայբուրգ, Բադեն-Վյուրթեմբերգ), գերմանացի գրող, ով հայտնի է դարձել իր «Սիմպլիցիսսիմուս» վեպով։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հանս ֆոն Գրիմմելսհաուզենը ծնվել է 1622 թվականին Գելնհաուզենում՝ 16-րդ դարում Թյուրինգենի Գրիմմելսհաուզեն գյուղից Գելնհաուզեն տեղափոխված աղքատացած ազնվական ընտանիքում։ Նրա պապը զբաղվում էր հացթուխությամբ և 1582 թվականից այլևս չէր օգտագործում իր ազնվական տիտղոսները։ Հանսը վաղ տարիքում կորցնում է հորը, իսկ մայրը՝ շուտով վերստին ամուսնանում է և բնակության է տեղափոխվում Մայնի Ֆրանկֆուրտ։ Հանսի դաստիարակությունը ստանձնում է նրա պապը։ Հանսն իր կրթությունը ստանում է տեղի լատինական դպրոցներից մեկում։ 1634 թվականին Երեսնամյա պատերազմը (1618-1648) հասնում է Գելնհաուզեն, որի բնակչությունը համարյա ամբողջովին բողոքական էր։ Կայսերական զորքերը տիրում են քաղաքին և բնակչության մեծ մասը ստիպված է լինում պատսպարվել Հանաուի ամրոցում։ Նրանց մեջ էր նաև պատանի Հանսը։ 1636-1649 թվականներին նա մասնակցում է Երեսնամյա պատերազմին, որի ավարտից հետո ընդունում է կաթոլիկություն և 1649 թվականի օգոստոսի 30-ին Օֆֆենբուրգում ամուսնանում է Կաթարինա Հեննիգերի հետ։ Ամուսնությունից հետո տեղափոխվում է Գայսբախ, որտեղ նա 1649-1661 թվականներին Շաուենբուրգի կոմսերի մոտ պաշտոնավարում է որպես նրանց կալվածքների կառավարիչ։ 1662-1665 թվականներին պաշտոնավարում է բժիշկ Յոհաննես Կյուֆֆերի մոտ, իսկ 1667 թվականին վարչական աշխատանքի է անցնում Ստրասբուրգի եպիսկոպոսի մոտ։ Հանս ֆոն Գրիմմելսհաուզենը վախճանվել է 1676 թվականի օգոստոսի 17-ին Ռենխենում։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Սիմպլիցիսսիմուս» վեպի առաջին հրատարակության տիտղոսաթերթը, 1669 թ.

Հանս Յակոբ Քրիստոֆֆել ֆոն Գրիմմելսհաուզենի ամենանշանավոր ստեղծագործությունը խաբեբայապատում «Սիմպլիցիսսիմուս» (գերմ.՝ Der Abentheuerliche Simplicissimus Teutsch) վեպն է, որտեղ հեղինակը նկարագրում է Երեսնամյա պատերազմի ժամանակաշրջանի Գերմանիայի կյանքը։ Վեպը լայն տարածում է ունեցել գերմանական միջավայրում։ Գերմանացի կոմպոզիտոր Կարլ Ամադեուս Հարթմաննի (1905-1963) կողմից այս վեպի հիման վրա ստեղծվել է «Երիտասարդ Սիմպլիցիսսիմուս» (գերմ.՝ Des Simplicius Simplicissimus Jugend) օպերան։

Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1666 - «Der abenteuerliche Simplicissimus»
  • 1669 - «Schwarz und weiß oder die Satirische Pilgerin»
  • 1670 - «Der teutsche Michel»
  • 1672 - «Das Rathstübel Plutonis»
  • 1373 - «Die verkehrte Welt»
  • 1673 - «Deß Weltberuffenen Simplicissimi Pralerey und Gepräng mit seinem Teutschen Michel»

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Artur Bechtold: Grimmelshausen und seine Zeit. München, 1919: online bei archive.org.
  • Jörg Jochen Berns: Die „Zusammenfügung“ der Simplicianischen Schriften. Bemerkungen zum Zyklusproblem. In: Simpliciana X (1998), S. 301-325.
  • Heiner Boehncke, Hans Sarkowicz: Grimmelshausen. Lesen und Schreiben. Vom Musketier zum Weltautor. Biografie. Eichborn (Die Andere Bibliothek), Frankfurt a.M. 2011, ISBN 978-3-8218-6127-2.
  • Dieter Breuer: Grimmelshausen-Handbuch. Fink, München 1999, ISBN 978-3-8252-8182-3.
  • Misia Sophia Doms: „Alkühmisten“ und „Decoctores“. Grimmelshausen und die Medizin seiner Zeit. Lang, Bern u.a. 2006, ISBN 3-03910-949-9.
  • Gerhard Dünnhaupt: Hans Jacob Christoph von Grimmelshausen. In: Personalbibliographien zu den Drucken des Barock. Bd. 3. Hiersemann, Stuttgart 1991, ISBN 3-7772-9105-6, S. 1825–1851.
  • Peter Heßelmann (Hrsg.)։ Grimmelshausen und Simplicissimus in Westfalen. Lang, Bern u.a. 2006, ISBN 3-03910-991-X
  • Lars Kaminski: Vita Simplicii. Einsiedlerleben und Antoniusverehrung bei Grimmelshausen. Peter Lang, Frankfurt am Main [u. a.] 2010, ISBN 978-3-631-60861-6.
  • Karl Friedrich Gustav Könnecke: Quellen und Forschungen zur Lebensgeschichte Grimmelshausens. Zwei Bände; Gesellschaft der Bibliophilen, Weimar 1926.
  • Volker Meid: Grimmelshausen. Leben, Werk, Wirkung. Reclam, Stuttgart 2011, ISBN 978-3-15-017682-5.
  • Torsten Menkhaus: „O große Liebe gegen uns undankbare Menschen!“ Aspekte der Selbstfindung und Menschwerdung in Grimmelshausens Simplicissimus Teutsch und in der Continuatio. Tectum, Marburg 2011, ISBN 978-3-8288-2656-4.
  • Günther Weydt: Hans Jacob Christoffel von Grimmelshausen. Metzler, Stuttgart 1971, ISBN 3-476-10099-5.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հանս Յակոբ Քրիստոֆֆել ֆոն Գրիմմելսհաուզեն» հոդվածին։