Jump to content

Էվելին Մանդելա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էվելին Մանդելա
Դիմանկար
Ծնվել էմայիսի 18, 1922(1922-05-18)[1][2]
ԾննդավայրՏրանսկեյ, ՀԱՀ[3][4][5]
Մահացել էապրիլի 30, 2004(2004-04-30)[6] (81 տարեկան)
Մահվան վայրՍոուետո, Յոհաննեսբուրգ (քաղաքային շրջան), Գաուտենգ, ՀԱՀ
Քաղաքացիություն ՀԱՀ
ԿրոնԵհովայի վկաներ
Մասնագիտությունբուժքույր
ԱմուսինՆելսոն Մանդելա
ԵրեխաներՄակգաթո Մանդելա, Մակազիվե Մանդելա և Թեմբեկլի Մանդելա

Էվելին Մանդելա (անգլ.՝ Evelyn Mase, մայիսի 18, 1922(1922-05-18)[1][2], Տրանսկեյ, ՀԱՀ[3][4][5] - ապրիլի 30, 2004(2004-04-30)[6], Սոուետո, Յոհաննեսբուրգ (քաղաքային շրջան), Գաուտենգ, ՀԱՀ), հարավաֆրիկացի բուժքույր, Նելսոն Մանդելայի առաջին կինը 1944 թվականից մինչև 1958 թվականը։ Նելսոն Մանդելայի չորս երեխաների մայրն էր, այդ թվում Մակգախոնի և Մակազիվի։

Ծնվել է Նգկոբոյում (Տրանսկեյ) կոսաների ընտանիքում, վաղ տարիքից որբացել է, հետագայում մնալով եղբոր, քաղաքական ակտիվիստ Սեմ Մեյզոմի խնամքին։ Յոհաննեսբուրգի Սոուետո շրջան տեղափոխվելուց հետո, իր զարմիկ Ուոլթեր Սիսուլուի և նրա կնոջ Ալբերտինայի միջոցով նա ծանոթանում է Մանդելայի հետ, իսկ հետո Էվելինը ամուսնացավ նրա հետ։ Նրանք միասին բնակվեցին Սոուետոում, ունեցան չորս երեխա, Տեմբեկիլեն (1945-1969), Մակգահոն (1950-2005) և դուստր Մակազիվը (առաջինը ծնվել է 1947 թվականին և մահացել ինն ամսական հասակում, իսկ երկրորդը ծնվել է 1954 թվականին)։ Սակայն նրանց ամուսնությունը գտնվում էր փլուզման եզրին, քանի որ Մանդելան սկսեց ավելի ակտիվորեն մասնակցել Աֆրիկյան ազգային կոնգրեսի գործունեությանը։ Հրաժարվելով քաղաքականությունից` նա դարձավ Եհովայի վկաների անդամ։ Մեղադրելով ամուսնուն դավաճանության մեջ` նա 1958 թվականին ամուսնալուծվեց, և Մանդելան նույն տարում ամուսնացավ Վիննիի հետ։

Վերցնելով երեխաներին` նա տեղափոխվեց Կոֆիմվաբու և բացեց մթերային խանութ, իսկ Մանդելան շարունակում էր հանդես գալ հարավաֆրիկյան մամուլում, վերջապես 1990 թվականին Մանդելան բանտից ազատ արձակվեց և դարձավ ՀԱՀ նախագահ։ 1998 թվականին Էվելինն ամուսնացավ գործարար Սայմոն Ռակիպայլի հետ։ Նրա հուղարկավորությունը գրավեց միջազգային հասարակության ուշադրությունը, քանի որ այնտեղ ներկա էր Մանդելան, երկրորդ կնոջ Վիննիի և երրորդի՝ Գրասա Մաշելի հետ։

Էվելինի հայրը հանքագործ էր, նա մահացավ` թողնելով իր վեց երեխաներին երկրորդ կնոջ հետ։ Էվելինի երեք եղբայրները և քույրերը մահացան մանկահասակ տարիքում, իսկ մայրը մահացավ, երբ Քվելինը 12 տարեկան էր, թողնելով իրեն և քրոջը` Քեյթին, ավագ եղբոր Սեմ Մեյզի խնամքին։ Բարեպաշտ քրիստոնյա Սեմը սերտ բարեկամական կապեր ուներ իր զարմիկ Ուոլթեր Սիսուլուի հետ և նրա հետ հաճախում էր նույն դպրոցը։ 1928 թվականին Սիսուլուն տեղափոխվեց Յոհաննեսբուրգի Սոուետո շրջան և բնակարան ստացավ Օռլանդո ավանում, հետագայում նրան միացավ Սեմը։ Երկրում տեղի ունեցող իրադարձությունների ազդեցության ներքո նրանք սկսեցին ընթերցել քաղաքական գրականություն և անդամագրվեցին Աֆրիկյան ազգային կոնգրեսին։ 1939 թվականին Էվելինը տեղափոխվում է եղբայրների մոտ, հանգուցյալ մոր ցանկությամբ Հիլբրոյի քաղաքային հիվանդանոցում բուժքրոջ մասնագիտություն սովորելու նպատակով։ Այստեղ նա ծանոթացավ Ուոլթերի ընկերուհու` Ալբերտինայի հետ, որի հետ Ութլթերը ծանոթացել էր 1941 թվականին և ամուսնացել 1944 թվականին։

Երբ Ուոլթերը և Ակբորտինան տեղափոխվեցին Orlando West-ի 7372 մեծ տուն, նրանք իրենց հին բնակարանը հանձնեցին Սեմին։ Էվելինն ու Սեմը շարունակում էին այցելել Սիսուլային և մի օր էլ Էվելինան նկատեց նոր կենվորին` Նելսոն Մանդելային։ Հետագայում նա խոստովանեց. «Ես կարծում եմ, որ ես նրան սիրահարվեցի առաջին իսկ հանդիպումից», և մի քանի օր անց նրանք սկսեցին հանդիպել։ Մի քանի ամիս անց նա առաջարկություն արեց նրան։ Հարսանիքը կայացավ 1944 թվականի հոկտեմբերի 5-ին Յոհաննեսբուրգի տեղական դատարանում։ Նրանք իրենց չէին կարող հարսանեկան ճոխություն թույլ տալ։

Նելսոն Մանդելան հետագայում հիշում էր Orlando West-ի 8115 տունը, որտեղ բնակվում էր Էվելինը։

Այն նման էր հարյուրավոր այլ տների, կառուցված խճապատ ճանապարհի կողքին փոստային դրոշմանիշի չափերով։ Ուներ նույն թիթեղապատ տանիքը, բետոնե հատակը, նեղլիկ խոհանոցը և լոգարանը դույլով։ Դա մեծ տան հակապատկերն էր, բայց դա իմ առաջին սեփական տունն էր և ես շատ էի հպարտանում դրանով։ Անձնավորությունը մարդ չի համարվում, եթե չունի իր սեփական տունը

Երիտասարդները քիչ էին վաստակում և գումարի կարիք ունեին, այդ պատճառով էլ տեղափոխվեցին Էվելինի քրոջ Քեյթի տուն, որտեղ նա բնակվում էր հանքագործ ամուսնու և երկու երեխաների հետ։ Նրանք բնակվարձ չէին վճարում, բայց կիսում էին ծախսերը։ Հետագայում նա խոստովանում է, որ այդ ժամանակահատվածում իրենց հարաբերությունները գերազանց էին և իրենք երջանիկ էին «բոլորը, ում մենք ճանաչում էինք, ասում էին, որ մենք շատ լավ զույգ ենք»։

Նա հղիացավ և 1945 թվականի փետրվարի 23-ին ծերանոցում ծննդաբերել է որդուն` Թեմբեկիլին[7]։ Այնուհետև նրանք տեղափոխվում են Orlando West-ի 719 տան երկսենյականոց բնակարան։ Հենց այդ ժամանակ էլ Մանդելան սկսում է զբաղվել քաղաքական գործունեությամբ Աֆրիկյան ազգային կոնգրեսում։ Մանդելայի քույրը նշում էր, որ Էվելինը «չէր ցանկանում լսել ոչ մի խոսք քաղաքականության մասին»։

Հետագա կյանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էվելինը տեղափոխվեց Արևելյան Կապի գավառի Կոֆիմվաբու քաղաք, որտեղ բացեց խանութ և խնդրեց իրեն հանգիստ թողնել։ Միայն լրագրող Ֆրեդ Բրիդգլանդը կարողացավ նրանից հարցազրույց վերցնել, որտեղ նրանք քննարկեցին Մանդելայի ժողովրդականությունը և նրա բանտից ազատման հնարավորությունը։ Նա զայրանում էր այս իրավիճակից, ասելով, որ նրան համարում են երկրորդ Քրիստոս. «Ինչպես կարող է ամուսնական անհավատարմություն գործած, իր կնոջն ու երեխաներին լքած մարդը համարվել Հիսուս։ Ողջ աշխարհը երկրպագում և խոնարհվում է Նելսոնին։ Նա միայն տղամարդ է»։

Էվելինը մահացել է 2004 թվականի ապրիլի 30-ին[8]։ Նելսոն Մանդելան ներկա էր նրա հուղարկավորությանը իր երկրորդ և երրորդ կանանց հետ միասին[9][10]։

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Mandela, Nelson (1994). Long Walk to Freedom Volume I: 1918–1962. Little, Brown and Company. ISBN 978-0754087236.
  • Meredith, Martin (2010). Mandela: A Biography. New York: PublicAffairs. ISBN 978-1586488321.
  • Sampson, Anthony (2011) [1999]. Mandela: The Authorised Biography. London: HarperCollins. ISBN 978-0007437979.
  • Smith, David James (2010). Young Mandela. London: Weidenfeld & Nicolson. ISBN 978-0297855248.

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]