Այնո Ակտե

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Այնո Ակտե
Ծնվել էապրիլի 24, 1876(1876-04-24)[1]
Հելսինկի, Southern Finland Regional State Administrative Agency, Ֆինլանդիա
Երկիր Ֆինլանդիա
Մահացել էօգոստոսի 8, 1944(1944-08-08)[2][3] (68 տարեկան)
Nummela, Vihti
ԳերեզմանՀիետանիեմի գերեզմանատուն[4]
Ժանրերդասական երաժշտություն
Մասնագիտությունօպերային երգչուհի և լիբրետիստ
Երգչաձայնսոպրանո[5]
Գործիքներվոկալ
ԼեյբլFonotipia Records
ԿրթությունՓարիզի կոնսերվատորիա (անհայտ)[5]
ԱմուսինHeikki Renvall? և Bruno Jalander?
Պարգևներ
 Aino Ackté Վիքիպահեստում

Այնո Ակտե (ֆիններեն՝ Aino Ackté, Achte, ապրիլի 24, 1876(1876-04-24)[1], Հելսինկի, Southern Finland Regional State Administrative Agency, Ֆինլանդիա - օգոստոսի 8, 1944(1944-08-08)[2][3], Nummela, Vihti), ֆինն երգչուհի (սոպրանո)։

Դարձել է համաշխարհային ճանաչման արժանացած ֆինն առաջին օպերային երգչուհին Ալմա Ֆոստրյոմից հետո և ոլորտի պիոներն իր հայրենիքում[9][10][11][12][13]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այնո Ակտեն ծնվել է 1876 թվականի ապրիլի 24-ին Հելսինկիում՝ դիրիժոր և կոմպոզիտոր Լրենց Ակտեի և երգչուհի (մեցցո-սոպրանո) Էմմի Ակտեի (օրիորդական ազգանունը՝ Շտրեմեր) ընտանիքում[14]։ Սկզբնապես նա երգեցողություն սովորել է մոր հետ, 1894 թվականից՝ Փարիզի կոնսերվատորիայում։

Նորամուտը նշել է 1897 թվականին Փարիզի Գրանդ օպերայում։ «Ֆաուստում»[15] նրա ելույթը հաջող է եղել, և նա վեցամյա պայմանագիր է կնքել Փարիզում։

Ավելի ուշ ելույթ է ունեցել Նյու Յորքի Մետրոպոլիտեն օպերայում և Լոնդոնի Քովենթ գարդեն թատրոնում։ Երգչի միջազգային կարիերան տևել է մինչև 1913 թվականը, իսկ 1920 թվականին Ֆինլանդիայում կայացել է հրաժեշտի ելույթը։

1911 թվականին Այնո Ակտեն դարձել է Հելսինկիի օպերայի թատրոնի հիմնադիրներից մեկը (1956 թվականից՝ Ֆինլանդիայի ազգային օպերա), իսկ 1938-1939 թվականներին եղել է նրա տնօրենը[16]։ 1912 թվականին նա կազմակերպել է միջազգային օպերային փառատոն Սավոնլինայում։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Առաջին ամուսինը (1901-1917 թվականներ)՝ փաստաբան Հեյկի Ռենվալ, 1901 ծնվել է նրանց դուստրը՝ Գլորին, որը պաշտոնապես ստացել էԱկտե-Ռենվալ ազգանունը[17], իսկ 1908 թվականին՝ նրանց որդին (հետագայում՝ բժիշկ)[10][18]։ Ամուսնությունը լուծարվել է։
  • Երկրորդ ամուսնություն (1919 թվականից) – Բրունո Յալանդեր, Ֆինլանդիայի պաշտպանության նախարար։

Հետաքրքիր փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Այնո Ակտեի անունն է կրում Ֆինլանդիայի մայրաքաղաքի փողոցներից մեկը։
  • Ներկայումս նրա վիլլայում անցկացվում են մշակութային միջոցառումներ և հանդիպումներ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Kansallisbiografia (фин.) / M. Klinge — Suomalaisen Kirjallisuuden Seura, Suomen Historiallinen Seura. — ISSN 1799-4349
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Répertoire International des Sources Musicales — 1952.
  4. ↑ https://www.helsinginseurakunnat.fi/material/attachments/hautausmaat/hietaniemi/w8GZkM0y7/Hietaniemen_merkittavia_vainajia.pdf
  5. ↑ 5,0 5,1 Who's Who in Music: A Biographical Record of Contemporary Musicians — 2 — London, NYC: 1915. — P. 1.
  6. ↑ https://musiikkimuseofame.fi/en/hall-of-fame/
  7. ↑ https://www.kansallismuseo.fi/fi/ajankohtaista/musiikkimuseo-fame-kunniagallerian-isannaksi-suomen-musiikille-oma-hall-of-fame
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Aikalaiskirja (фин.) — Helsinki: Otava, 1941. — P. 12.
  9. ↑ Macchi, Giuliano (1997). Musicus discologus: musiche e scritti per il 70. anno di Carlo Marinelli. Monteleone. էջեր 219–228. ISBN 978-88-8027-029-4. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.
  10. ↑ 10,0 10,1 Suhonen, Pekka (2016 թ․ հուլիսի 29). «Ackté, Aino (1876 - 1944)». Kansallisbiografia. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 25-ին.
  11. ↑ Lehtonen, Tiina-Maija (2019 թ․ ապրիլի 23). «Oopperalaulaja Aino Ackté oli kiihkeä kuin Salome – Musiikin syntymäpäiväkalenteri». Yle. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 25-ին.
  12. ↑ Kolsi, Eeva-Kaarina (2016 թ․ սեպտեմբերի 4). «Aino Ackté oli Suomen diivojen diiva – onnistui melkein säilyttämään siveän maineensa». Ilta-Sanomat. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 25-ին.
  13. ↑ Manninen, Antti (2005 թ․ օգոստոսի 28). «Aino Ackté oli 1900-luvun alussa kansainvälinen oopperadiiva». Helsingin Sanomat. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 25-ին.
  14. ↑ Estlander, Bernhard (1919). Elva årtionden ur Finlands historia ... (Swedish). Söderström & c:o. էջ 251. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  15. ↑ Knaus, Gabriella Hanke (1999). Richard Strauss, Ernst von Schuch: ein Briefwechsel (German). Henschel. էջ 121. ISBN 978-3-89487-329-5. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  16. ↑ Karl-Josef Kutsch; Leo Riemens (1975). Unvergängliche Stimmen (German). Francke. էջ 10. ISBN 978-3-7720-1145-0. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  17. ↑ Ekberg, Henrik; Rehnström, Vivi-Ann (1983). Uppslagsverket Finland (Swedish). Schildt. էջ 232. ISBN 978-951-50-0296-9. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  18. ↑ Ekberg, Henrik; Rehnström, Vivi-Ann (1983). Uppslagsverket Finland 2 K-R (Swedish). Schildt. էջ 618. ISBN 978-951-50-0296-9. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Glory Leppänen: Arkkipiispan perhe ja Aino Ackté, 1966.
  • Outi Pakkanen: Aino Ackté. Pariisin primadonna, 1988 ISBN 951-0-14891-1.
  • Pekka Suhonen: Rooli ja kohtalo, 1996 ISBN 951-1-14431-6.
  • Pentti Savolainen ja Matti Vainio (toimittaneet): Aino Ackté. Elämänkaari kirjeiden valossa, 2002 ISBN 951-0-26381-8.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Այնո Ակտե» հոդվածին։
 ⛭ 
  Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Թեմատիկ կայքեր
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Այնո_Ակտե&oldid=9218296» էջից