Ֆերդինանդ Ֆոշ

Ֆերդինանդ Ֆոշ ֆր.՝ Ferdinand Foch
Ծնվել է	հոկտեմբերի 2, 1851(1851-10-02)
Ծննդավայր	Տարբ
Մահացել է	մարտի 20, 1929(1929-03-20) (77 տարեկանում)
Մահվան վայր	Փարիզ, Ֆրանսիա
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա
Կրթություն	Պոլիտեխնիկական դպրոց
Մասնագիտություն	սպա
Պարգևներ և մրցանակներ	Պատվո լեգեոնի Մեծ խաչի ասպետ Մարտական խաչ 1914-1918 Բանի շքանշանի Մեծ Խաչի ասպետ Grand Cross of the Order of Wissam El Alaouite DSO Սպիտակ Արծվի շքանշան Սեն Սիրի Հատուկ ռազմական դպրոցի խթանման հովանավոր Cross of the Order of Lāčplēšis, 3rd class Ռազմական մեդալ Լեոպոլդի շքանշանի Մեծ խաչ Grand Cross with Star of the Virtuti Militari Ակադեմիկական արմավենիների շքանշանի սպա Վաստակի շքանշան Distinguished Service Medal Grand Cross of the order of the Redeemer Սպիտակ Արծվի շքանշան Cross of Valour Վեածնունդի շքանշանի Մեծ խաչի ասպետ Order of Rama Ազատության խաչ Order of St. George, 2nd class honorary doctorate at the Laval University Սուրբ Գեորգիի 4-րդ դասի շքանշան Honorary doctor of the University of Ottawa և Honorary citizen of Prague
Անդամություն	Ֆրանսիական ակադեմիա, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, Académie de Stanislas և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Ferdinand Foch Վիքիպահեստում

Ֆերդինանդ Ֆոշ (հոկտեմբերի 2, 1851(1851-10-02), Տարբ - մարտի 20, 1929(1929-03-20), Փարիզ, Ֆրանսիա); Ֆրանսիայի մարշալ (1918), Բրիտանիայի ֆելդմարշալ (1919) և Լեհաստանի մարշալ (1923)։ Ֆրանսիայի ակադեմիայի անդամ (1918)։

1887 թվականին ավարտել է Ֆրանսիայի Բարձրագույն ռազմական ակադեմիան, որտեղ 1895–ից 1900 թվականներին եղել է պրոֆեսոր, իսկ 1908–ից 1911 թվականներին՝ պետ։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի (1914–18) ժամանակ եղել է կորպուսի, ապա՝ բանակի, 1915–16-ին՝ «Հյուսիս» բանակախմբի հրամանատար։ 1917 թվականի մայիսից՝ Գլխավոր շտաբի պետ, 1918-ի ապրիլից՝ դաշնակիցների զորքերի գերագույն գլխավոր հրամանատար։

Նշանակալի դեր է խաղացել կենտրոնական տերությունների դեմ դաշնակիցների հաղթանակի գործում։ 1918–ից 1920 թվականներին եղել է Խորհրդային Ռուսաստանի դեմ ռազմական ինտերվենցիայի ակտիվ կազմակերպիչներից։ Գրել է ռազմա-տեսական աշխատություններ և հուշեր:

Միակ տղան՝ լեյտենանտ Գերման Ֆոշը և փեսան՝ կապիտան Բեկուրը, մահացել են Մաաս-ի ճակատամարտում 1914 թվականին:

Սոմի ճակատամարտի ղեկավարելու ժամանակ ավելի քան 600 000 մարդ կորցնելու հետևանքով ազատվել է ծառայությունից և նշանակվել ռազմական հետազոտությունների կենտրոնի ղեկավար:

Հիշատակ

Ֆոշի արձանը Փարիզում

• Ֆոշի պատվին են կոչվել Ֆրանիսայի ռազմածովային ուժերի 2 նավ՝ կրեյսեր և ավիակիր
• Փարիզում տեղադրված է հուշարձան
• նրա անունով է կոչվում ծանր հակատանկային ինքնագնաց հրետանային կայանքը, որն ստեղծվել AMX 50 տանկի բազայի վրա
• Ֆոշի անունով բազմաթիվ փողոցներ կան շատ քաղաքներում
• Ֆոշի անունով է կոչված Կերգելեն կղզիների Իլ-Ֆոշ կղզին
• նրա պատվին է կոչված խաղողի տեխնիկական տեսակներից մեկը
• Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում գտնվող Ֆոշվիլլ քաղաքը անվանկոչված է նրա պատվին

Գրականություն

• Gaquère С. F. Vie populaire du maréchal Foch. — Arras, 1955;
• Grasset A. Foch ou la volonté de vaincre. — P., 1964.
• Foch F. (1931)։ Mémoire pour servir à l'histoire de la guerre 1914–1918: avec 18 gravures hors-texte et 12 cartes [The Memoirs of Marshal Foch] (French) (Heinemann ed.)։ Paris: Plon։ OCLC 86058356։ Վերցված է 6 September 2014 
• Porte, Rémy, and F Cochet. Ferdinand Foch, 1851-1929: Apprenez À Penser : Actes Du Colloque International, École Militaire, Paris, 6–7 November 2008. Paris: Soteca, 2010. 978-2-916385-43-3

Ծանոթագրություններ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 12, էջ 687)։