Տնտեսական հրաշք

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

«Տնտեսական հրաշք» (անգլ.՝ Economic miracle), որոշ ժամանակի ընթացքում ինչ-որ երկրի կամ տարածաշրջանի տնտեսության արագ զարգացման փոխաբերական անվանում։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո Արևմտյան Եվրոպայի տնտեսության վերականգնման համար իրականացվում էր «Մարշալի պլանը», որը նախատեսում էր ակտիվ տնտեսական օգնություն ԱՄՆ-ի կողմից։

1945-ից 1948 թվականներ ընկած ժամանակաշրջանում Ճապոնիայում անցկացվում էր ռազմարդյունաբերական միավորումների ջախջախման և վերացման պլանաչափային արշավ։ Ընթանում էր Ճապոնիայի տնտեսության ապառազմականացման գործընթացը։ Նմանատիպ արշավ է իրականացվել նաև Գերմանիայի նկատմամբ։

  • Գերմանական տնտեսական հրաշք (գերմ.՝ Wirtschaftswunder՝ տնտեսական հրաշք[1]), կամ «Ռեյնի հրաշք»՝ Արևմտյան Գերմանիայի և Ավստրիայի տնտեսությունը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո;
  • «Ճապոնական հետպատերազմյան տնտեսական հրաշք»՝ ճապոնական տնտեսության ռեկորդային աճի պատմական ֆենոմենը, որը սկսվել է 1950-ական թվականների կեսերից և շարունակվել է մինչև 1973 թվականի նավթային ճգնաժամը;
  • Փառավոր երեսուն տարի՝ Ֆրանսիայի տնտեսական աճը 1945-1975 թվականներին;
  • «Ռեկորդային տարիներ»՝ Շվեդիայի տնտեսության աճը, որն ավարտվել է 1973 թվականի նավթային ճգնաժամով;
  • «Հունական տնտեսական հրաշք»՝ Հունաստանի տնտեսական զարգացման աննախադեպ արագ տեմպի ֆենոմենը 20-րդ դարի 50-ական թվականների սկզբից մինչև 70-ական թվականների կեսերը;
  • «Իտալական տնտեսական հրաշք»՝ 1955-ից 1972 թվականներ[2][3]։

Այլ օրինակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Չորս ասիական վագրեր՝ Հարավային Կորեայի, Սինգապուրի, Հոնկոնգի և Թայվանի տնտեսությունների ոչ պաշտոնական անվանումը, որոնք տնտեսական զարգացման շատ բարձր տեմպեր են ցուցադրել 20-րդ դարի 60-ական թվականների սկզբից մինչև 90-ական թվականների ֆինանսական ճգնաժամը;
    • «Հրաշք Հանգան գետի վրա»՝ տերմին, որը նշանակում է Հարավային Կորեայի տնտեսության աճի գործընթացը, Կորեական պատերազմի ավարտից (1953) մինչև Ասիական ֆինանսական ճգնաժամը (1997), անվանումը ստացել է գետից, որի ափերին տեղակայված է Սեուլը՝ Հարավային Կորեայի մայրաքաղաքը;
    • «Թայվանի հրաշք»՝ Թայվանի տնտեսությունը, սկսած 20-րդ դարի 60-ական թվականներից;
    • «Սինգապուրի տնտեսական հրաշք»՝ 1959-ից 1990 թվականներ;
  • «Իսպանական հրաշք»՝ տնտեսական բում Իսպանիայում 1959-ից 1973 թվականները;
  • «Մասաչուսեթսի հրաշք»՝ ԱՄՆ-ի Մասաչուսեթս նահանգի տնտեսությունը 20-րդ դարի 80-ական թվականներին, որը մինչ այդ աչքի էր ընկնում գործազրկության բարձր մակարդակով և արդյունաբերության թույլ զարգացմամբ;
  • Մեքսիկական տնտեսական հրաշք՝ Մեքսիկայի պատմության մեջ 1940-1970-ական թվականներն ընկած շրջան, երբ երկրում տնտեսական աճի բարձր տեմպեր էին նկատվում;
  • Կելտական վագր՝ տնտեսական տերմին, որն օգտագործվում է նկարագրելու համար Իռլանդիայի տնտեսական աճը, որի առաջին փուլը տեղի է ունեցել 1990-ից մինչև 2001 թվականը, երկրորդ փուլը նկատվել է 2003 թվականին, երրորդ գագաթնակետը՝ 2008 թվականին։
  • ԽՍՀՄ ինդուստրացում՝ ԽՍՀՄ արդյունաբերական ներուժի արագացված աճի ընթացքը զարգացած կապիտալիստական երկրների տնտեսությունից հետ մնալը կրճատելու համար, որն իրականացվել է 1929 թվականի մայիսից մինչև 1941 թվականի հունիսը։ Ինդուստրացման պաշտոնական խնդիրը ԽՍՀՄ-ը գերազանցապես ագրարային երկրից առաջատար արդյունաբերական տերության վերածելն էր ։
  • Բրազիլական տնտեսական հրաշք՝ 1964-ից 1979 թվականներ։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Արևմտագերմանական «Տնտեսական հրաշք» / Ս․ Նևսկի // Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.
  • Ս․ Նևսկի; Հետպատերազմյա Արևմտյան Գերմանիայի տնտեսություն․ «Տնտեսական հրաշքի» ճանապարհին. — М., 2006,
  • Սելիգեր, Բերնհարդ (2010). «Տնտեսական հրաշքների տեսություններ» (PDF). Diskurs (01): 1–26.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Wirtschaftswunder. In: Der Brockhaus Zeitgeschichte: vom Vorabend des Ersten Weltkrieges bis zur Gegenwart. 2003, ISBN 3-7653-0161-2; Wirtschaftswunder. In: Brockhaus, die Enzyklopädie: in vierundzwanzig Bänden. Band 24, 1999, ISBN 3-7653-3100-7.
  2. David Forgacs, Stephen Gundle (2007). Mass culture and Italian society from fascism to the Cold War. Bloomington: Indiana University Press. ISBN 978-0-253-21948-0.
  3. Nicholas Crafts, Gianni Toniolo (1996). Economic growth in Europe since 1945. Cambridge University Press. էջ 441. ISBN 0-521-49627-6.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]