Տատասկ թևավոր
| Տատասկ թևավոր | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Աստղածաղկավորներ (Asterales) |
| Ընտանիք | Աստղածաղկազգիներ (Asteraceae) |
| Ենթաընտանիք | Տատասկափշայիններ (Carduoideae) |
| Տրիբա | Cynareae |
| Ցեղ | Գեղավեր (Cirsium) |
| Տեսակ | Տատասկ թևավոր (C. alatum) |
| Միջազգային անվանում | |
| Cirsium alatum | |
Տատասկ թևավոր (լատին․՝ Cirsium alatum), բարդածաղկավորների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բազմամյա դեղնականչ մերկ բույս է, որն ունի 20-100 սմ բարձրություն։ Ցողունները ճյուղավորված են, կտրատված-թևավոր։ Տերևները վերևից մանր գորտնուկավոր են։ Զամբյուղներն ունեն երկար կոթեր և սովորաբար գտնվում են նոսր հուրարանաձև-վահանիկանման ծաղկաբույլերում։ Ծածկոցի թերթերը եզրերից թեթևակի ոստայնանման մազոտ են, գագաթին փշով և ունեն 0,5-1 մմ երկարություն։ Պսակը վարդագույն է[1]։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աճում է Երևանի ֆլորիստիկական շրջանում և Արարատավանի շրջակայքում։ Աճում է նաև Նախակովկասում, Արևելյան Կովկասում և Արևելյան Անդրկովկասում, Եվրոպայում, Արևմտյան Սիբիրում, Միջին Ասիայում, Հյուսիսարևմտյան Իրանում[1]։
Էկոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աճում է ստորին լեռնային գոտում՝ ծովի մակարդակից մոտ 800 մ բարձրության վրա, աղակալված ճահիճներում։ Ծաղկում է հուլիս-սեպտեմբեր ամիսներին, պտղաբերում՝ հուլիս-նոյեմբերին[1]։
Պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ է։ Հայտնի է ընդամենը մեկ պոպուլացիա, որի տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 10 կմ²-ից պակաս է։ Աճում է ինտենսիվ յուրացվող տարածքում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։
ՀՀ Կառավարության 2008 թվականի որոշումով Արարատի աղակալված ճահիճները ընդգրկվել են բնության հուշարձանների ցանկում[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տատասկ թևավոր» հոդվածին։ |
|
| ||||||||||