Վինչենցո Վիվիանի

Վինչենցո Վիվիանի; Vincenzo Viviani
Ծնվել է	ապրիլի 5, 1622[…]; Ֆլորենցիա
Մահացել է	սեպտեմբերի 22, 1703[…] (81 տարեկան); Ֆլորենցիա
Գերեզման	Սանտա Կրոչե եկեղեցի
Քաղաքացիություն	Տոսկանայի Մեծ դքսություն
Մասնագիտություն	մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս և աստղագետ
Գործունեության ոլորտ	մաթեմատիկա և ֆիզիկա
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն և Ակադեմիա դելա Կրուսկա
Ալմա մատեր	Պիզայի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներին	իտալերեն և լատիներեն
Գիտական ղեկավար	Էվանջելիստա Տորիչելի և Գալիլեո Գալիլեյ
Եղել է գիտական ղեկավար	Isaac Barrow?
Հայտնի աշակերտներ	Isaac Barrow?
	Vincenzo Viviani (astronomer) Վիքիպահեստում

Վինչենցո Վիվիանի (իտալերեն՝ Vincenzo Viviani, ապրիլի 5, 1622(1622-04-05)^[1]^[2]^[3]^[…], Ֆլորենցիա - սեպտեմբերի 22, 1703(1703-09-22)^[1]^[2]^[3]^[…], Ֆլորենցիա), 16-րդ դարի իտալացի ֆիզիկոս և մաթեմատիկոս, եղել է Գալիլեյի և Էվանջելիստա Տորիչելիի աշակերտը^[7]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել և մեծացել է Ֆլորենցիայում, սովորել է ճիզվիտական դպրոցում։ Ծանոթանալով Տորիչելիի հետ, ով Գալիլեյի աշակերտն էր, նրա հետ միասին կատարում է ֆիզիկական փորձեր, իսկ 1639 թ. ինքը նույնպես դառնում է ինկվիզիցիայի հսկողության ներքո Ֆլորենցիայից ոչ հեռու գտնվող Արչետրիում ապրող Գալիլեյի աշակերտը։ Վիվիանին դառնում է կուրացած գիտնականի անփոխարինելի օգնականը։

Երեք տարի անց, 1642 թ. մահանում է Գալիլեյը, իսկ 1647 թ.` Տորիչելին։ Վիվիանին շարունակում է նրանց գիտական հետազոտությունները, միաժամանակ տպագրության պատրաստելով Գալիլեյի աշխատանքների ժողովածուն կենսագրական ակնարկով։ Տոսկանայի դուքս Ֆերդինանդ II Մեդիչին տրամադրում է նրան իր հովանավորությունը և պատվավոր տեղը բնության հետազոտությունների համար հատուկ ստեղծված Accademia del Cimento Ակադեմիայում։

Արագ հաստատվում է Վիվիանիի համբավը որպես Գալիլեյի իրավահաջորդ և նա մի շարք հրավերներ է ստանում միապետներից, այդ թվում՝ Լուի XIV-ից և լեհ թագավոր Յան II Կազիմիրից։ Անհանգստացած դուքսը 1666 թ. Վիվիանիին բարձր աշխատավարձով նշանակում է արքունական աստղագետ։

Նույն տարում Վիվիանին ընտրվում է նոր-նոր հիմնված Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանցի անդամ։ Հետագայում, 1696 թ. նա դարձել է նաև Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ։
1687 թ. Վիվիանին հրատարակում է Discorso intorno al difendersi da' riempimenti e dalle corrosione de' fiumi մեխանիկայի գիրքը, նախապատրաստում է նյութերի դիմադրությանը վերաբրող տրակտատ, սակայն, չի հասցնում ավարտել։ Գիրքը խմբագրել և հրատարակել է Լուիջի Գվիդո Գրանդին։

Իր կտակում Վիվիանին միջոցների մի մասը հատկացնում է Գալիլեյին, իր ցանկության համաձայն, Սանտա Կրոչե տաճարում թաղելու և այնտեղ նրա հուշարձանը տեղադրելու նպատակին։ Դա իրագործվեց 1737 թ., երբ Հռոմի եկեղեցին վերջապես թույլատրեց վերահուղարկավորել Գալիլեյին և հիմա ուսուցչի և աշակերտի գերեզմաններն իրար կողքի են։

Արձանագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիվիանիի "Palazzo Viviani" կամ "Palazzo dei Cartelloni" անունով պալատը Գալիլեյին նվիրված արձանագրությունով և կիսանդրիով։

Ֆլորենցիայի իր պալատի ճակատին Վիվիանին կատարել է հսկայական քարե ոլորաթերթի վրա արված և Գալիլեյին նվիրված լատիներեն արձանագրություն։ Հետագայում պալատն ստացել է Palazzo dei Cartelloni անունը։

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գալիլեյի կենսագրությունը (իտալ.)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Viviani

Տե'ս նաև`[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Czech National Authority Database
↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ «Viviani article»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-12-20-ին։ Վերցված է 2015-01-20

[_1c4c0a2f0c940218-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_72f4184d404e77fc-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ

[_33a9820e2f432e19-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag

[_a8069ea355ac4fb2-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 Czech National Authority Database

[_11161ebc70a46727-5] Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_39cec12955f27091-6] Mathematics Genealogy Project — 1997.

[r1-7] «Viviani article»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-12-20-ին։ Վերցված է 2015-01-20

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]