Ծիրանի չիր
Ծիրանի չիր, չորացրած ծիրան, ծիրանի ծառի պտղի չիր։
Ծծմբի երկօքսիդով (SO₂) մշակելիս գույնը վառ նարնջագույն է: Ծծմբի գոլորշիով չմշակված օրգանական մրգերը ունեն ավելի մուգ գույն և ավելի կոպիտ հյուսվածք[1]։ Ընդհանուր առմամբ, որքան բաց է գույնը, այնքան բարձր է SO₂ պարունակությունը:
Կենտրոնական Ասիայում ծիրանը մշակվել է հնագույն ժամանակներից, իսկ չորացրած պտուղները կարևոր ապրանք էին Մետաքսի ճանապարհին: Երկար պահպանման ժամկետի շնորհիվ դրանք կարող էին տեղափոխվել հսկայական հեռավորությունների վրա: Մինչև 20-րդ դարը դրանք ամենուր տարածված էին Օսմանյան, Պարսկական և Ռուսական կայսրություններում:
Ավելի ուշ ժամանակներում ամենամեծ արտադրողը Կալիֆոռնիան էր, մինչև նրան շրջանցեց Թուրքիան[2], որտեղ չորացրած ծիրանի արտադրության շուրջ 95% - ը ապահովում է Մալաթիա նահանգը[3]:
Փոքր ծիրանները սովորաբար չորանում են ամբողջությամբ: Ավելի մեծ տեսակերը չորանում են կիսված՝ առանց միջուկի կամ կորիզի։ Խորհրդային Միությունում առաջինները հայտնի են որպես ուրյուկ (урюк), որն օգտագործվում է հիմնականում կոմպոտներ պատրաստելու համար, իսկ երկրորդները՝ կուրագա (курага)[4]: Չորացրած ծիրանի միջերկրծովյան կամ թուրքական տեսակները սովորաբար չորանում են ամբողջությամբ, այնուհետև կորիզահանվում, մինչդեռ Կալիֆորնիայի տեսակները կիսվում են և կորիզահանվում չորացնելուց առաջ[5]: Չորացրած ծիրանի վրա հիմնված էթնիկ ուտեստները ներառում են քուբանի կա միթհան Հնդկաստանում և չամոյը Մեքսիկայում:
Ծիրանի չիրը կարոտինոիդների (վիտամին A) և կալիումի կարևոր աղբյուր է [6]։ Մանրաթելերի և զանգվածի մեծ հարաբերակցության պատճառով դրանք երբեմն օգտագործվում են փորկապությունը թեթեւացնելու կամ լուծ առաջացնելու համար[7]: Չորացրած ծիրանը սովորաբար չի պարունակում շաքար և ունի ցածր գլիկեմիկ ինդեքս[8]: Թուրքիայում թույլատրված առավելագույն խոնավության մակարդակը 25% է[9]։
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
- ↑ Bittman, Mark (2011-12-19). How to Cook Everything Vegetarian: Simple Meatless Recipes for Great Food (անգլերեն). Houghton Mifflin Harcourt. ISBN 978-0544186958.
- ↑ The Oxford Companion to American Food and Drink (ed. Andrew F. Smith). Oxford University Press, 2007. 9780195307962. Page 22.
- ↑ Esengun, Kemal; Gündüz, Orhan; Erdal, Gülistan (February 2007). «Input–output energy analysis in dry apricot production of Turkey». Energy Conversion and Management. 48 (2): 592–598. doi:10.1016/j.enconman.2006.06.006.
- ↑ Консервирование. Большая книга рецептов (ռուսերեն). Litres. 2015-04-22. ISBN 9785457428713.
- ↑ «Does Apricot Origin Matter?: Can California and Mediterranean dried apricots be used interchangeably?». Cook's Illustrated. March 2014. Վերցված է 7 June 2018-ին.
- ↑ Ellison, Bronwyn. «About Dried Apricots». LIVESTRONG.COM. Վերցված է 2016-05-08-ին.
- ↑ Karin Cadwell, Edith White. The Natural Laxative Cookbook. Sterling Pub Co Inc, 1995. 9780806913445. Page 17.
- ↑ Ellison, Bronwyn. «About Dried Apricots». livestrong.com. Վերցված է 14 April 2018-ին.
- ↑ AgricultureKey. «Turkish Dried Apricot». www.agriculturekey.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-05-ին. Վերցված է 2016-05-08-ին.