Շորթքեյք

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից


Շորթքեյք (անգլ.՝ shortcake),փոքր թխվածք, փխրուն աղանդեր[1]: Շորթքեյքի բազմաթիվ տարբերակներ կան, որոնցից շատերը մատուցվում են մրգերի և կրեմի հետ: Ամենահայտնիներից մեկը ելակի փոքր տորթն է, որը սովորաբար մատուցվում է հարած սերուցքով: Մեծ Բրիտանիայում տարածված է այլ տարբերակներ՝ մոշով և կրեմով [2], կիտրոնով և հատապտուղներով,երբեմն կրեմի փոխարեն մատուցվում է կիտրոնով և կաթնաշոռով[3][4]:

Նախապատրաստում

Շորթքեյքը սովորաբար պատրաստվում է ալյուրից, շաքարից, փխրեցուցիչից կամ սոդայից, աղից, կարագից, կաթից կամ սերուցքից, իսկ երբեմն նաև ձվից: Չոր բաղադրիչները խառնում են, այնուհետև կտրտված կարագին ու կրկին խառնում: Այնուհետև հեղուկ բաղադրիչները խառնվում են ու հունցում մինչև ստացվի խմոր: Խմորն այնուհետև գրտնակում են և թխում թերթիկի վրա: Այնուհետև այն թխում են համեմատաբար բարձր ջերմաստիճանում մինչև եփվելը [5][6]:

Ելակի փոքր տորթը լայնորեն հայտնի աղանդեր է, որը պատրաստվում է թխվածքաբլիթով: Կտրտած ելակները խառնվում են շաքարավազի հետ և թողնում են մոտ մեկ ժամ, մինչև որ ելակների հյութի մեծ մասը (մաքուր) դուրս գա: Թխվածքաբլիթները բաժանվում են շերտերի, ներքևի մասը ծածկված է ելակի, հյութի և հարած սերուցքի շերտով, որը սովորաբար համեմված է շաքարով և վանիլով: Վերևի մասը ավելացվում են ավելի շատ ելակ և հարած սերուցք: Թխվածքաբլիթի որոշ տեսակներ ընդհանրապես չեն պատրաստվում թխվածքաբլիթով, այլ դրա փոխարեն օգտագործում են բիսկվիթի հիմք կամ երբեմն եգիպտացորենի կեքս[5][6]:

Թեև ելակով ամենահայտնի աղանդերն է, դեղձի թխվածքաբլիթը, հապալասով թխվածքաբլիթը, շոկոլադե թխվածքաբլիթը և այլ նմանատիպ աղանդեր պատրաստվում են նույն ձևով[6]: Որոշ բաղադրատոմսերում ավելացնում են կոկոսի հյութ[7]:

Պատմություն

Անվանման կարճ մասը ցույց է տալիս փխրուն կամ խրթխրթան որը ստացվում է, ճարպի ավելացման միջոցով, ինչպիսիք են կարագը կամ խոզի ճարպը[5]: Կարճ տերմինի ամենավաղ տպագիր հիշատակումը տեղի է ունեցել 1588 թվականին, անգլերենի խոհարարական գրքում՝ The Good Huswifes Handmaid for Cookerie in Her Kitchen (Լոնդոն, 1588))[8]:Այնուամենայնիվ, այդ բաղադրատոմսը նկարագրում է անթթխմոր թխվածքաբլիթ ՝ պատրաստված ալյուրից, սերուցքից, շաքարից, ձվի դեղնուցից և համեմունքներից[9][10]:

Ելակը առաջին անգամ ներառվել է «Ելակի տորթի» բաղադրատոմսում, որը հայտնվել է The Ohio Cultivator (Columbus) ամսագրի 1845 թվականի հունիսի 1-ի համարում (էջ 86): Բաղադրատոմսը տարածվել է Ֆիլադելֆիացի Էլիզա Լեսլիի կողմից «Տիկնոջ անդորրագրի գրքում» (1847 թ.): Այս «Ելակի տորթերը» պատրաստված էին ալյուրից, կարագից, ձվերից և շաքարից, շերտավորված թարմ ելակով և պատված շաքարավազի և ձվի սպիտակուցի կարծր գլազուրով[9][11]:

1800-ականներին խմորի սոդայի և փխրեցուցչի՝ որպես թթխմորի հյուսիսամերիկյան ներմուծումը հեղաշրջում արեց թխում և հնարավոր դարձրեց թխվածքաբլիթների ոճով թխվածքաբլիթը[12] :1850-ական թվականներին թթխմորով թխվածքաբլիթները հանրաճանաչ խմորեղեն էին ամերիկյան ելակով թխվածքաբլիթների համար, և հաստատվեց ելակի թխվածքաբլիթ տերմինը[9]:

1860-ականներին կրեմը լցնում էին թխվածքաբլիթի և ելակի վրա: 1862 թվականի հունիսին «Genese Farmer» (Ռոչեստեր) ամսագրի մի համարում նկարագրված է «Ելակի թխվածքաբլիթ»՝ կազմված էր, թարմ հատապտուղների, շաքարավազի և սերուցքի շերտերից։ Նմանատիպ բաղադրատոմսը հայտնվել է Ջենի Ջունի ամերիկյան խոհարարական գրքում (1866 թ.) Ջեյն Քանինգհեմ Քրոլիի կողմից[9]: ԱՄՆ-ում սևամորթ կնոջ առաջին հայտնի խոհարարական գիրքը՝ Մալինդա Ռասելի «Տնային խոհարարական գիրք» (1866 թ.)[13], որը պարունակում է նաև այս բաղադրատոմսը[14]:

  • Ամերիկյան ոճի ելակով թխվածքաբլիթ՝ թխվածքաբլիթի հիմքով
    Ամերիկյան ոճի ելակով թխվածքաբլիթ՝ թխվածքաբլիթի հիմքով
  • Ամերիկյան ոճի ելակով թխվածքաբլիթ՝ բիսկվիթի հիմքով
    Ամերիկյան ոճի ելակով թխվածքաբլիթ՝ բիսկվիթի հիմքով
  • Ասիական ոճի ելակով տորթ
    Ասիական ոճի ելակով տորթ
  • Ասիական ոճի ելակով տորթ
    Ասիական ոճի ելակով տորթ

Փառատոններ

Միացյալ Նահանգներում, որպես ամառային մրգերի բերքահավաքի տոնակատարություններ, անցկացվել են ելակի շորտ-տորթերի երեկույթներ: Այս ավանդույթը պահպանվում է Միացյալ Նահանգների որոշ շրջաններում հունիսի 14-ին, որը նշվում է Ելակով թխվածքաբլիթի օր[15]:

Գրառում

Ելակի ամենամեծ թխվածքը երբևէ պատրաստվել է 2004 թվականի մարտի 20-ին Ֆիլիպինների Լա Տրինիդադ քաղաքում, Բենգեում[16]:

Տես նաեւ

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ «What is Shortcake?». Bakingbites. 3 September 2009. Վերցված է 21 October 2022-ին.
  2. ↑ «Blackberry & clotted cream shortcake». BBC Good Food. September 2005.
  3. ↑ «Lemon Berry Shortcake with Pressed Edible Flowers». nurturedinnorfolk. 1 June 2021.
  4. ↑ «Lemon Blueberry Shortcakes». Delish. 1 June 2022.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Purvis, Kathleen (July 18, 2007). «The long and short of the classic shortcake». Chicago Tribune (անգլերեն). Վերցված է 13 February 2022-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Hamel, PJ (July 8, 2021). «Imaginative ways to up your shortcake game | King Arthur Baking». www.kingarthurbaking.com (անգլերեն). Վերցված է 13 February 2022-ին.
  7. ↑ Longbotham, Lori (16 November 2012). Luscious Coconut Desserts (անգլերեն). Chronicle Books. ISBN 978-1-4521-0021-0. Վերցված է 21 February 2022-ին.
  8. ↑ Roufs, Timothy G.; Roufs, Kathleen Smyth (2014-07-29). Sweet Treats around the World: An Encyclopedia of Food and Culture: An Encyclopedia of Food and Culture (անգլերեն). ABC-CLIO. էջ 365. ISBN 978-1-61069-221-2. «The "short" in shortcake comes from the 15th-century British usage meaning crumbly like, the first mention of which, as "short cake", appeared in London in 1588.»
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Marks, Gil (30 May 2013). «Strawberry Shortcake - History and Recipe». Tori Avey. Վերցված է 13 February 2022-ին.
  10. ↑ «A Good Huswifes Handmaide, 1594». Foods of England. Վերցված է 13 February 2022-ին.
  11. ↑ Leslie, Eliza (1847). The lady's receipt-book: a useful companion for large or small families. Philadelphia: Carey and Hart. էջեր 198–199. Վերցված է 13 February 2022-ին.
  12. ↑ Civitello, Linda (2017). Baking powder wars : the cutthroat food fight that revolutionized cooking. Urbana: University of Illinois Press. էջեր 45, 70–74. ISBN 978-0252041082.
  13. ↑ Levins, Sandy (31 March 2021). «Author of First Cookbook Written by an African American: Malinda Russell». WednesdaysWomen. Վերցված է 1 February 2022-ին.
  14. ↑ Russell, Malinda (2007). A domestic cook book: containing a careful selection of useful receipts for the kitchen by Malinda Russell, an experienced cook, Paw Paw, Michigan, 1866: a facsimile of the first known cookbook by an African American. William L. Clements Library. էջ 12. ISBN 978-1-4255-8881-6. Վերցված է 13 February 2022-ին.
  15. ↑ Chesman, Andrea; Raboff, Fran (1 January 2009). 250 Treasured Country Desserts: Mouthwatering, Time-honored, Tried & True, Soul-satisfying, Handed-down Sweet Comforts (անգլերեն). Storey Publishing. ISBN 978-1-60342-152-2. Վերցված է 13 February 2022-ին.
  16. ↑ «Largest fruit shortcake». Guinness World Records (բրիտանական անգլերեն). 20 March 2004. Վերցված է 2021-02-12-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Շորթքեյք&oldid=9550244» էջից