«Գեորգիական ճարտարապետություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

15:21, 8 Դեկտեմբերի 2020-ի տարբերակ

Գեորգիական ճարտարապետություն (անգլ՝. Georgian architecture), անգլախոս երկրներում լայնորեն տարածված ճարտարապետական ոճ, որը բնորոշ է եղել Գեորգիական դարաշրջանին և ընդգրկել է գրեթե ամբողջ 18-րդ դարը (1714-1830): Այս տերմինն օգտագործվել է որպես XVIII դարի անգլիական ճարտարապետության ամենաընդհանուր նշանակություն, ճիշտ այնպես, ինչպես XIX դարի էկլեկտիկական ճարտարապետության ամբողջ բազմազանությունը փորձել են ներառել «Վիկտորիանական ճարտարապետություն» տերմինը:

Սահմանում

Գեորգիական դարաշրջանում գերիշխող ուղղությունը եղել է պալադիականությունը (Անդրեա Պալլադիո): Այս տերմինը համապատասխանում է եվրոպական մայր ցամաքային ճարտարապետության Կլասիցիզմին և կրում է հունական և հռոմեական ճարտարապետական և մշակութային ավանդույթների ազդեցության հետքերը: Շարային շինությունները բաղկացած են եղել աղյուսե տներից` նվազագույն դեկորով և նախապատվությունը տրվել է հստակ երկրաչափական գծերին: Անգլիական ազնվականությունը նախքան այդ տարված էր եվրոպական ռոկոկոյին համապատասխանող Հեռավոր Արևելյան (Շինուազրի) կամ միջնադարյան Նեոգոթիկա (ճարտարապետության) էկզոտիկ ձևերով:

Ոճի առանձնահատկություններ

Գեորգիական գավառական ճարտարապետություն, Նորֆոլկ, 1760

Գեորգիական ճարտարապետության առանձնահատկություններից են շենքի սիմետրիկ հատակագծին դրա նախագծման ժամանակ: Գեորգիական տների ճակատները աղյուսապատ են՝ կազմված հարթ, կարմիր (Մեծ Բրիտանիայում) կամ գունավոր աղյուսներից (ԱՄՆ-ում և Կանադայում) և սպիտակ սվաղած դրվագներից: Դրվագները որպես կանոն պատրաստված են հնտորեն արված կամարների և որմնասյան տեսքով: Մուտքի դռները ներկված են տարբեր գույներով, որոնց վերևի մասում լուսաթափանց բացվող պատուհաններ կան: Շենքերը բոլոր կողմերից շրջապատված են ցոկոլներով (շենքի պատվանդան):

Էվոլյուցիա

Գեորգիական տոհմի բրիտանական գահին միանալը չի նշանավորվել անգլիական հասարակության ճաշակի հեղափոխությամբ և ճարտարապետական պարադիգմի կտրուկ փոփոխությամբ: Իրականում, Աննա թագուհու և Գեորգ I- ի օրոք կառուցված ճարտարապետական աշխատանքների տարբերությունը նվազագույն է եղել և բաղկացած է եղել դիտավորյալ բարոկկո շքեղության մերժումից, ինչը քիչ ճարտարապետներ էին անում պալատներ նախագծելիս, ինչպես օրինակ՝ Ջոն Վանբրուն և Նիկոլաս Հոքսմուրը (երբեմն նրանց աշխատանքը նշելու համար օգտագործվել է «անգլիական բարոկկո» տերմինը): Գեորգիական ճարտարապետության ձևավորման վրա կարող էր ազդել հոլանդական ճարտարապետության ազգային ոճը, որը Անգլիա է եկել Վիլհելմ III Օրանացի օրոք: 18-րդ դարի երկրորդ կեսը նշանավորվել է խոշոր քաղաքաշինական ձեռնարկություններով, որի ընթացքում ձևավորվել է Մեծ Բրիտանիայի հիմնական քաղաքների `Լոնդոնի, Էդինբուրգի, Դուբլինի և Բաթ (Անգլիա) հանգստավայրի ժամանակակից տեսքը: Լոնդոնի գեորգիական թաղամասերը (օրինակ՝ Բլումսբերին) բնութագրվել են քառակուսի հրապարակներով՝ արիստոկրատ հողատերերի անունները կրող հրապարակներով: Գեորգիական ճարտարապետության ոճի գագաթը շոտլանդացի Ռոբերտ Ադամիի աշխատանքն է եղել, որը լայն ճանաչում է գտել ամբողջ Եվրոպայում, հատկապես նուրբ է եղել դրա ներքին հարդարումը: Գեորգիական ճարտարապետությունը դարձավ գաղութային ոճի հիմքը անգլիական թագի արտասահմանյան տիրապետություններում և դրա հիման վրա Միացյալ Նահանգներում հետագայում ձեւավորվել է այսպես կոչված ֆեդերալիստական ոճը: 19-րդ դարի սկզբին գեորգիական ճարտարապետության ոճը փոխարինվել է ռեգենսիստական ոճով:

Հայտնի ներկայացուցիչներ

Գրականություն

Kammerlohr «Epochen der Kunst», Bd.4 Oldenbourg Schlbuchverlag GmbH, München/Wien 1997. ISBN 3-486-87524-8.

Տես. նաև

Միացյալ Թագավորության ճարտարապետություն

@@ Տող 5. / Տող 5. @@
 == Սահմանում ==
-Գեորգյան դարաշրջանում գերիշխող ուղղությունը եղել է պալադիականությունը ([[Անդրեա Պալլադիո|Անդրեա Պալլադիո)]]: Այս տերմինը համապատասխանում է [[Եվրոպա|եվրոպական]] մայր ցամաքային ճարտարապետության [[Կլասիցիզմ|Կլասիցիզմին]] և կրում է [[Հին Հունաստան|հունական]] և [[Հին Հռոմ|հռոմեական]] ճարտարապետական և մշակութային ավանդույթների ազդեցության հետքերը: Շարային շինությունները բաղկացած են եղել աղյուսե տներից` նվազագույն դեկորով և նախապատվությունը տրվել է հստակ երկրաչափական գծերին: Անգլիական ազնվականությունը նախքան այդ տարված էր եվրոպական [[Ռոկոկո|ռոկոկոյին]] համապատասխանող Հեռավոր Արևելյան ([[Շինուազրի]]) կամ միջնադարյան [[Նեոգոթիկա (ճարտարապետություն)|Նեոգոթիկա (ճարտարապետության)]] էկզոտիկ ձևերով:
+Գեորգիական դարաշրջանում գերիշխող ուղղությունը եղել է պալադիականությունը ([[Անդրեա Պալլադիո|Անդրեա Պալլադիո)]]: Այս տերմինը համապատասխանում է [[Եվրոպա|եվրոպական]] մայր ցամաքային ճարտարապետության [[Կլասիցիզմ|Կլասիցիզմին]] և կրում է [[Հին Հունաստան|հունական]] և [[Հին Հռոմ|հռոմեական]] ճարտարապետական և մշակութային ավանդույթների ազդեցության հետքերը: Շարային շինությունները բաղկացած են եղել աղյուսե տներից` նվազագույն դեկորով և նախապատվությունը տրվել է հստակ երկրաչափական գծերին: Անգլիական ազնվականությունը նախքան այդ տարված էր եվրոպական [[Ռոկոկո|ռոկոկոյին]] համապատասխանող Հեռավոր Արևելյան ([[Շինուազրի]]) կամ միջնադարյան [[Նեոգոթիկա (ճարտարապետություն)|Նեոգոթիկա (ճարտարապետության)]] էկզոտիկ ձևերով:
 ==Ոճի առանձնահատկություններ ==
-[[Պատկեր:Northwold.jpg|մինի|Գեորգյան գավառական ճարտարապետություն, Նորֆոլկ, 1760]]
+[[Պատկեր:Northwold.jpg|մինի|Գեորգիական գավառական ճարտարապետություն, [[Նորֆոլկ (ԱՄՆ)|Նորֆոլկ]], 1760]]
-Գեորգյան ճարտարապետության առանձնահատկություններից են շենքի սիմետրիկ հատակագծին դրա նախագծման ժամանակ: Գեորգյան տների ճակատները աղյուսապատ են՝ կազմված հարթ, կարմիր ([[Մեծ Բրիտանիա|Մեծ Բրիտանիայում]]) կամ գունավոր աղյուսներից ([[ԱՄՆ և Կանադա. տնտեսություն, քաղաքականություն, մշակույթ|ԱՄՆ-ում և Կանադայում]]) և սպիտակ սվաղած դրվագներից: Դրվագները որպես կանոն պատրաստված են հնտորեն արված կամարների և [[Որմնասյուն|որմնասյան]] տեսքով: Մուտքի դռները ներկված են տարբեր գույներով, որոնց վերևի մասում լուսաթափանց բացվող պատուհաններ կան: Շենքերը բոլոր կողմերից շրջապատված են ցոկոլներով (շենքի պատվանդան):
+Գեորգիական ճարտարապետության առանձնահատկություններից են շենքի սիմետրիկ հատակագծին դրա նախագծման ժամանակ: Գեորգիական տների ճակատները աղյուսապատ են՝ կազմված հարթ, կարմիր ([[Մեծ Բրիտանիա|Մեծ Բրիտանիայում]]) կամ գունավոր աղյուսներից ([[ԱՄՆ և Կանադա. տնտեսություն, քաղաքականություն, մշակույթ|ԱՄՆ-ում և Կանադայում]]) և սպիտակ սվաղած դրվագներից: Դրվագները որպես կանոն պատրաստված են հնտորեն արված կամարների և [[Որմնասյուն|որմնասյան]] տեսքով: Մուտքի դռները ներկված են տարբեր գույներով, որոնց վերևի մասում լուսաթափանց բացվող պատուհաններ կան: Շենքերը բոլոր կողմերից շրջապատված են ցոկոլներով (շենքի պատվանդան):
 == Էվոլյուցիա ==
-[[Պատկեր:Pickford's House - geograph.org.uk - 561360.jpg|մինի|Պիկֆորդի տուն-թանգարան. գեորգյան պատմության թանգարանը գեորգյան շինությունում]]
+[[Պատկեր:Pickford's House - geograph.org.uk - 561360.jpg|մինի|Պիկֆորդի տուն-թանգարան. գեորգիական պատմության թանգարանը գեորգիական շինությունում]]
-Գեորգյան տոհմի բրիտանական գահին միանալը չի նշանավորվել անգլիական հասարակության ճաշակի հեղափոխությամբ և ճարտարապետական պարադիգմի կտրուկ փոփոխությամբ: Իրականում, [[Աննա թագուհու ամառային պալատ|Աննա թագուհու]] և [[Գեորգ I|Գեորգ I- ի]] օրոք կառուցված ճարտարապետական աշխատանքների տարբերությունը նվազագույն է եղել և բաղկացած է եղել դիտավորյալ բարոկկո շքեղության մերժումից, ինչը քիչ ճարտարապետներ էին անում պալատներ նախագծելիս, ինչպես օրինակ՝ Ջոն Վանբրուն և Նիկոլաս Հոքսմուրը (երբեմն նրանց աշխատանքը նշելու համար օգտագործվել է «անգլիական բարոկկո» տերմինը): Գեորգյան ճարտարապետության ձևավորման վրա կարող էր ազդել հոլանդական ճարտարապետության ազգային ոճը, որը Անգլիա է եկել [[Վիլհելմ III Օրանացի]] օրոք: 18-րդ դարի երկրորդ կեսը նշանավորվել է խոշոր քաղաքաշինական ձեռնարկություններով, որի ընթացքում ձևավորվել է Մեծ Բրիտանիայի հիմնական քաղաքների `[[Լոնդոն|Լոնդոնի]], [[Էդինբուրգ|Էդինբուրգի]], [[Դուբլին|Դուբլինի]] և [[Բաթ (Անգլիա)]] հանգստավայրի ժամանակակից տեսքը: Լոնդոնի գեորգյան թաղամասերը (օրինակ՝ Բլումսբերին) բնութագրվել են քառակուսի հրապարակներով՝ արիստոկրատ հողատերերի անունները կրող [[Հրապարակ|հրապարակներով]]: Գեորգյան ճարտարապետության ոճի գագաթը շոտլանդացի [[Ռոբերտ Ադամ| Ռոբերտ Ադամի]]ի աշխատանքն է եղել, որը լայն ճանաչում է գտել ամբողջ Եվրոպայում, հատկապես նուրբ է եղել դրա ներքին հարդարումը: Գեորգյան ճարտարապետությունը դարձավ գաղութային ոճի հիմքը անգլիական թագի արտասահմանյան տիրապետություններում և դրա հիման վրա Միացյալ Նահանգներում հետագայում ձեւավորվել է այսպես կոչված [[Ֆեդերալիստական համաշխարհային միություն|ֆեդերալիստական]] ոճը: 19-րդ դարի սկզբին գեորգյան ճարտարապետության ոճը փոխարինվել է [[ռեգենիստական|ռեգենսիստական]] ոճով:
+Գեորգիական տոհմի բրիտանական գահին միանալը չի նշանավորվել անգլիական հասարակության ճաշակի հեղափոխությամբ և ճարտարապետական պարադիգմի կտրուկ փոփոխությամբ: Իրականում, [[Աննա թագուհու ամառային պալատ|Աննա թագուհու]] և [[Գեորգ I|Գեորգ I- ի]] օրոք կառուցված ճարտարապետական աշխատանքների տարբերությունը նվազագույն է եղել և բաղկացած է եղել դիտավորյալ բարոկկո շքեղության մերժումից, ինչը քիչ ճարտարապետներ էին անում պալատներ նախագծելիս, ինչպես օրինակ՝ Ջոն Վանբրուն և Նիկոլաս Հոքսմուրը (երբեմն նրանց աշխատանքը նշելու համար օգտագործվել է «անգլիական բարոկկո» տերմինը): Գեորգիական ճարտարապետության ձևավորման վրա կարող էր ազդել հոլանդական ճարտարապետության ազգային ոճը, որը Անգլիա է եկել [[Վիլհելմ III Օրանացի]] օրոք: 18-րդ դարի երկրորդ կեսը նշանավորվել է խոշոր քաղաքաշինական ձեռնարկություններով, որի ընթացքում ձևավորվել է Մեծ Բրիտանիայի հիմնական քաղաքների `[[Լոնդոն|Լոնդոնի]], [[Էդինբուրգ|Էդինբուրգի]], [[Դուբլին|Դուբլինի]] և [[Բաթ (Անգլիա)]] հանգստավայրի ժամանակակից տեսքը: Լոնդոնի գեորգիական թաղամասերը (օրինակ՝ Բլումսբերին) բնութագրվել են քառակուսի հրապարակներով՝ արիստոկրատ հողատերերի անունները կրող [[Հրապարակ|հրապարակներով]]: Գեորգիական ճարտարապետության ոճի գագաթը շոտլանդացի [[Ռոբերտ Ադամ| Ռոբերտ Ադամի]]ի աշխատանքն է եղել, որը լայն ճանաչում է գտել ամբողջ Եվրոպայում, հատկապես նուրբ է եղել դրա ներքին հարդարումը: Գեորգիական ճարտարապետությունը դարձավ գաղութային ոճի հիմքը անգլիական թագի արտասահմանյան տիրապետություններում և դրա հիման վրա Միացյալ Նահանգներում հետագայում ձեւավորվել է այսպես կոչված [[Ֆեդերալիստական համաշխարհային միություն|ֆեդերալիստական]] ոճը: 19-րդ դարի սկզբին գեորգիական ճարտարապետության ոճը փոխարինվել է [[ռեգենիստական|ռեգենսիստական]] ոճով:
 == Հայտնի ներկայացուցիչներ ==
-[[Պատկեր:Bedford Square from Telecom Tower in 1966.jpg|մինի|300px|Գեորգյան [[Բեֆորդ հրապարակը]] Լոնդոնում]]
+[[Պատկեր:Bedford Square from Telecom Tower in 1966.jpg|մինի|300px|Գեորգիական [[Բեֆորդ հրապարակը]] Լոնդոնում]]
 * [[Քոլին Քեմփբել Կուպեր|Քոլին Քեմփբել]]