Սանկտ Գալլեն (կանտոն)
 | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Շվեյցարիա | ||||
| Մասն է | Արևելյան Շվեյցարիա և Հյուսիսարևելյան Շվեյցարիա | ||||
| Կարգավիճակ | Շվեյցարիայի վարչական բաժանում | ||||
| Մտնում է | Շվեյցարիա | ||||
| Վարչկենտրոն | Սանկտ Գալլեն | ||||
| Ամենաբարձր կետ | Ռինգելսպից | ||||
| ԲԾՄ | 668 մետր | ||||
| Օրենսդրական մարմին | Cantonal Council of Sankt Gallen? | ||||
| Պաշտոնական լեզուներ | գերմաներենի շվեյցարական տարբերակ | ||||
| Բնակչություն | 507 697 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2018)[1] | ||||
| Տարածք | 2030,75 կմ² | ||||
 | |||||
| Հիմնադրված է | 1803 թ. | ||||
| Սահմանակցում է | Ապենցել Իներռոդեն, Ապենցել Աուսերռոդեն, Ֆորալբերգ, Գրաուբյուդեն, Գլարուս (կանտոն), Շվից, Տուրգաու, Ցյուրիխ և Բավարիա | ||||
| Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | ||||
| ISO 3166-2 կոդ | CH-SG | ||||
| Ավտոմոբիլային կոդ | SG | ||||
| sg.ch(գերմ.) | |||||
Սանկտ Գալլեն (գերմ.՝ Sankt Gallen, կամ St. Gallen, ֆր.՝ Saint-Gall), Շվեյցարիայի գերմանալեզու կանտոն։ Տարածքը կազմում է 2026 կմ², բնակչությունը՝ 504 686 մարդ (2017 թվականի դեկտեմբերի 31-ի տվյալներ)։ Վարչական կենտրոնը՝ Սանկտ Գալլեն։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարածքը՝ 2026 կմ² (կանտոններից 6-րդը)։
Կանտոնը գտնվում է Շվեյցարիայի հյուսիս-արևելքում և հյուսիսից սահմանափակվում է Բոդենսկ լճով, արևելքում՝ Հռենոսի հովտով։ Հռենոսի երկայնքով այն սահմանակից է Ավստրիային և Լիխտենշտայնին։ Հարավում Սանկտ Գալլեն կանտոնը սահմանափակվում է Գրաուբյունդեն, Գլարուս և Շվից կանտոններով։ Արևմուտքում գտնվում են Ցյուրիխ և Տուրգաու կանտոնները։
Ապենցել Իններրոդեն և Ապենցել Աուսերռոդեն երկու կիսատոններն ամբողջությամբ շրջապատված են Սուրբ Գալեն կանտոնի հողերով։
Կանտոնի գլխավոր գետերն են Հռենոսը, տուրը, Լինտը և Զեեցը։ Հռենոսի հովտում և Կոնստանցա լճի ափին ռելիեֆը հարթ է, հարավում անցնում է Ալպերի Լեռնային շրջաններին։ Կանտոնի տարածքի մոտավորապես մեկ երրորդը (620 կմ²) բաժին է ընկնում անտառապատ տարածքին, մինչդեռ գրեթե կեսը (979 կմ²) օգտագործվում է գյուղատնտեսության համար։ Գյուղատնտեսական նշանակության հողերի 278,6 կմ տարածքը ալպյան արոտավայրեր են։
Ծովի մակարդակից բարձր բարձրությունը տատանվում է 398 մ-ից (Կոնստանս լիճ) մինչև 3251 մ (Ռինգելսպից լեռ)։ Կանտոնն ընդգրկում է Կոնստանցա լճի (54 կմ²), Վալենսեի (ավելի քան 18 կմ²) և Ցյուրիխի լճի (10 կմ²) մասերը, ինչպես նաև մի քանի փոքր լճեր, որոնք ամբողջությամբ գտնվում են կանտոնի տարածքում։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սանկտ Գալլեն կանտոնի հողերը ներկայացնում են Սանկտ Գալլեն աբբայության բոլոր ձեռքբերումները դարերի ընթացքում։ Սանկտ Գալլենը հիմնադրվել է Սուրբ Գալլեի օրոք (մոտավորապես 550-620 կամ 640 թվականներին), ով 612 թվականին կառուցեց իր ճգնավոր խրճիթը Ստեինակ գետի վրա։ Մոտավորապես 720 թվականին, Սուրբ Գալլի մահից հարյուր տարի անց, քահանա Օթմար Ալեմանը կառուցեց աբբայություն և նրան տվեց Սանկտ Գալլեն անունը։ Սանկտ Գալլենը կառուցվել է 18-րդ դարի սկզբին, և այն կառուցվել է 18-րդ դարի սկզբին։
926 թվականին հունգարացիները հարձակվեցին աբբայության վրա՝ միաժամանակ ավերելով հարակից քաղաքը։ 1311 թվականին Սանկտ Գալլենը դարձավ ազատ կայսերական քաղաք։ Մինչև 1353 թվականը ջուլհակների գիլդիայի վաճառականները վերահսկողություն ստացան կառավարության վրա։ 1415 թվականին քաղաքն իրեն ազատություն է գնել գերմանական թագավոր Սիգիզմունդից։ Սանկտ Գալլենը միացավ «մշտական միությանը»՝ որպես Համադաշնության լիիրավ անդամ 1454 թվականին, իսկ 1457 թվականին ամբողջովին անկախացավ վանահայրից։
Այնուամենայնիվ, 1451 թվականին աբբայությունը դարձավ Ցյուրիխի, Լյուցերնի, Շվիցի և Գլարուսի դաշնակիցը, որոնք Համադաշնության անդամներ էին։ 1490 թվականի սկզբին այս չորս կանտոնները աջակցում էին վանահայրին ապստամբ քաղաքի դեմ։ 1526 թվականին քաղաքի քաղաքապետ, հումանիստ Յոահիմ ֆոն Ուոթը բարեփոխում իրականացրեց Սուրբ Գալենում։ Քաղաքը վերածվեց նոր կրոնի, մինչդեռ աբբայությունը մնաց կաթոլիկ։ Ամրացված աբբայությունը մնաց անձեռնմխելի։
Ժամանակակից սահմաններում Սանկտ Գալլեն կանտոնի հիմնադիր հայրը համարվում է Կառլ ֆոն Մյուլլեր-Ֆրիդբերգը (1755-1836 թվականներ)։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գերակշռում է գերմանախոս բնակչությունը։ Հավատացյալները կաթոլիկ են (գերակշռում են Հարավարևելյան Զեե-Գաստեր, Զանգարզենլանդ շրջաններում, արևելյան շրջանում՝ Ռայնտալ, հյուսիսային շրջաններում՝ Ռորշախ, Սանկտ Գալլեն, Վիլ) և բողոքականներ (գերակշռում են կենտրոնական շրջանում՝ Տոգգենբուրգ և արևելյան շրջանում՝ Վերդենբերգ)։
Վարչական բաժանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սանկտ Գալլեն կանտոնում[2] վարչական շրջաններ չկան, բայց այն բաժանված է 8 ընտրատարածքների։
- Սանկտ Գալլեն
- Ռորշահ
- Ռեյնտալ
- Վերդենբերգ
- Զարգանզերլանդ
- Զեե-Գաստեր
- Տոգգենբուրգ
- Վիլ
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Սանկտ Գալենի Համալսարան
- Ռապերսվիլի տեխնիկական բարձրագույն դպրոց
- Մասնավոր դպրոց Institut auf dem Rosenberg
Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Սանկտ Գալլեն քաղաքի պատմական կենտրոն
- Սուրբ Գալլի Վանք - ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտ
- Ռապերսվիլ Ամրոց
- Վերդենբերգ Ամրոց
- Ուլրիխ Ցվինգլիի տուն-թանգարանը Ուայլդհաուս համայնքում Շվեյցարիայի ամենահին գյուղացիական տներից մեկն է
- Սենտիս լեռը (գերմ.՝ Säntis, 2502 м) տեսարանով և ռեստորանով
- Հոեր Կաստեն լեռը, որի գագաթին կառուցվել է պտտվող ռեստորան և կառուցվել է 72 մետրանոց Ռադիոաշտարակ։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Bilanz der ständigen Wohnbevölkerung nach Kanton, definitive Jahresergebnisse, 2018 — FSO.
- ↑ «Gemeindestand – Stand vom 02.04.2017». Office fédéral de la statistique. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 17-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Պաշտոնական էջ (գերմաներեն)
- City of St. Gallen (German)
- «Санкт-Галлен, кантон Швейцарии». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)