Ռեշաթ Նուրի Գյունթեքին

Ռեշաթ Նուրի Գյունթեքին թուրք.՝ Reşat Nuri Güntekin
Ծնվել է	նոյեմբերի 25, 1889(1889-11-25)
Ծննդավայր	Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն
Վախճանվել է	դեկտեմբերի 13, 1956(1956-12-13) (67 տարեկան) կամ 1956
Վախճանի վայր	Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն
Գերեզման	Կարաչահմետ
Մասնագիտություն	դիվանագետ, վիպասան, քաղաքական գործիչ, դրամատուրգ և գրող
Քաղաքացիություն	Օսմանյան կայսրություն և  Թուրքիա
Կրթություն	Ստամբուլի համալսարան
Ուշագրավ աշխատանքներ	Çalıkuşu?
Reşat Nuri Güntekin Վիքիպահեստում

Ռեշաթ Նուրի Գյունթեքին (թուրք.՝ Reşat Nuri Güntekin) (նոյեմբերի 25, 1889(1889-11-25), Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն - դեկտեմբերի 13, 1956(1956-12-13) կամ 1956, Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն), թուրք վիպասան, գրող և դրամատուրգ։

Նրա առաջին «Հին ընկեր» վիպակը հրատարակվել է 1917 թվականին, «Փլատակների ծաղիկը»՝ 1918 թվականին, «Երգող թռչունը»՝ 1922 թվականին, «Իրական հերոս» վիպակը՝ 1918 թվականին, «Սուրը»՝ 1918 թվականին, «Քարի կտորը»` 1926 թվականին և այլն։ Իր վեպերում և պատմվածքներում Գյունթեքինը թուրքական գրականության մեջ առաջիններից մեկն էր, ով ռեալիստորեն և բազմակողմանիորեն ներկայացրել է Անատոլիայի իրական կյանքը, պրովինցիալ քաղաքները և թուրքական մոռացված գյուղը։

Նրա ամենահայտնի աշխատություններից մեկը «Ցախասարյակ՝ երգող թռչուն» վեպն է, որը պատմում է Անատոլիայի երիտասարդ թրքուհի ուսուցչուհու ճակատագրի մասին։ Գրքի հիման վրա 1966 թվականին նկարահանվել է ֆիլմ, իսկ 1986 թվականին հեռուստասերիալ՝ Այդան Շեների մասնակցությամբ։ Նրա գրչին են պատկանում նաև «Կանաչ գիշեր» (թուրք.՝ Yeşil Gece) և «Տերևաթափ» (թուրք.՝ Yaprak Dökümü) աշխատությունները։

Կենսագրություն

Ռեշաթ Նուրի Գյունքեքինի հայրը եղել է ռազմական բժիշկ՝ մայորի զինվորական կոչմամբ։ Տիրապետել է պարսկերենին, արաբերենին և ֆրանսերենին։ Մի ան գամ նա Ռեշաթին ասել է. «Ես ցանկացել եմ քեզ դաստիարակել Ժան-Ժակ Ռուսոի վեպի Էմիլի նման»։ Նա խորհուրդ է տվել տղային ավելի լավ ճանաչել մարդկանց, բնությունը, մտածել նրանց մասին։ Վերջիններս մեծ դերակատարություն են ունեցել Ռեշաթ Նուրիի՝ որպես գրողի, կայացման գործում։

Ռեշաթ Նուրին հաճախել է Չանաքկալեի տարրական դպրոց։ Այնուհետ հաճախել է քաղաքի միջնակարգ դպրոց, իսկ հետո էլ Իզմիրի Freres դպրոց։ 1912 թվականին ավարտել է Ստամբուլի համալսարանի գրականության ֆակուլտետը։ Աշխատել է որպես ուսուցիչ և տնօրեն՝ Բուրսայի և Ստամբուլի միջնակարգ դպրոցներում։ Ստամբուլի մի քանի դպրոցներում դասավանդել է գրականություն, թուրքերեն, փիլիսոփայություն՝ զբաղվելով նաև ղեկավարի աշխատանքով։ Աշխատել է նաև Կրթության ազգային նախարարությունում՝ զբաղվեցնելով կրթական տեսուչի պաշտոն։ 1933 և 1943 թվականներին Չանաքկալեից ընտրվել է որպես Թուրքական մեջլիսի պատգամավոր, ինչպես նաև թուրքական դեսպանատան թղթակից Փարիզում։ Եղել է նաև ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ում Թուրքիայի ներկայացուցիչը։

1927 թվականին Ռեշաթ Նուրին ամուսնացել է տիկին Հայդիեի հետ, ով եղել է Էրենքյոյի կանանց դպրոցի շրջանավարտ։ Նրանք ունեցել են դուստր՝ Էդա անվամբ։

Գրական գործունեությամբ Գյունթեքինը սկսել է զբաղվել Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո։ Նա սկսել է տպագրվել Ջեմալ Նիմեթ կեղծանվամբ։ Ռեշաթ Նուրիի առաջին ստեղծագործությունները տպագրվել են «Հին ընկեր» ամսագրում (1917 թվական), իսկ մեկ տարի անց տպագրվել են նրա թատերական հետազոտությունները։ Միևնույն ժամանակ նա գրել է նաև մի շարք պատմվածքներ։

Թոշակի գնալուց հետո՝ աշխատել է Ստամբուլի շրջանային թատրոնների գրականագիտական ղեկավարի պաշտոնում։ Մահացել է Լոնդոնում, որտեղ բուժվում էր թոքերի քաղցկեղից։ Թաղված է Ստամբուլի Քարաջահմետ գերեզմանատանը։

Երկեր

Պատմվածքներ

• Recm, Gençlik ve Güzellik (1919)
• Roçild Bey (1919)
• Eski Ahbab
• Tanrı Misafiri (1927)
• Sönmüş Yıldızlar (1928)
• Leylâ ile Mecnun (1928)
• Olağan İşler (1930)

Վեպեր

• Çalıkuşu (1922) (Աշխատությունը ունի նաև երկրորդ անվանում՝ «Թուրք աղջկա ինքնակենսագրություն»)
• Gizli El (1924 կամ 1922?)
• Damga (1924) (Խարան)
• Dudaktan Kalbe (1923 կամ 1925?)
• Akşam Güneşi (1926)
• Bir Kadın Düşmanı (1927) (Կանանց թշնամին)
• Yeşil Gece (1928) (Կանաչ գիշեր)
• Acımak (1928) (Գթասրտություն)
• Yaprak Dökümü (1939 կամ 1930?) (Տերևաթափ)
• Değirmen (1944) (Ջրաղած)
• Kızılcık Dalları (1944 կամ 1932) (Քըզըլի ճյուղերը)
• Miskinler Tekkesi (1946)
• Harabelerin Çiçeği (1953) (Փլատակների ծաղիկը)
• Kavak Yelleri (1961 կամ 1950?)
• Son Sığınak (1961)
• Kan Davası (1962 կամ 1955?)
• Ateş Gecesi (1953) (Կրակի գիշեր)

Թատրոն

• Hançer (1920)
• Eski Rüya (1922)
• Ümidin Güneşi (1924)
• Gazeteci Düşmanı, Şemsiye Hırsızı, İhtiyar Serseri (1925)
• Taş Parçası (1926)
• Bir Köy Hocası (1928)
• İstiklâl (1933)
• Hülleci (1933)
• Yaprak Dökümü (1971)
• Eski Şarkı (1971)
• Balıkesir Muhasebecisi (1971)
• Tanrıdağı Ziyafeti (1971)