Jump to content

Ռալֆ Սթայնման

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռալֆ Սթայնման
անգլ.՝ Ralph Marvin Steinman
Դիմանկար
Ծնվել էհունվարի 14, 1943(1943-01-14)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՄոնրեալ, Քվեբեկ, Կանադա[4][5][6]
Մահացել էսեպտեմբերի 30, 2011(2011-09-30)[7][8][9][…] (68 տարեկան)
Մահվան վայրՆյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[10][2]
Քաղաքացիություն Կանադա և  ԱՄՆ
Կրոնհուդայականություն
ԿրթությունՀարվարդի բժշկական դպրոց, ՄաքԳիլի համալսարան և Ռոքֆելլերի համալսարան
Գիտական աստիճանդոկտորի աստիճան[11]
Մասնագիտությունկենսաբան, իմունաբան, բժիշկ, պրոֆեսոր և հետազոտող
ԱշխատատուՌոքֆելլերի համալսարան
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Բժշկության ազգային ակադեմիա (ԱՄՆ) և Էդինբուրգի թագավորական ընկերություն
 Ralph M. Steinman Վիքիպահեստում

Ռալֆ Մարվին Սթայնման (հունվարի 14, 1943(1943-01-14)[1][2][3][…], Մոնրեալ, Քվեբեկ, Կանադա[4][5][6] - սեպտեմբերի 30, 2011(2011-09-30)[7][8][9][…], Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[10][2])[21] կանադացի բժիշկ և բժշկական հետազոտող էր Ռոքֆելլերի համալսարանում, ով 1973 թվականին հայտնաբերել և անվանել է դենդրիտային բջիջները[22][23]։ Սթայնմանը 2011 թվականի ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության ոլորտում Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներից էր։

Վաղ տարիք և կրթություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռալֆ Սթայնմանը ծնվել է, Մոնրեալում, աշքենազի հրեական ընտանիքում[24][25][26], Իրվինգ Սթայնմանի, ով զբաղվում էր գինեգործությամբ, և Նեթի Սթայնմանի չորս երեխաներից մեկը[27][28][29]։ Շուտով ընտանիքը տեղափոխվեց Շերբրուկ, որտեղ հայրը «Mozart's» հագուստի փոքրիկ խանութ բացեց։ Շերբրուկի միջնակարգ դպրոցն ավարտելուց հետո Սթայնմանը վերադարձավ Մոնրեալ, որտեղ նա մնաց իր մորական տատիկի ու պապիկի՝ Նաթան և Եվա Թաքեֆմանների մոտ[30][31]։ Նա գիտության բակալավրի կոչում է ստացել ՄակԳիլ համալսարանից[21], իսկ և մագիստրոսի կոչումը՝ Հարվարդի բժշկական դպրոցից։ Նա պրակտիկան և օրդինատուրան անց է կացրել Մասաչուսեթսի գլխավոր հիվանդանոցում[32]։

Մրցանակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2011 թվականի հոկտեմբերի 3-ին Ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության Նոբելյան կոմիտեն հայտարարեց, որ «դենդրիտիկ բջիջի և հարմարվողական իմունիտետում նրա դերի հայտնաբերման համար» Սթայնմանը ստացել է ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության Նոբելյան մրցանակի կեսը։ Մյուս կեսը համատեղ բաժին է հասել Բրյուս Բոյթլերին և Ժյուլ Հոֆմանին «բնածին իմունիտետի ակտիվացման վերաբերյալ նրանց հայտնագործությունների համար»[33]։ Սակայն հանձնաժողովը տեղյակ չէր, որ երեք օր առաջ՝ սեպտեմբերի 30-ին ենթաստամոքսային գեղձի քաղցկեղից նա մահացել էր։ Սա բարդություն առաջացրեց, քանի որ Նոբելյան հիմնադրամի կանոնադրությունը նախատեսում է, որ մրցանակը հետմահու չշնորհվի[34][35]։ Քննարկումներից հետո հանձնաժողովը որոշեց, որ քանի որ մրցանակի շնորհման որոշումը «կայացվել է բարեխղճորեն», այն կմնա անփոփոխ, և մրցանակը կշնորհվի[36][37]։

Սթայնմանի դուստրը պատմել է, որ նախորդ շաբաթ նա կատակել է ընտանիքի հետ՝ ողջ մնալու մասին մինչև մրցանակի հրապարակումը։ Սթայնմանը ասել է. «Ես գիտեմ, որ պետք է դիմանալ դրա համար։ Մրցանակը չեն տալիս, եթե դու մահացել ես։ Ես պետք է դիմանամ դրա համար[38]։

2016 թվականին Քվեբեկի Շերբրուկ քաղաքը, որտեղ Սթայնմանը ապրել է իր մանկության տարիներին, նոր փողոց անվանեց Ռալֆ Սթայնման՝ ի պատիվ միակ երբևէ Նոբելյան մրցանակ ստացած Շերբրուկի բնիկի[39]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 BBC Programme Catalogue
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 http://www.nytimes.com/2011/10/04/science/04steinman.html
  3. ↑ 3,0 3,1 http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/medicine-obituaries/8807029/Ralph-Steinman.html
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 http://www.cbc.ca/news/health/montreal-born-doctor-gets-posthumous-nobel-honour-1.824238
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 http://www.cbc.ca/news/health/q-a-understanding-the-immune-system-1.1072462
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 http://www.news.com.au/world/immune-work-nabs-nobel-for-trio/story-e6frfkyi-1226157624630
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1365-2796.2011.02495.x/pdf
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 http://www.nndb.com/edu/820/000068616/
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/0194262X.2012.678215
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 http://www.aai.org/about/History/Notable_Members/Nobel/Steinman_Ralph.html
  11. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #139492151 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  12. ↑ http://www.laskerfoundation.org/awards/2007basic.htm
  13. ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2011/
  14. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  15. ↑ https://www.cancerresearch.org/william-b-coley-award
  16. ↑ Robert Koch Award
  17. ↑ https://www.robert-koch-stiftung.de/index.php?article_id=15&clang=0
  18. ↑ http://www.novartisimmunologyprizes.com/laureates/#past-winners
  19. ↑ https://cavavub.be/nl/eredoctoraten
  20. ↑ https://clarivate.com/citation-laureates
  21. ↑ 21,0 21,1 «Rockefeller University scientist Ralph Steinman, honored today with Nobel Prize for discovery of dendritic cells, dies at 68». Rockefeller University. 2011 թ․ հոկտեմբերի 3.
  22. ↑ Steinman RM, Cohn ZA (1973). «Identification of a novel cell type in peripheral lymphoid organs of mice. I. Morphology, quantitation, tissue distribution». J. Exp. Med. 137 (5): 1142–62. doi:10.1084/jem.137.5.1142. PMC 2139237. PMID 4573839.
  23. ↑ Nussenzweig, M. C.; Mellman, I. (2011). «Ralph Steinman (1943–2011)». Nature. 478 (7370): 460. Bibcode:2011Natur.478..460N. doi:10.1038/478460a. PMID 22031432.
  24. ↑ «January 2008 ASCB Newsletter Member Profile – Ralph M. Steinman» (PDF). Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  25. ↑ «Dendritic cells: from the fabric of immunology» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  26. ↑ «Nettie Steinman». Whereretireestalk.com. 2011 թ․ ապրիլի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 11-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  27. ↑ «Canadian scientist wins Nobel prize days after death». .canada.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  28. ↑ «Bar-Mitzvah of Steinman's brother Mark Charles (Canadian Jewish Review)». Multiculturalcanada.ca. 1961 թ․ մարտի 24. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  29. ↑ «Seymour David Steinman». 1962 թ․ սեպտեմբերի 11. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  30. ↑ «Canadian Jewish Review: Mark Charles Steinman». Multiculturalcanada.ca. 1965 թ․ դեկտեմբերի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 18-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  31. ↑ «Nathan Zelig Takefman (1891–1965)». Cousinsconnection.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  32. ↑ «Dr. Ralph M. Steinman Receives the 2010 Thomas E. Starzl Prize in Surgery and Immunology». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 1-ին.
  33. ↑ «Nobel Prize in Physiology or Medicine 2011» (Press release). Nobel Foundation. 2011 թ․ հոկտեմբերի 3.
  34. ↑ «Nobel winner died days before award announced». CNN. 2011 թ․ հոկտեմբերի 3. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  35. ↑ «Montreal-born scientist dies before Nobel honour». CBC News. 2011 թ․ հոկտեմբերի 3. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.
  36. ↑ «Ralph Steinman Remains Nobel Laureate». The Nobel Foundation. 2011 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 17-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 4-ին.
  37. ↑ Sample, Ian (2011 թ․ հոկտեմբերի 3). «Nobel prize to be awarded to dead scientist». The Guardian. London. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 10-ին. «The Nobel foundation concluded that the award should stand, saying: "The Nobel prize to Ralph Steinman was made in good faith, based on the assumption that the Nobel laureate was alive."»
  38. ↑ Orange, Richard (2011 թ․ հոկտեմբերի 3). «Nobel jury left red faced by death of laureate». The Daily Telegraph. UK. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  39. ↑ «Family calls new street in honour of Ralph Steinman "a slap in the face"». Sherbrooke Record (ամերիկյան անգլերեն). 2016 թ․ հուլիսի 6. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ռալֆ_Սթայնման&oldid=10274095» էջից