Jump to content

Բրյուս Բոյթլեր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բրյուս Բոյթլեր
անգլ.՝ Bruce Alan Beutler
Դիմանկար
Ծնվել էդեկտեմբերի 29, 1957(1957-12-29)[1][2][3][…] (67 տարեկան)
ԾննդավայրՉիկագո, Իլինոյս[4][5][6]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունԿալիֆոռնիայի համալսարան, Pritzker School of Medicine? և Polytechnic School?
Մասնագիտությունբժիշկ, գենետիկ, իմունաբան, համալսարանի դասախոս և գիտնական
ԱշխատավայրՍկրիպսի ինստիտուտ և Ռոքֆելլերի համալսարան
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԼեոպոլդինա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Կայքutsouthwestern.edu/labs/beutler/
 Bruce Beutler Վիքիպահեստում

Բրյուս Ալան Բոյթլեր (/ˈbɔɪtlər/ BOYT-lər, դեկտեմբերի 29, 1957(1957-12-29)[1][2][3][…], Չիկագո, Իլինոյս[4][5][6]) ամերիկացի իմունոլոգ և գենետիկ: «բնածին իմունիտետի ակտիվացմանը վերաբերող բացահայտումների համար», Ժյուլ Հոֆմանի հետ համատեղ նա ստացել է 2011 թվականի ֆիզիոլոգիայի և բժշկության Նոբելյան մրցանակի կեսը։[14] Բոյթլերը հայտնաբերեց լիպոպոլիսախարիդի (LPS, որը նաև հայտնի է որպես էնդոտոքսին) երկար ժամանակ անհասանելի ընկալիչը: Նա դա արեց՝ բացահայտելով ինքնաբուխ մուտացիաները մկան Toll-անման ընկալիչ 4-ի (Tlr4) գենի մեջ կոդավորելով LPS-կայուն մկների երկու կապ չունեցող շտամներ և ապացուցելով, որ նրանք պատասխանատու են այդ ֆենոտիպի համար։[15] Հետագայում, և հիմնականում Շիզուո Ակիրայի աշխատանքի շնորհիվ,ցույց տրվեց, որ այլ TLR-ներ հայտնաբերում են վարակիչ մանրէների մեծամասնության բնորոշ մոլեկուլները՝ յուրաքանչյուր դեպքում առաջացնելով բնածին իմունային պատասխան։[16][17][18][19][20]

Վաղ տարիք և կրթություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Չիկագոյում, Իլինոյս, հրեական[21] ընտանիքում, Բոյթլերը Հարավային Կալիֆորնիայում ապրել է 2-ից 18 տարեկան հասակում (1959-1977)։ Նա հիմնականում ապրել է Արկադիա քաղաքում՝ Լոս Անջելեսի հյուսիսարևելյան արվարձան Սան Գաբրիել հովտում: Այդ ընթացքում նա շատ ժամանակ է անցկացրել արշավելով Սան Գաբրիել լեռներում և տարածաշրջանային ազգային պարկերում (Սեքվոյա, Յոսեմիթե, Ջոշուա Տրի և Գրանդ Կանյոն)։[22] Այս փորձառությունները նրա մեջ բուռն հետաքրքրություն առաջացրին կենսաբանական գիտության նկատմամբ: Փորձարարական կենսաբանության հետ նրա ծանոթությունը, որը ձեռք է բերվել 14-ից 18 տարեկան հասակում, ներառում էր նաև աշխատանքը իր հոր՝ Էռնեստ Բոյթլերի լաբորատորիայում, այնուհետև Կալիֆորնիայի Դուարտեի «Հույսի քաղաք» բժշկական կենտրոնում։ Այնտեղ նա սովորեց վերլուծել արյան կարմիր բջիջների ֆերմենտները և ծանոթացավ սպիտակուցների մեկուսացման մեթոդներին: 17 տարեկանում նա հրապարակեց գլուտատիոն պերօքսիդազի էլեկտրոֆորետիկ տարբերակի վերաբերյալ,[23] ինչպես նաև անօրգանական սելենիտի բնորոշ կատալիտիկ ակտիվության մասին իր ուսումնասիրությունները։[24]

Բոյթլերը նաև աշխատել է Սուսումու Օհնոյի «Հույսի քաղաք» լաբորատորիայում: Սուսումու Օհնոn գենետիկ է, ով հայտնի է էվոլյուցիայի, գենոմի կառուցվածքի և կաթնասունների սեռերի տարբերակման ուսումնասիրություններով:[25] Բոյթլերը իմունոլոգիայի և մկների գենետիկայի հետ ծանոթացավ 1970-ականներին: Սան Դիեգոյի Կալիֆոռնիական համալսարանի քոլեջի ուսանող լինելիս Բոյթլերն աշխատում էր Դրոզոֆիլայի գենետոլոգ Դեն Լինդսլիի լաբորատորիայում, որը հետաքրքրված էր մրգային ճանճում սպերմատոգենեզով և սպերմիոգենեզով: Այնտեղ նա սովորեց քարտեզագրել ֆենոտիպերը քրոմոսոմային շրջաններում՝ օգտագործելով տեսանելի ֆենոտիպային մարկերներ։[22] Նա նաև աշխատել է LP-ի կենսաբանության փորձագետ Աբրահամ Բրոդեի լաբորատորիայում։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 People by Last Names: B — 2002.
  2. 2,0 2,1 Bruce A. BeutlerNobel Foundation.
  3. 3,0 3,1 Rogers K. Encyclopædia Britannica
  4. 4,0 4,1 4,2 Infection Detection Wins Nobel Prize for Three ScientistsBloomberg News, 2011.
  5. 5,0 5,1 5,2 Nobel Prize winner has a family history of scientific greatness // NewsdayMelville, USA: Altice USA, 2011. — ISSN 0278-5587; 2643-9417
  6. 6,0 6,1 6,2 3 Scientists Win Nobel For Immune System StudiesNPR, 2011.
  7. The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2011Nobel Foundation.
  8. Table showing prize amountsNobel Foundation, 2019.
  9. https://www.cancerresearch.org/william-b-coley-award
  10. The Stanley J. Korsmeyer Award
  11. Robert Koch AwardRobert Koch Foundation.
  12. Robert-Koch-PreisRobert Koch Foundation.
  13. https://clarivate.com/citation-laureates
  14. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «Nobel» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  15. Poltorak, A.; He, X.; Smirnova, I.; Liu, M. Y.; Van Huffel, C.; Du, X.; Birdwell, D.; Alejos, E.; Silva, M.; Galanos, C.; Freudenberg, M.; Ricciardi-Castagnoli, P.; Layton, B.; Beutler, B. (1998-12-11). «Defective LPS signaling in C3H/HeJ and C57BL/10ScCr mice: mutations in Tlr4 gene». Science. 282 (5396): 2085–2088. doi:10.1126/science.282.5396.2085. ISSN 0036-8075. PMID 9851930.
  16. Hemmi, Hiroaki; Kaisho, Tsuneyasu; Takeuchi, Osamu; Sato, Shintaro; Sanjo, Hideki; Hoshino, Katsuaki; Horiuchi, Takao; Tomizawa, Hideyuki; Takeda, Kiyoshi; Akira, Shizuo (January 22, 2002). «Small anti-viral compounds activate immune cells via the TLR7 MyD88-dependent signaling pathway». Nature Immunology. 3 (2): 196–200. doi:10.1038/ni758. ISSN 1529-2908. PMID 11812998. S2CID 1694900.
  17. Hemmi, H.; Takeuchi, O.; Kawai, T.; Kaisho, T.; Sato, S.; Sanjo, H.; Matsumoto, M.; Hoshino, K.; Wagner, H.; Takeda, K.; Akira, S. (2000-12-07). «A Toll-like receptor recognizes bacterial DNA». Nature. 408 (6813): 740–745. Bibcode:2000Natur.408..740H. doi:10.1038/35047123. ISSN 0028-0836. PMID 11130078. S2CID 4405163.
  18. Takeuchi, O.; Hoshino, K.; Kawai, T.; Sanjo, H.; Takada, H.; Ogawa, T.; Takeda, K.; Akira, S. (October 1, 1999). «Differential roles of TLR2 and TLR4 in recognition of gram-negative and gram-positive bacterial cell wall components». Immunity. 11 (4): 443–451. doi:10.1016/s1074-7613(00)80119-3. ISSN 1074-7613. PMID 10549626.
  19. Takeuchi, O.; Kawai, T.; Mühlradt, P. F.; Morr, M.; Radolf, J. D.; Zychlinsky, A.; Takeda, K.; Akira, S. (July 1, 2001). «Discrimination of bacterial lipoproteins by Toll-like receptor 6». International Immunology. 13 (7): 933–940. doi:10.1093/intimm/13.7.933. ISSN 0953-8178. PMID 11431423.
  20. Takeuchi, Osamu; Sato, Shintaro; Horiuchi, Takao; Hoshino, Katsuaki; Takeda, Kiyoshi; Dong, Zhongyun; Modlin, Robert L.; Akira, Shizuo (2002-07-01). «Cutting edge: role of Toll-like receptor 1 in mediating immune response to microbial lipoproteins». Journal of Immunology. 169 (1): 10–14. doi:10.4049/jimmunol.169.1.10. ISSN 0022-1767. PMID 12077222. S2CID 22686400.
  21. «Jewish Nobel Prize laureates - Physiology and medicine». www.science.co.il. Վերցված է 2023-03-29-ին.
  22. 22,0 22,1 «Bruce A. Beutler - Biographical - NobelPrize.org». Վերցված է March 9, 2023-ին.
  23. Beutler, E.; West, C.; Beutler, B. (October 1974). «Electrophoretic polymorphism of glutathione peroxidase». Annals of Human Genetics. 38 (2): 163–169. doi:10.1111/j.1469-1809.1974.tb01947.x. ISSN 0003-4800. PMID 4467780. S2CID 32294741.
  24. Beutler, E.; Beutler, B.; Matsumoto, J. (1975-07-15). «Glutathione peroxidase activity of inorganic selenium and seleno-DL-cysteine». Experientia. 31 (7): 769–770. doi:10.1007/BF01938453. ISSN 0014-4754. PMID 1140308. S2CID 26234261.
  25. Ohno, S. (January 1977). «The original function of MHC antigens as the general plasma membrane anchorage site of organogenesis-directing proteins». Immunological Reviews. 33: 59–69. doi:10.1111/j.1600-065X.1977.tb00362.x. ISSN 0105-2896. PMID 66186. S2CID 45992817.