Ջեմմա Սկուլմե

Ջեմմա Սկուլմե; գերմ.՝ Džemma Lija Skulme
Ծնվել է	սեպտեմբերի 20, 1925
Ծննդավայր	Ռիգա, Լատվիական Հանրապետություն
Վախճանվել է	նոյեմբերի 9, 2019 (94 տարեկան)
Մահվան վայր	Ռիգա, Լատվիա
Քաղաքացիություն	Լատվիա և ԽՍՀՄ
Կրթություն	Լատվիայի գեղարվեստի ակադեմիա
Մասնագիտություն	արվեստագետ և նկարչուհի
Ոճ	մոդերն
Թեմաներ	գեղանկարչություն
Պարգևներ	; և
Ամուսին	Արթուր Դիմիտերս և Օյարս Աբոլս
	Džemma Skulme Վիքիպահեստում

Ջեմմա Սկուլմե (լատիշ․՝ Džemma Lija Skulme, խորհրդային շրջանի փաստաթղթերում՝ Ջեմմա Օտտովնա Սկուլմե, սեպտեմբերի 20, 1925(1925-09-20)^[1]^[2], Ռիգա, Լատվիական Հանրապետություն^[2] - նոյեմբերի 9, 2019(2019-11-09)^[2], Ռիգա, Լատվիա), խորհրդային և լատվիացի նկարչուհի։ Լատվիական ԽՍՀ Ժողովրդական նկարիչ (1976), ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի դափնեկիր (1984)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1925 թվականի սեպտեմբերի 20-ին Ռիգայում (Լատվիա)։ Ավարտել է Լատվիայի գեղարվեստի ակադեմիայի գեղանկարչության բաժինը, Ի. Ե. Ռեպինի անվան Լատվիայի գեղարվեստի ակադեմիայի ասպիրանտուրան (արվեստագիտության թեկնածու)։ Երկար տարիներ ղեկավարել է Լատվիայի նկարիչների միությունը։ Սկուլմեի անհատական ցուցահանդեսներ են անցկացվել Ռուսաստանում, Ավստրիայում, Գերմանիայում, Կանադայում, ԱՄՆ-ում։ Ատմոդի ակտիվ մասնակիցներից է, Ժողովրդական ճակատի առաջին դեմքերից մեկը, հետագայում ստորագրել է Ժողովրդական Կուսակցության ստեղծման մանիֆեստը։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջեմման սերվել է նկարիչների տոհմից։ Նրա հայրը՝Օտո Սկուլմեն (1889-1967 թվականներ, մինչև 1961 թվականը Լատվիայի Գեղարվեստի ակադեմիայի ռեկտոր), մայրը Մարթա Լիեպինյա-Սկուլմեն (1890-1962) է։ Նկարիչներ էին նաև նրա հորեղբայրը, Ուգա (Ուգիս) Սկուլմեն և նրա որդին, Ջեմմայի զարմիկը` Յուրգիս Սկուլմեն։ Վերջինը պատկերում էր լատիշների կյանքը Սիբիրում, որը կոչվում էր «զրպարտություն խորհրդային իշխանության դեմ»։ Եվ Ջեմմա Սկուլմեի գլխավորությամբ Նկարիչների միությունը քվեարկեց նրան իր շարքերից հեռացնելու օգտին։ 90- ամյա նկարիչը հետագայում խոստովանեց, որ «Դա պատմականորեն պայմանավորված դավաճանություն էր»^[3]։

Առաջին ամուսինը եղել է դերասան Արթուր Դիմիտրեսը (1915-1986), և այդ ամուսնությունից ծնվել է որդին Յուրիս Դիմիտրեսը (1947), որը հետագայում դարձավ նկարիչ պլակատիստ։
Երկրորդ ամուսինը եղել է նկարիչ Օյարս Գուստավովիչ Աբոլսը (1922-1983), որից ունեցել է աղջկան Մարթա Սկուլմեին (1962)։

Պարգևներ և կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԽՍՀՄ Պետական մրցանակ (1984) - «Երգ» («Հարյուր տարի առաջ», «Կայծակը ճեղքում է երկինքը», «Երգ»), «Թելեր» և «Սերունդ» եռածալ նկարի համար
Լատվիական ԽՍՀ Ժողովրդական նկարիչ (1976)
Լատվիական ԳԱ Պատվավոր անդամ
Լատվիական Գեղարվեստի ակադեմիայի պատվավոր դոկտոր
Երեք աստղերի շքանշան (1995)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 RKDartists (նիդերլ.)
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 https://www.apollo.lv/6822043/dievs-vinu-pienema-muziba-aizgajusi-maksliniece-dzemma-skulme
↑ «Эксклюзив: Джемма Скулме, которая «и в 90 всё ещё оптимистка»». Վերցված է 2017 թ․ մարտի 7-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Biogrāfija un darbi Արխիվացված 2018-11-02 Wayback Machine
Intervija ar Džemmu Skulmi(չաշխատող հղում)
Biogrāfija un darbi
Džemma Skulme pret varu ar brīvas mākslas garu

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջեմմա Սկուլմե» հոդվածին։

[_1473b0f88e0317e9-1] 1,0 ^1,1 RKDartists (նիդերլ.)

[_93de87750dd4fda7-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 https://www.apollo.lv/6822043/dievs-vinu-pienema-muziba-aizgajusi-maksliniece-dzemma-skulme

[3] «Эксклюзив: Джемма Скулме, которая «и в 90 всё ещё оптимистка»». Վերցված է 2017 թ․ մարտի 7-ին.

[1]

[2]

[3]