Պրիմոժ Տրուբար
| Պրիմոժ Տրուբար սլովեն.՝ Primož Trubar | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ծնվել է | հունիսի 19, 1508 |
| Ծննդավայր | Rašica, Municipality of Velike Lašče, Սլովենիա |
| Մահացել է | հունիսի 28, 1586[1][2] (77 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Տյուբինգեն, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն |
| Գերեզման | Տյուբինգեն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Սրբազան Հռոմեական կայսրություն |
| Կրոն | մոտ Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի[3] և մոտ լյութերականություն[3] |
| Կրթություն | Վիեննայի համալսարան |
| Մասնագիտություն | թարգմանիչ, աստվածաբան, աստվածաշնչի թարգմանիչ, կաթոլիկ քահանա և գրող |
| Երեխաներ | Felicijan Trubar? |
 Primož Trubar Վիքիպահեստում | |
Պրիմոժ Տրուբար կամ Պրիմուս Տրուբեր(սլովեներեն՝ Primož Trubar, հունիսի 19, 1508, Rašica, Municipality of Velike Lašče, Սլովենիա - հունիսի 28, 1586[1][2], Տյուբինգեն, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն){{#tag:ref| Primož Trubar used the version Primus Truber throughout his life, except in 1550, when he used Trubar.[4] (pronunciation ) (1508[5] – 28 June 1586)[4], սլովենիացի բողոքական-լյութերական քարոզիչ, կրոնական բարեփոխիչ, սլովեներեն առաջին գրքերի հեղինակ և սլովենական տպագրության հիմնադիր[6], Կարնիոլա դքսության տարածքում առաջին բողոքական եկեղեցու հիմնադիր, գրական սլովեներենի համադրող-սկզբնավորող։ Տրուբարը լյութերականությունը ներմուծել է Սլովենիա, սակայն իրենց իշխանությունն այդ երկրում հաստատած ավստրիական Հաբսբուրգները հակառեֆորմացիա են ձեռնարկել այդտեղ, և դրանից հետո բողոքական ընդամենը մի փոքր համայնք է մնացել՝ Պրեկմուրիեի շրջանում։ Տրուբարը առանցքային կերպար է սլովենական մշակույթի պատմության մեջ և շատ ու շատ առումներով պատմական խոշոր դեմք[4][7]։
Մատենագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տրուբարի գրած կամ տպագրած գրքեր
- Catechismvs. V slouenskim Iesiku sano kratko sastopno Islago. Inu ene Molytue tar Nauuki Boshy. Vseti is zhistiga suetiga pisma։ Državna Založba Slovenije։ 1555
- Ta slovenski kolendar kir vselei terpi: inu ena tabla per nim, ta kasshe inu praui try inu sedemdesset leit naprei...։ Cankarjeva založba։ 1557
- Catechismus, mit Außlegung, in der Syruischen Sprach։ Ulrich Morhardt։ 1561
- Ena duhovska peissen subper Turke inu vse sovrashnike te Cerque Boshye։ Cankarjeva založba։ 1567
- Cerkovna ordninga։ Trofenik.
- Kerszhanske leipe molitve sa use potreibe inu Stanuve, na usaki dan skusi ceil Tiedan, poprei v Bukovskim inu Nemshkim Jesiki, skusi Iansha Habermana pissane, Sdai pak tudi pervizh v Slovenskzhino stolmazhene, Skusi Iansha Tulszhaka։ Skusi Iansha Mandelza, utim Leitu։ 1579
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ↑ 3,0 3,1 https://www.owep.de/artikel/1104/primus-truber-und-anfaenge-lutherischen-kirche-in-slowenien
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Voglar Dušan (մայիսի 30, 2008)։ «Primož Trubar v enciklopedijah in leksikonih I» [Primož Trubar in Encyclopedias and Lexicons I]։ Locutio (Slovenian) 11 (42) (Maribor Literary Society)։ Վերցված է փետրվարի 7, 2011
- ↑ The exact date of Trubar's birth is unknown. In different encyclopedias and lexicons, it is given as 8 June 1508 or 9 June 1508, as June 1508 or simply as 1508, the last being the only reliable information.[4] name="birth note"
- ↑ «Trubar Primož»։ Slovenian Biographical Lexicon (Slovenian Academy of Sciences and Arts)։ Արխիվացված է օրիգինալից 2013-11-04-ին։ Վերցված է ապրիլի 25, 2013
- ↑ «Trubar Year Dedicated to Father of Slovenian Written Word (feature)»։ հունվարի 2, 2008։ Արխիվացված է օրիգինալից 2013-11-02-ին։ Վերցված է փետրվարի 7, 2011
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Webzine Sloveniana article
- Slovene Government Communication Office
- Trubar Forum website in English and Slovene — translating Trubar into modern Slovene!
- Website of Velike Lasce
- Famous Slovenes
- 500th Anniversary Celebrations of Trubar’s birth Archived 2008-08-03 at the Wayback Machine.
| ||||||||||||
