Ուալդո Սեմոն

Ուալդո Սեմոն;
Ծնվել է	սեպտեմբերի 10, 1898
Ծննդավայր	Demopolis, Մարենգո շրջան, Ալաբամա, ԱՄՆ
Մահացել է	մայիսի 26, 1999 (100 տարեկան)
Մահվան վայր	Հուդզոն, Սամիթ շրջան, Օհայո, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Կրթություն	Վաշինգտոնի համալսարան
Մասնագիտություն	քիմիկոս և գյուտարար
Աշխատավայր	Goodrich Corporation?
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Charles Goodyear Medal? Էլիոտ Կրեսոնի մեդալ և Ազգային գյուտարարների փառքի սրահ

Ուալդո Լոնսբերի Սեմոն (անգլ.՝ Waldo Lonsbury Semon, սեպտեմբերի 10, 1898(1898-09-10)^[1]^[2], Demopolis, Մարենգո շրջան, Ալաբամա, ԱՄՆ - մայիսի 26, 1999(1999-05-26)^[1]^[2], Հուդզոն, Սամիթ շրջան, Օհայո, ԱՄՆ), ամերիկացի քիմիկոս, գյուտարար^[6]։ Հայտնի է որպես պլաստիկի ամենատարածված տեսակներից մեկի՝ պոլիվինիլքլորիդի (ՊՎՔ) ստացման մեթոդիկայի մշակող^[7]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1898 թվականի սեպտեմբերի 10-ին Ալաբամա նահանգի Դեմոպոլիս քաղաքում^[8]։ Ավարտել է Վաշինգտոնի համալսարանը՝ ստանալով քիմիայի բակալավրի և քիմիական ճարտարագիտության դոկտորի աստիճաններ։

Ուալդո Սեմոնն առավել հայտնի է նրանով, որ 1926 թվականին գտել է պոլիվինիլքլորիդի հատկությունները բարելավելու միջոց^[9]։ Դրա համար նա խառնել է մի քանի սինթետիկ պոլիմերներ, ինչի արդյունքում ստացվել է մի նյութ, որը առաձգական էր, բայց ոչ կպչուն։ Շնորհիվ իր ֆիզիոլոգիական անվնասակարության, խոնավության, թթուների, ալկալիների, այլ օգտակար հատկությունների՝ պոլիվինիլքլորիդը (կամ ՊՎՔ) ստացել է շատ լայն կիրառություն՝ դառնալով աշխարհում երկրորդ ամենատարածված պլաստիկը^[10]։

Սեմոնը նաև աշխատել է ռեզինի մեթոդների բարելավման վրա և, ի վերջո, մշակել է սինթետիկ փոխարինող։ 1935 թվականի դեկտեմբերի 11-ին նա աղից, կոքսից և կրաքարից ստեղծել է կորոսիլ (Koroseal)՝ պոլիմեր, որին պատրաստման ժամանակ կարելի է տալ ցանկացած խտություն^[11]։ Սեմոնը կազմել է ավելի քան 5000 այլ սինթետիկ ռետինե խառնուրդներ՝ 1940 թվականին հաջողության հասնելով ամերիպոլի հետ (Ameripol («ամերիկյան պոլիմեր»), որը նա մշակել է BFGoodrich ընկերության համար^[12]։ Ընդհանուր առմամբ, Սեմոնն ունեցել է 116 արտոնագիր։ 1995 թվականին 97 տարեկանում նա ներառվել է Գյուտերի փառքի սրահում (Invention Hall of Fame)։

Աշխատելով BFGoodrich ընկերության համար՝ Սիմոնը զեկույցներ է արել Հարի Լ. Ֆիշերի հետ, իսկ հետո ղեկավարել Բենջամին Ս.Գարվին։ Այդ երկու գիտնականներն էլ, ինչպես և Սիմոնը, ստացել են Չարլզ Գուդիերի մեդալ։

Ուոլդո Սիմոնին երբեմն վերագրում են մաստակի գյուտը, բայց դա այդպես չէ։ Նա հորինել է չմարսվող նյութ սինթետիկ կաուչուկից, որը կարող էր օգտագործվել մաստակի փոխարեն, և որը արտադրում էր բացառապես մեծ փուչիկներ։ Սակայն արտադրանքը այդպես էլ մնացել է հետաքրքրական փորձի մակարդակում և երբեք վաճառքի չի հանվել։

1944 թվականին Սեմոնը պարգևատրվել է Չարլզ Գուդիերի մեդալով, իսկ 1964 թվականին՝ Էլիոթ Քրեսոնի մեդալով։ BFGoodrich-ից հեռանալուց հետո նա աշխատել է Օհայո նահանգի Քենթ քաղաքի Քենթի պետական համալսարանում^[13]։

Մահացել է Օհայո նահանգի Հադսոն քաղաքում 1999 թվականի մայիսի 26-ին 100 տարեկան հասակում^[13].

Ժառանգություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուալդո Սեմոնի անտառային արգելոցը (Waldo Semon Woods Conservation Area) անվանվել է գյուտարարի պատվին, այն բանի համար, որ նա անհատույց հող է տրամադրել Մետրո պարկին (Metro Parks), որը սպասարկում էր Օհայո նահանգի Սամիթ շրջանը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Marc D. Semon, Waldo Lonsbury (10 September 1898–26 May 1999), research chemist who invented malleable synthetic compounds, including polyvinyl chloride (PVC), commonly known as "vinyl" // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.1302602
↑ https://www.rubbernews.com/article/20150713/NEWS/307139972/charles-goodyear-medalists-1941-2015
↑ https://www.fi.edu/en/laureates/waldo-l-semon
↑ https://www.invent.org/inductees/waldo-l-semon
↑ Waldo Semon (1898—1999) // Inventor of the Week. Michigan Institute of Technology. November 1999.
↑ Elizabeth M. Smith (ed.). A Man of Ideas: the biography of Dr. Waldo Lonsbury Semon, inventor of plasticized polyvinyl chloride. — Cleveland: The Geon Company, 1993.
↑ Waldo Semon. American chemist // Encyclopædia Britannica.
↑ William L. Hosch et al. Polyvinyl chloride // Encyclopædia Britannica.
↑ Уалдо Семон /Waldo Lonsbury Semon/ (10.9.1898 - 26.5.1999) Արխիվացված 2020-09-19 Wayback Machine // Today Shadrinsk.info.
↑ Current biography. — 1940. — pp. 723—724.
↑ Current biography. — 1940. — pp. 724.
↑ ^13,0 ^13,1 Michael T. Kaufman. Waldo Semon Dies at 100; Chemist Who Made Vinyl // The New York Times. May 28, 1999.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

[_44623003662292d8-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica

[_465c96f978469839-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Marc D. Semon, Waldo Lonsbury (10 September 1898–26 May 1999), research chemist who invented malleable synthetic compounds, including polyvinyl chloride (PVC), commonly known as "vinyl" // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.1302602

[_e2b841bb77d0199f-3] ttps://www.rubbernews.com/article/20150713/NEWS/307139972/charles-goodyear-medalists-1941-2015

[_b6e091adb03026db-4] ttps://www.fi.edu/en/laureates/waldo-l-semon

[_1a497cc94b8cefb5-5] ttps://www.invent.org/inductees/waldo-l-semon

[6] Waldo Semon (1898—1999) // Inventor of the Week. Michigan Institute of Technology. November 1999.

[7] Elizabeth M. Smith (ed.). A Man of Ideas: the biography of Dr. Waldo Lonsbury Semon, inventor of plasticized polyvinyl chloride. — Cleveland: The Geon Company, 1993.

[8] Waldo Semon. American chemist // Encyclopædia Britannica.

[9] William L. Hosch et al. Polyvinyl chloride // Encyclopædia Britannica.

[10] Уалдо Семон /Waldo Lonsbury Semon/ (10.9.1898 - 26.5.1999) Արխիվացված 2020-09-19 Wayback Machine // Today Shadrinsk.info.

[11] Current biography. — 1940. — pp. 723—724.

[12] Current biography. — 1940. — pp. 724.

[kauf-13] 13,0 ^13,1 Michael T. Kaufman. Waldo Semon Dies at 100; Chemist Who Made Vinyl // The New York Times. May 28, 1999.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]