Մկրտիչ խան Դավիթխանյան
| Մկրտիչ խան Դավիթխանյան | |
| Մասնագիտություն՝ | զորավար |
|---|---|
| Ծննդյան օր | 1902 |
| Վախճանի օր | 1983 |
| Վախճանի վայր | Դիզֆուլ, Խուզեսթան, Իրան |
| Քաղաքացիություն |  Իրան
|
| Պարգևներ |
|
_Ribbon_Bar_-_Imperial_Iran.svg){kind=small}
Մկրտիչ խան Դավիթխանյան (1902 - 1983, Դիզֆուլ, Խուզեսթան, Իրան), իրանահայ գեներալ, քաղաքական գործիչ, պետական գործիչ, Դավիթխանյանների ընտանիքի անդամ[1]։
Վաղ կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գեներալ Սարգիս խան Դավիթխանյանի որդին՝ Մկրտիչ խան Դավիթխանյանը, ծնվել է Սպահանում 1902 թվականին։
Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայ-թուրքական պատերազմում, ինչպես նաև հաջորդած այլ պատերազմներից հետո, որպես իրանական բանակի զինվոր, Մկրտիչ խանը գլխավոր դեր է խաղացել Շեյխ Խազալի տապալման գործում[1]։
1925 թվականի հունվարին այն բանից հետո, երբ Շեյխ Խազալը չստացավ իր անջատողական ապստամբության աջակցությունը ոչ միայն Բախտիարի, Լուր և Խամսե ցեղերից, այլև Ղաջարիների դինաստիայից և բրիտանական կառավարությունից, Ռեզա շահը հրամայեց իր հրամանատարներից մեկին, որը լավ գիտեր Խազալին, հանդիպել նրան և համոզել մեկնել Թեհրան[2][3]։ Հրամանատար գեներալ Ֆազլոլլա Զահեդին, կառավարության մի քանի պաշտոնյաների ուղեկցությամբ, հանդիպեց Խազալի հետ և նրա հետ երեկոն անցկացրեց նրա զբոսանավում, որը խարսխված էր Շատ ալ-Արաբ գետի վրա՝ Մոհամմերա քաղաքի մոտ գտնվող Ֆալահիա գյուղում գտնվող իր պալատի մոտ[2]։ Հենց այդ երեկո Ռեզա շահը զբոսանավի մոտ Մկրտիչ խան Դավիթխանյանի գլխավորությամբ հիսուն զինվորով հրետանավակ ուղարկեց։ Մկրտիչը և նրա մարդիկ ձերբակալեցին Խազալին և մոտորանավակով տարան դեպի Մոհամմերա, որտեղ սպասում էր մեքենան՝ նրան Ահվազի ռազմաբազա տանելու համար։ Սա նշանավորեց ապստամբության ավարտը։ Մկրտիչ խան Դավիթխանյանն իր ջանքերի համար Ռեզա խանի կողմից պարգևատրվեց Սեպահ շքանշանով[4]։
Մկրտիչ խանը Խորրամշահրի նահանգապետն էր մոտ 1927 թվականին և նշանակվեց Դեզֆուլի ռազմական նահանգապետ Իրանա-իրաքյան պատերազմի ժամանակ՝ «Նասր» գործողության ժամանակ ծառայելով որպես տեղական հրամանատար։
Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մկրտիչի հայրը Դավիթխանյանների ընտանիքի անդամ գեներալ Սարգիս Խան Դավիթխանյանն էր։ Նա ազգակցական կապ ուներ Իրանի ֆինանսների նախկին նախարար Մարգար Դավիթխանյանի և պարսկական կազակական բրիգադի շտաբի նախկին պետ Մարտիրոս Խան Դավիթխանյանի և այլոց հետ[5]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Lazarian, Janet. Encyclopedia of Armenian Iranians. Tehran: Helmand Publications.
- ↑ 2,0 2,1 Ward, Steven. Immortal: A military history of Iran and its armed forces. էջ 139.
- ↑ Farrokh, K. (2011). Iran at War: 1500-1988. Osprey Publishing Limited.
- ↑ Rain, Ismail. Armenian Iranians. Tehran: Amirkabir Publishing Institute.
- ↑ Navasargian, Alice (2012). The Immortals.