Մեհմեդ Վեհիբ փաշա

Մեհմեդ Վեհիբ փաշա; թուրքերեն՝ Mehmet Vehib Kaçı
	;
Ծնվել է	1877
Ծննդավայր	Յանինա, Հունաստան
Մահացել է	1940 կամ հունիսի 13, 1940
Մահվան վայր	Ստամբուլ, Թուրքիա
Գերեզման	Քարաջաահմեթ
Քաղաքացիություն	Թուրքիա և Օսմանյան կայսրություն
Մայրենի լեզու	թուրքերեն
Կրթություն	Օսմանյան ռազմական քոլեջ
Մասնագիտություն	սպա
	Vehib Pasha Վիքիպահեստում

Մեհմեդ Վեհիբ փաշա (թուրքերեն՝ Mehmed Vehip Paşa, 1877, Յանինա, Հունաստան - 1940 կամ հունիսի 13, 1940(1940-06-13)^[1], Ստամբուլ, Թուրքիա^[2]), թուրք զինվորական գործիչ, գեներալ-լեյտենանտ։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին եղել է զորքերի Հյուսիսային խմբի (գործել է Դարդանելում), իսկ պատերազմի վերջին՝ Կովկասյան ճակատի հրամանատար։ 1917 թվականի դեկտեմբերի 15-ի Բրեստի զինադադարի կնքումից հետո, երբ պարզ է դառնում, որ Արևմտյան Հայաստանը մնալու է Թուրքիայի տիրապետության տակ, դիմում է Անդրկովկասյան կոմիսարիատին՝ առաջարկելով «փոխադարձ արդարության» հիման վրա հաշտություն կնքել Թուրքիայի և Հարավային Կովկասի միջև, սակայն 1917 թվականի հունվարի 30-ին հարձակում է սկսում կովկասյան ճակատում՝ իր իսկ պնդմամբ «հայկական բռնություններից մուսուլմանների շահերի պաշտպանության» պատրվակով։ 1918 թվականի փետրվարի 14-ին Վեհիբ փաշայի զորքերը զավթում են Երզնկան, փետրվարի 24-ին՝ Տրապիզոնը, իսկ մայիսի 15-ին՝ Ալեքսանդրապոլը։ Սարդարապատի մոտ պարտության է մատնվում հայկական զորքերի կողմից։ Խալիլ և Նուրի փաշաների հետ կազմակերպել է հայկական կոտորածներ Արևելյան Հայաստանում, այդ թվում՝ Արցախում։

1919-20 թվականների Երիտթուրքերի դատավարության ժամանակ վկայել է, որ պատերազմի ընթացքում հայերին բնաջնջելու հարցը վճռվել է «Միություն և առաջադիմություն» («Իթթիհաթ վե թերաքքի») կուսակցության կենտկոմում։ Եղել է քեմալական շարժման հակառակորդ, ինչի համար 1923 թվականին հեռացվել է բանակից և զրկվել քաղաքացիությունից։ Մինչև 1939 թվականը եղել է վտարանդու կարգավիճակում։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայկական հարց» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Library of Congress Authorities — Library of Congress.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #104777495X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_e73947230702757f-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Library of Congress Authorities — Library of Congress.

[_a3d702d966cfead4-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #104777495X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[1]

[2]