Մարիա Լուիսա Էսկոբար

Մարիա Լուիսա Էսկոբար
Ծնվել է	դեկտեմբերի 5, 1903; Վալենսիա, Վենեսուելա
Երկիր	Վենեսուելա
Մահացել է	մայիսի 14, 1985 (81 տարեկան)
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր, դաշնակահարուհի, ծաղրանկարիչ, երաժշտագետ, երգերի հեղինակ և օպերային երգչուհի
Երգչաձայն	սոպրանո
Գործիքներ	դաշնամուր և վոկալ

Մարիա Լուիսա Էսկոբար (իսպ.՝ María Luisa Escobar, ծննդյան անունը՝ María Luisa González Gragirena, հայտնի է իր ամուսնական անունով՝ María Luisa Escobar, հաճախ նաև՝ Maritza Graxirena, դեկտեմբերի 5, 1903(1903-12-05)^[1], Վալենսիա, Վենեսուելա - մայիսի 14, 1985(1985-05-14)^[1]), վենեսուելացի երաժշտագետ, դաշնակահար, կոմպոզիտոր, ծաղրանկարիչ, ով 1931 թվականին հիմնադրել է Caracas Athenaeum մշակութային հաստատությունը^[2]։ Եղել է նաև Վենեսուելայի Կարմիր խաչ կազմակերպության նախագահը (Վալենսիա, 1921, Կարակաս, 1922-1923)^[3]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարիա Լուիսա Էսկոբարը ծնվել է 1903 թվականին Էնրիկե Ա. Գոնսալեսի և Մարիա Գրախիչենա ի Միխարես դե Գոնսալեսի ընտանիքում ^[3]: Հինգ տարեկան հասակում ընդունվել է Լուրդես քոլեջ, որտեղ սովորել է դաշնամուր նվագել։ Մեկ տարի անց հորինել է իր առաջին երաժշտական ստեղծագործությունը՝ “Blanca, la niña Angélica": Ութ տարեկանում ծնողների հետ ճամփորդել է Կյուրասաո, Նիդերլանդական Անտիլներ, ընդունվել Welgelegen Habaai դպրոց, որտեղ սովորել է ֆրանսերեն և անգլերեն, դաշնամուր, ջութակ նվագել, կոմպոզիցիա՝ դպրոցն ավարտելով 1917 թվականին^[4]։ Այնուհետև տեղափոխվել է Փարիզ՝ շարունակելով դաշնամուրի և կոմպոզիցիայի դասընթացները և երգի դասեր է առել Ժան Ռոջեր Դյուկսի, Արթուր Հոնեգերի և Շառլ Կյոկլենի մոտ։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վենեսուելա վերադառնալով՝ երկու տարի անց Մարիա Լուիսան, համագործակցելով բանաստեղծ Օլգա Ցապրիլեսի և երգահան Խուան Վիսենտե Լեկունայի հետ, ստեղծել է 16 երաժշտական թատերական պիեսներ։ 1918 թվականին ամուսնացել է գերմանացի Ֆեդերիկո Վոլֆի հետ, և նրանք տեղափոխվել են Պուերտո Կաբելյո։ Ունեցել են երեք երեխա՝ Վալդեմար, Իրմա և Իվան Վոլֆ Գոնսալեսները։ Զույգը հետագայում ամուսնալուծվել է, և Մարիա Լուիսան Կարակասում ամուսնացել է ջութակահար և կոմպոզիտոր Խոսե Անտոնիո Էսկոբար Սալուցոյի (1877-1970) հետ^[4]։ Այս ամուսնությունից նա ունեցել է մեկ որդի՝ Թոնի Էսկոբար Գոնսալեսը։ Սալուցոյի, երաժիշտ Պեդրո Անտոնիո Ռիվերս Ռեյնայի և այլ երաժիշտների հետ համատեղ Մարիա Լուիսա Էսկոբարը նախաձեռնել է "Quintet Ávila" գործիքային վոկալ խումբը՝ անձամբ հանդիսանալով խմբի երաժիշտն ու գործիքավորողը։ 1928 թվականի հուլիսի 11-ին Կարակասի ստուդիաներից մեկում Victor Talking Machine Company ձայնագրման ստուդիայի համար ձայնագրել է իր "Alondras", "Mar adentro", "Tu maldad" և "Ángel de mis sueños" ստեղծագործությունները։ Ձայնագրություններում նրա անունը նշվում է որպես "Maritza Graxirena", ի տարբերություն նրա կատալոնական մայրական ազգանվան^[5]^[6]։

1984 թվականին, մահից մի քանի ամիս առաջ, Մարիա Լուիսա Էսկոբարը ի շնորհիվ իր որպես գիտաշխատող, երաժիշտ, երգիչ և կոմպոզիտոր ծավալած գործունեության, ինչպես նաև հեղինակների և կոմպոզիտորների օգտին իր պայքարի համար, արժանացել է ազգային երաժշտական մրցանակի։

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատվո դիպլոմ, Սալոն երկրորդ, վենեսուելացի երգիծաբաններ (ծաղրանկարների անվանակարգ, 1931)^[3]

Ընտրյալ երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

"Desesperanza"
"Como la primera vez"
"Vente con el alba"
"Noches de luna de Altamira"
"Contigo"
"Orquídeas azules" con letra de Mercedes Carvajal de Arocha (Lucila Palacios)
"Luna de Camoruco"
"La despedida"
"Caribe" tema de presentación de Radio Caracas (RCTV) durante mucho tiempo.
"La luz de mi ciudad"
"El marinero"
"No puedo olvidarte"
"Canción de oro"
"Sueño de Bolívar"
"Paraguaná"
"Curiana"
"Orinoco"
"Canción del aviador"
"Siete lunas"
"Siempre"
"Aleluya"
"Carnaval de candela"
"Concierto sentimental",
"Vals de concierto"
"Petit suite"
"Mi general Bolívar"
"Diez canciones sentimentales"

Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Martin, Percy Alvin; Cardozo, Manoel da Silveira Soares (1940). Who's Who in Latin America: A Biographical Dictionary of the Outstanding Living Men and Women of Spanish America and Brazil. Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-2315-2.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 http://www.fembio.org/biographie.php/frau/frauendatenbank?fem_id=9055
↑ «Maria Luisa Escobar» (Spanish). Universidad Centroccidental Lisandro Alvarado. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ նոյեմբերի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 18-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Martin, Cardozo, էջ 133
↑ ^4,0 ^4,1 Wolf, Carmen Cristina (2008 թ․ օգոստոսի 27). «María Luisa Escobar. Crónicas (I)» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 4-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 26-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ «Grabaciones del Quinteto Ávila». Encyclopedic Discography of Victor Recordings. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 25-ին.
↑ González Ubán, Arturo. «En honor a María Luisa Escobar» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 25-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[_7acdf8740e4f7d83-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 http://www.fembio.org/biographie.php/frau/frauendatenbank?fem_id=9055

[ucla.edu.ve-2] «Maria Luisa Escobar» (Spanish). Universidad Centroccidental Lisandro Alvarado. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ նոյեմբերի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 18-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[Martin—Cardozo——133-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Martin, Cardozo, էջ 133

[escobar-4] 4,0 ^4,1 Wolf, Carmen Cristina (2008 թ․ օգոստոսի 27). «María Luisa Escobar. Crónicas (I)» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 4-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 26-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[5] «Grabaciones del Quinteto Ávila». Encyclopedic Discography of Victor Recordings. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 25-ին.

[6] González Ubán, Arturo. «En honor a María Luisa Escobar» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 25-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]