Հավարտի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հավարտի
դան․՝ Havarti
ՏեսակDanish cheese? և պանիր կովի կաթից
Առաջացման երկիրԴանիա Դանիա
Կաթկովի կաթ
Պաստերիզացումայո
Կազմվածքկիսակարծր
Հասունացման ժամանակաշրջան1-ից 3 ամիս
Հայտնի է19-րդ դարից
 Tilsit cheese Վիքիպահեստում

Հավարտի (դան․՝ Havarti), կիսակարծր պանիր, որը պատրաստում են կովի պաստերիզացված կաթից։ Առաջին անգամ ստացել են Դանիայում[1]։ Հավարտին ուտում են կտորներով, գրիլի ձևով և հալված[2]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պանրի բաղադրատոմսը հնարել է դանիացի Հաննե Նիլսենը 19-րդ դարի կեսերին։ Նա ապրել է Կոպենհագենի մոտակայքում, իր սեփական ֆերմայում։ Վերջինս տարված էր տնական պանիրներ պատրաստելով։ Հաննե Նիլսենը շատ է ճանապարհորդել Եվրոպայի երկրներով և սովորել պանրագործություն։ Տուն վերադառնալով սկսել է նոր պանրատեսակներ ստեղծելու փորձերը։ Արդյունքում ստեղծեց մի պանրատեսակ, որը քաղցրավուն էր և նրանում զգացվում էր պնդուկի համը։ Պանիրն արժանացել է Դանիայի արքայի հավանությանը։ 1952 թվականին պանրին պաշտոնապես տրվել է «Հավարտի»[3] անվանումը՝ այն ֆերմայի անունով, որտեղ առաջին անգամ այն պատրաստվել է։ 21-րդ դարում արդեն պանիրն արտադրում են ֆաբրիկաներում՝ 19-րդ դարի բաղադրատոմսով[4]։

Նկարագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հավարտին լավ հալվում է, ունի սերուցքային համ։ Հասունանում է 1-3 ամսում։ Յուղայնությունը 50-60 % է։ Խոհանոցում այս պանրատեսակն օգտագործում են որպես բաղադրիչ սենդվիչներ և աղցաններ պատրաստելու համար, ինչպես նաև ապուրների և բանջարեղենային ճաշատեսակների պատրաստման մեջ։ Հավարտին հրամցնում են մրգերով և սպիտակ գինիով։ Բացի Հաննե Նիլսենի ավանդական բաղադրատոմսով պանիրներից, հավարտի պատրաստում են նաև կծվիչի, ընկուզեղենի, սամիթի, քիմիոնի, սխտորի, կոկոսի, ռեհանի ավելացմամբ[5]։ Արտադրվում է նաև պանրի ապխտած տարբերակը։

Այս սերուցքային պանիրը ստանալու համար օգտագործում են կովի կաթ և սերուցք[5]։

Պատրաստում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հավարտին ստանալու համար բաղադրիչները տաքացնում են մինչև 30 °C։ Հետո ավելացնում են շրդանային մակարդ, սպասում մինչև մակարդվելն ու սկսում են կտրատել։ Անհրաժեշտ է քամել շիճուկի 1/3-ը, ավելացնել տաք ջուր և աղ։ Պանիրը տակուվրա են անում 15-30 րոպե և լցնում հատուկ ամանների մեջ, որտեղից հեռանում է շիճուկը։ Քամվելուց հետո պանրային զանգվածը տեղափոխում են մամլիչի տակ։ Մամլումից հետո պանիրը թրջում են ջրում և չորացնում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. The Oxford Companion to Cheese. Авторы: Catherine Donnelly.
  2. «Danish Havarti». www.cheesemonthclub.com (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 27-ին.
  3. Consortium for Common Food Names (2019 թ․ հոկտեմբերի 24). «CCFN: Major Cheese-Producing Nations Stand Firm Against EU Geographical Indications». Perishable News. Washington, D.C. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  4. Høeg Lammers, Anders (2020 թ․ մայիսի 4). «Klassiske danske oste stammer fra udlandet». Kristeligt Dagblad. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 2-ին.
  5. 5,0 5,1 Хаварти Արխիվացված 2017-01-06 Wayback Machine.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հավարտի» հոդվածին։