Հայկական ֆիտոդրիմադուզա
| Հայկական ֆիտոդրիմադուզա | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Կենդանիներ (Animalia) |
| Տիպ/Բաժին | Հոդվածոտանիներ (Arthropoda) |
| Ենթատիպ | Վեցոտանիներ (Hexapoda) |
| Դաս | Միջատներ (Insecta) |
| Կարգ | Ուղղաթևներ (Orthoptera) |
| Ընտանիք | Իսկական մորեխներ (Tettigoniidae) |
| Ցեղ | Ֆիտոդրիմադուզա (Phytodrymadusa) |
| Տեսակ | Հայկական ֆիտոդրիմադուզա (P. miramae) |
| Միջազգային անվանում | |
| Phytodrymadusa miramae | |
Հայկական ֆիտոդրիմադուզա[1][2] (լատին․՝ Phytodrymadusa miramae, Phytodrymadusa armeniaca), ծղրիդների տեսակ, որը պատկանում է Tettigoniinae ենթաընտանիքի՝ Phytodrymadusa ցեղին։ Գրանցված է Հայաստանի Կարմիր գրքում։
Տարածված է Հայաստանում, Իրանում[3][4]։ Մարմնի երկարությունը 25-30 մմ է։ Հիմնական գունավորումը միագույն կանաչադեղնավուն է։ Վերնաթևերը կարճ են (6-7 մմ), ձվադիրը հասնում է մինչև 28 մմ-ի[2]։
Նկարագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Միատարր դեղնականաչավուն գունավորմամբ խոշոր չափի ծղրիդ է (արուի մարմնի երկարությունը 25-30 մմ է)։ Երկու սեռերի վերնաթևերն էլ թեր զարգացած են. արուինը հասնում է փորիկի 3-րդ, իսկ էգինը` 2-րդ տերգիտին[5]։
Տարածվածություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Տարածված է Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետությունում, Հայաստանում նկարագրված է Շենավան գյուղի շրջակայքից (Արմավիրի մարզ)։ Հայտնի է նաև Արարատի (Ասնի լքված գյուղում) և Սյունիքի (Մեղրի, Ագարակ քաղաքներում, Քարահունջ գյուղում) մարզերից[5]։
Էկոլոգիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ֆիտոդրիմադուզա հայկականն ապրում է ծովի մակարդակից 1100 մ բարձրությունների վրա, տարբեր տեսակի կիսաանապատներում, բարձր բուսականությամբ և թփուտներով տեղամասերում։ Հասուն միջատները հանդիպում են հուլիս-օգոստոս ամիսներին։ Բուսակեր են, բազմակեր[5]։
Պահպանություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սահմանափակ արեալով հազվագյուտ տեսակ է։ Բնության պահպանության միջազգային միության Կարմիր ցուցակի չափորոշիչներով գնահատվում է որպես վտանգված տեսակ։
Հանդիպում են եզակի առանձնյակներ, իսկ թվաքանակի փոփոխության միտումները պարզված չեն։
Վտանգման հիմնական գործոնները պայմանավորված են խոպան հողերի յուրացմամբ, վտանգված չոր Էկոհամակարգերում անասունների գերարածեցմամբ։
Պահպանվում է «Արևիկ» ազգային պարկում[5]։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Montana armeniaca (հայկական ցատկող)
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Հայաստան հանրագիտարան», խմբագիր՝ Հովհաննես Այվազյան, Երևան, 2012, էջ 419։
- ↑ 2,0 2,1 Фауна Армянской ССР. Насекомые прямокрылые. Г. Д. Авакян. Кузнечиковые. (Tettigonioidea). — Издательство АН АрмССР, Ереван. — 1981, 118 с. (Тираж 800 экз.). Стр.8, 23, 27, 67, 69.
- ↑ Uvarov (1929). Annuaire du Musée Zoologique de l'Acad. des Sciences de l'URSS (Ann. Mus. Zool. Acad. Sci. USSR) 31
- ↑ Uvarov (1929). Studies in the Iranian Orthoptera. I. Some new or less known Tettigoniidae. — Труды Зоологического института АН СССР, Ленинград 31:623-639
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Korsunovskaya, Zhantiev & Savitsky (2002). The songs of the Palaearctic bush crickets of the tribe Drymadusini (Orthoptera: Tettigoniidae). — Russian Entomological Journal (Russian Entomol. J.) 11:335-350.
- Фауна Армянской ССР. Насекомые прямокрылые. Г. Д. Авакян. Кузнечиковые. (Tettigonioidea). — Издательство АН АрмССР, Ереван. — 1981, 118 с. (Тираж 800 экз.)
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
