Կնուտ (բևեռային արջ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կնուտ
Տեսակկենդանաբանական այգու կենդանի և անազատության մեջ ապրող միջատներ
Սեռարու
Ծնվել էդեկտեմբերի 5, 2006(2006-12-05)
ԾննդավայրԲեռլինի կենդանաբանական այգի, Միտտե, Բեռլին, Գերմանիա
Սատկել էմարտի 19, 2011(2011-03-19)[1] (4 տարեկան)
Սատկելու վայրԲեռլինի կենդանաբանական այգի, Միտտե, Բեռլին, Գերմանիա
 Knut (polar bear) Վիքիպահեստում
Կնուտ (արջի տեսակ)

Կնուտ (գերմ.՝ Knut, դեկտեմբերի 5, 2006(2006-12-05), Բեռլինի կենդանաբանական այգի, Միտտե, Բեռլին, Գերմանիա - մարտի 19, 2011(2011-03-19)[1], Բեռլինի կենդանաբանական այգի, Միտտե, Բեռլին, Գերմանիա)) բևեռային արջ, որը ծնվել է Գերմանիայում՝ Բեռլինի կենդանաբանական այգում։ Կնուտի ծնվելուն պես մայրը լքել է նրան, և մեծացրել է բուծողը։ Կնուտը նաև միակ բևեռային արջն էր, որը ծնվել և ապրել է Բեռլինի կենդանաբանական այգում։ Կնուտի մասին լուրերը տարածվեցին աշխարհով մեկ և մեծ տարածում ունեցան գրավելով զբոսաշրջիկներին և բերեցին կոմերցիոն հաջողություններ[2]։

Կնուտը դարձավ «Կնուտմանիա» կոչվող զանգվածային լրատվամիջոցների ուշադրության կենտրոնը, և դարձավ աշխարհում հայտնի։ Կնուտի տեսքը տարածվեց խաղալիքների, տեսահոլովակների և գրքերի միջոցով, և Կնուտի շնորհիվ Բեռլինի կենդանաբանական այգու եկամուտը 2007 թվականին ավելացավ 30%-ով՝ հասնելով 5 միլիոն եվրոյի։ Սա ամենաբարձր շահույթն է եղել Բեռլինի կենդանաբանական այգու 163 տարվա պատմության մեջ[3]։

2011 թվականի մարտի 19-ին չորսամյա Կնուտը, որը տառապում էր էնցեֆալիտով, հանկարծամահ է եղել վանդակում՝ լճակ մտնելուց անմիջապես հետո։ Բայց սա միայն ենթադրություն է։ Սա ենթադրությունների մի մասն է, բայց կան նաև այլ ենթադրություններ։ Կնուտին խնամող մարդը, մահացել է 2008 թվականին և դրանից հետո նոր խնամակալ է եկելը։ Մեկ այլ ենթադրության համաձայն Կնուտը հուսահատության մեջ է ընկել այն մտքից, որ նախկին խնամակալը մահացել է, և ինքնասպան է եղել՝ խեղդվելով լճակում[4]։

Ծագում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թոմաս Դորֆլայն (1963-2008), սպիտակ արջ բուծող, ով խնամում էր Կնուտին։
Կնուտի խաղը Դորֆլայնի հետ (մայիս 2007)

Կնուտը ծնվել է Բեռլինի կենդանաբանական այգում իր 20-ամյա մորից՝ Տոսկայից։ Արևելյան Գերմանիայում ծնված կանադացի կրկեսի արտիստ Տոսկան զուգակցվում է 13-ամյա արու Լարսի հետ, որը բնակվում էր Մյունխենի կենդանաբանական այգում՝ Հելաբրունում, և 2006 թվականի դեկտեմբերի 5-ին Տոսկան ծննդաբերում է երկու ձագ[5]։ Այնուամենայնիվ, Տոսկան ինչ-ինչ պատճառներով երկու ձագերին թողնում է առանց հսկողության՝ վանդակում գտնվող ժայռի վրա։ Ձագերին փրկելու համար բուծողները ցանցեր օգտագործեցին, սակայն չորս օր անց մեկը մահացավ։ Արջի ողջ մնացած ձագը՝ Կնուտը, այն ժամանակ ծովախոզուկի չափ ուներ և ծնվելիս կշռում էր 810 գ։ Կնուտը պետք է պահվեր ինկուբատորում 44 օր, նախքան կենդանաբանական այգու պահապան Թոմաս Դյորֆլեյնը կսկսեր մեծացնել նրան[6]։

Խնամակալը Կնուտին խնամում էր օր ու գիշեր։ Դորֆլայնը ոչ միայն քնում էր Կնուտի վանդակի կողքին, այլև խաղում էր Կնուտի հետ ու կերակրում նրան։ Կնուտը երկու ժամը մեկ ուտում էր ձողաձկան լյարդի յուղով խառնած մանկական սնունդ, իսկ 4 ամսից հետո նա ուտում էր կատուների սնունդ խառնված վիտամինների և կաթի հետ։ Դյորֆլայնը նաև ուղեկցում էր Կնուտին հանրության համար օրական երկու անգամ մեկ ժամ տևողությամբ շոուներում, և այդ պատճառով նա հայտնվեց ձագի կողքին բազմաթիվ տեսանյութերում և լուսանկարներում[7]։ Արդյունքում Կնուտի հայտնիության հետ Դորֆլայնը նույնպես հայտնի դարձավ, և մրցանակ ստացավ Կնուտի մասին հոգ տանելու իր նվիրվածության համար։ Դյորֆլայնը մահացել է 2008 թվականի սեպտեմբերի 22-ին 44 տարեկան հասակում[8]։ Պարզվել է, որ մահվան պատճառը եղել է սրտի կաթվածը։

Տեղեկություն լրատվամիջոցներից[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2007 թվականի մարտի սկզբին «Bild Zeitung» գերմանական պատկերազարդ տաբլոիդ թերթում հրապարակեց հետազոտություն, որը վարում էր կենդանիների իրավունքների պաշտպան Ֆրենկ Ալբրեխտը, ով պնդում էր, որ «Կնուտը չպետք է մեծացվի մարդկանց կողմից և պետք է էվթանազիայի ենթարկվի»։ Ենթադրվում էր, որ կենդանաբանական այգին խախտել է կենդանիների պաշտպանության օրենքները և չի ոչնչացրել Կնուտին[9]։ Աախենի կենդանաբանական այգու տնօրեն Վոլֆրամ Գրաֆ-Ռուդոլֆը համամիտ է Ալբրեխտի հետ։ Վոլֆրամ Գրաֆ-Ռուդոլֆը ասել է․ «Ճիշտ է թողնել մոր կողմից լքված ձագերին, որ սատկեն, և Բեռլինի կենդանաբանական այգին նույնպես պետք է դժվար որոշում կայացնի»։ Սակայն մի խումբ երեխաներ բողոքի ցույց են անցկացրել կենդանաբանական այգու դիմաց՝ հայտարարելով․ «Կնուտը պետք է փրկվի», նաև նամակների ու էլեկտրոնային նամակների հեղեղն էր դեմ, որ Կնուտին սպանեն[10]։ Ասում են, որ Ալբրեխտին նույնպես սպառնալից նամակներ են ուղարկվել։ Շատ մարդիկ դեմ էին էվթանազիային և Բեռլինի կենդանաբանական այգին որոշեց շարունակել Կնուտի պաշտպանությունը՝ չենթարկելով Կնուտին էվթանազիայի[10][11]։

Ալբրեխտը հայտարարեց, որ իր սկզբնական նպատակն էր ուշադրություն հրավիրել օրենքի վրա, այլ ոչ թե միտում ուներ սպանել Կնուտին։ 2006թվականի դեկտեմբերին դատական հայց էր ներկայացվել Լայպցիգի կենդանաբանական այգուն, որպեսզի թույլ չտան սպանել մոր կողմից լքված արջի քոթոթին[10][12]։ Քանի որ հարցը լայնորեն հայտնի դարձավ մամուլում, Կնուտը հայտնի դարձավ ոչ միայն Գերմանիայում, այլև միջազգային մակարդակում[13][14]։

Կնուտի առաջին տարին հանրության մեջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կնուտը 2007 թվականի ապրիլին։

Կնուտը առաջին անգամ հանրությանն է թողարկվել 2007 թվականի մարտի 23-ին։ Մոտ 400 լրագրող էր հավաքվել հանրությանը հաղորդելու՝ «Կնուտի օր» կոչվող միջոցառման մասին[15]։ Քանի որ Կնուտը շատ երիտասարդ տարիքում դարձավ համաշխարհային լրատվամիջոցների ուշադրության կենտրոն՝ ամբողջ տարվա ընթացքում բազմաթիվ պատմություններ և ապատեղեկատվություններ տարածվեցին ձագի առողջության և բարեկեցության վերաբերյալ։ Օրինակ, 2007 թվականի ապրիլի 16-ին, երբ Կնուտը բացակայում էր ատամների բուժման համար, հաղորդվեց, որ Կնուտը բուժվում է հակաբիոտիկներով անհայտ հիվանդության դեմ[16]:: Նույնիսկ Կնուտին սպանելու մասին լուրեր տարածվեցին։ Կենդանաբանական այգին ֆաքսով ստացել էր անանուն նամակ, որտեղ ասվում էր․ «Կնուտը կմահանա հինգշաբթի կեսօրին», և այս սպառնալիքից հետո ոստիկանությունը ուժեղացրեց Կնուտի վանդակի անվտանգությունը։ 2007 թվականի ապրիլի 30-ին գերմանական առաջադեմ մեդիա ամսագիրը «Der Spiegel»-ը հաղորդում է․ «Կնուտը բնականաբար կորցնում է իր գրավչությունը, քանի որ մեծանում է»։ Այդ ամռանը նույնպես բազմաթիվ մարդիկ եկան Կնուտին տեսնելու համար։ 2007 թվականի հուլիսին, 7 ամսական հասակում, Կնուտը կշռում էր 50 կգ[17]։ Ուիփը ապրում էր Էռնստ Հատի՝ ասիական սև արջի հետ, որը ծնվել էր Կնուտից մեկ ամիս առաջ, և որոշ ժամանակ ապրում էր վանդակում, բայց շուտով Կնուտին տվեցին իր սեփական վանդակը[18]։ Թեև մարտ-ապրիլին կենդանաբանական այգիների հաճախելիությունը իջավ նորմալ մակարդակի, Կնուտը միևնույնն է մեծ ուշադրության արժանացավ 2007 թվականին։ Մասնավորապես, 2007 թվականի օգոստոսին այցելուների թիվը հասել է 400․000 մարդու, ինչը նոր ռեկորդ էր Բեռլինի կենդանաբանական այգու համար[19][20]։

Ադրբեջանական նամականիշ՝ նվիրված Կնուտի ծննդյան առաջին տարվան

Կնուտի և կենդանաբանական այգում նրա կյանքի մասին լուրերը տարածվում էին ամբողջ աշխարհում մինչև 2007 թվականի վերջը։ Կնուտի ուներ սահմանափակ սննդակարգը, որն անհրաժեշտ էր քաշը վերահսկելու համար[21]։ Կնուտի կերակուրները օրական չորսից կրճատվեցին երեքի, իսկ խորտիկները, ինչպիսիք են կրուասանը, որը սիրված էին երիտասարդ բևեռային արջի կողմից, սահմանափակվեցին[22]։ Հետաքրքրությունն իսկապես մեծ էր Կնուտի հանդեպ։ Մեկ ամիս անց՝ սեպտեմբերին, նա վնասեց ոտքը, երբ սահում էր իր վանդակում գտնվող թաց ժայռի վրա, և այդ ժամանակ Կնուտի բոլոր երկրպագուները հայտնեցին իրենց մտահոգությունները[23]։

2007 թվականի նոյեմբերի դրությամբ Կնուտը, որը կշռում էր ավելի քան 90 կգ, վտանգավոր դարձավ կենդանաբանական այգու պահակների համար։ Հարյուրավոր երեխաներ են հավաքվել Կնուտի առաջին ծննդյան օրը, իսկ արարողությունը ուղիղ եթերով հեռարձակվել է գերմանական հեռուստատեսությամբ[24]։ Գերմանական դրամահատարանը թողարկել է 25000 հուշադրամ՝ ի հիշատակ այդ օրվա[25]։ Բեռլինի կենդանաբանական այգու հանդեպ հետաքրքրություն առաջացավ բևեռային արջի՝ Կնուտի շնորհիվ։ Երբ Ֆլոկը ծնվեց Նյուրնբերգի կենդանաբանական այգում 2007թ. դեկտեմբերին, Bild Zeitung-ում Ֆլոկին անվանեցին «Կնուտի կինը» և առաջարկ եղավ, որ այս երկու բևեռային արջերը պետք է զուգավորվեն, երբ հասունանան[26]։

2008-2010 թվականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կնուտը 2008 թվականի դեկտեմբերին ( 2 տարեկան)

Հանրային դեբյուտից մեկ տարի անց Կնուտը կշռում էր ավելի քան 130 կգ։ Կնուտի և հանդիսատեսի միջև տեղադրվեց 6 դյույմ հաստությամբ ապակե ափսե, որը դիմացկուն էր և բավականաչափ ամուր[27]։ Քանի որ Կնուտն այդքան մեծացել էր, 2008 թվականի մարտի վերջին Մարկուս Լյովկը՝ Կնուտի պահապաններից մեկը, պնդեց. «Կնուտի անկախության և ինքնուրույն դառնալու համար մենք պետք է հնարավորինս շուտ վերադարձնենք Կնուտին վայրի բնություն»[28]։ Պահապաններից մեկը, ով օգնում էր Կնուտին, ասաց, որ արջը պետք է հնարավորինս շուտ հեռանա կենդանաբանական այգուց, որպեսզի հարմարվի միայնակ կյանքին։ Լյովկը նաև ասաց, որ Կնուտը կարոտում է իր նախկին խնամակալին՝ Թոմաս Դորֆլայնին, և ուշադրություն է ուզում բոլորից․ երբ շրջապատում ոչ ոք չկա Կնուտը սկսում է լաց լինել։ Մինչդեռ ապրիլի սկզբին կենդանիների պաշտպանությամբ զբաղվող կազմակերպությունները մեղադրեցին Կնուտին՝ վանդակում տասը ձուկ սպանելու և ուտելու մեջ, ինչը խախտել էր կենդանիների պաշտպանության օրենքները[28]։ Բեռլինի կենդանաբանական այգու արջերի փորձագետ Հայներ Կլեուսը հերքեց մեղադրանքները ասաց, որ դա ընդամենը բևեռային արջի սովորություն[29]։

2008 թվականի հուլիսին Գերմանիայի հյուսիսում գտնվող Նոյմյունստեր կենդանաբանական այգին, որտեղ պահվում էր Կնուտի հայրը, դատի տվեց Բեռլինի կենդանաբանական այգուն՝ Կնուտի հաջողությունից ստացված շահույթը մենաշնորհելու համար։ Նախկինում կնքված պայմանագրի համաձայն՝ Կնուտի սեփականությունը պատկանում էր Նոյմյունսթեր կենդանաբանական այգուն[30]։ Նոյմյունսթերը նախկինում բանակցել էր Բեռլինի կենդանաբանական այգու հետ՝ Կնուտից ստացված շահույթի բաշխման հարցի շուրջ, սակայն կարծիքների հակասություն կար, և հարցը ի վերջո հասցվեց դատարան։ Նոյմյունսթեր կենդանաբանական այգու տնօրեն Պիտեր Դրուվան ասաց, որ չի ցանկանում վերցնել Կնուտին, այլ միայն շահույթի կեսն է ցանկանում[31]։

Դատական հարցերի հետ մեկտեղ, երբ մոտենում էր Կնուտի երկրորդ ծննդյան օրը, Բեռլինի կենդանաբանական այգին այնքան փոքր էր, որ պնդում էին, որ Կնուտը պետք է տեղափոխվի այլ կենդանաբանական այգի։ Այնուամենայնիվ, Բեռլինի կենդանաբանական այգին և Բեռլինի քաղաքապետ Կլաուս Վովերայթը պնդում էին, որ «Կնուտը պետք է մնա մայրաքաղաք Բեռլինում»[32]։

Կնուտը 2010 թվականի սեպտեմբերին

Բեռլինի կենդանաբանական այգու և Նոյմյունսթերի կենդանաբանական այգու միջև դատավարությունը շարունակվել է մինչև 2009 թվականը։ Մայիսի 19-ին Բեռլինի կենդանաբանական այգին առաջարկեց գնել Կնուտին և չեղարկել իրենց միջև ծագած ֆինանսական խնդիրները։ Այս ամենին պատասխան՝ Նոյմյունսթերի կենդանաբանական այգին առաջարկեց 700,000 եվրո Կնուտին վաճառելու համար, իսկ Բեռլինի կենդանաբանական այգին ասաց, որ չի պատրաստվում վճարել 350,000 եվրոից ոչ մի ցենտ ավել[33]։ Ի վերջո հուլիսի 8-ին Բեռլինի կենդանաբանական այգին համաձայնվեց վճարել 430,000 եվրո (599,721 դոլար)՝ Կնուտին Բեռլինում պահելու համար[34]։

2009 թվականի սեպտեմբերին Մյունխենի Հելաբրուն կենդանաբանական այգուց Կնուտի հասակակից էգ բևեռային արջը՝ «Ջովաննան», տեղափոխվեց Բեռլինի կենդանաբանական այգի[35]։ Ջովաննան հանրությանն է ներկայացվել սեպտեմբերի 23-ին և կարճ ժամանակով օգտվել է Կնուտի վանդակից, մինչ դեռ Հելաբրունի կենդանաբանական այգին վերանորոգման փուլում էր։ Ջոաննայի ժամանումը միջազգային հանրությունում հետաքրքրություն առաջացրեց։ Թեև այդ ժամանակ Կնուտն ու Ջովաննան չափահաս չէին, այնուամենայնիվ լրատվամիջոցները հանրության ուշադրությունն էին հրավիրում այն փաստին, որ արդյոք երկու արջերը կզուգակցվեն[36]։ Այնուամենայնիվ, 2010-ի մարտին Կենդանիների հետ էթիկական վերաբերմունքի ժողովրդական ասոցիացիայի գերմանական մասնաճյուղը պնդում էր, որ Կնուտին պետք է ամորձատել, որպեսզի խուսափեն մերձեցումից, քանի որ Կնուտն և Ջովաննան նույն պապից էին։ «PETA»-ի խոսնակ Ֆրենկ Ալբրեխտը նույնպես մտահոգություն հայտնեց․ «Կնուտի և Ջոաննայի միջև ձագերի ծնունդը կվտանգի գերմանական բևեռային արջերի գենետիկական գծերը»[37]։ Բեռլինի կենդանաբանական այգին որևէ հայտարարություն չի արել այդ հարցի վերաբերյալ՝ նշելով, որ Ջովաննայի մնալը Բեռլինի կենդանաբանական այգում միայն ժամանակավոր է[38]։ Ավելի ուշ՝ 2010 թվականի օգոստոսին, Ջովաննան վերադարձավ սկզբնական կենդանաբանական այգին, որը արդեն վերանորոգվել էր[39], և Ջովաննայի տեղափոխումից հետո նոր իրավիճակը վերջապես հանդարտվեց։

Մինչև իր մահը Կնուտը վանդակով կիսվում էր բոլոր երեք սպիտակ արջերի՝ Նենսիի, Կատյուշայի և նրա մոր՝ Տոսկայի հետ։ Կնուտից մեծ էգ արջերը մշտական սպառնալիք են հանդիսացել Կնուտի համար, ինչի հետևանքով 2010-ի վերջին տեղեկություններ են հայտնվել այն մասին, որ Կնուտը ենթարկվել է բռնության[40]։ Դասընթացավարներից մեկը հերքեց դա՝ ասելով. «Պարզապես Կնուտը դեռ երիտասարդ է (ուղղակի դժվարանում է), և ժամանակի հետ ամեն ինչ կլուծվի»[41]։

Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կնուտի արձանը ցուցադրվում է Բեռլինի բնական պատմության թանգարանում

2011 թվականի մարտի 19-ին, չորս տարեկան հասակում, Կնուտը ընկավ վանդակի ներսում և մահացավ[42]։ Ականատեսները պատմել են, որ Կնուտը ջղաձգվելուց հետո ընկել է լճակը՝ ցնցվել, և թափահարել ձախ հետևի ոտքերը[43]։ Այդ ժամանակ Կնուտի մահվանը ականատես եղավ մոտ 600-700 մարդ[44]։ Մարտի 22-ի հայտարարության մեջ հայտարարվեց, որ Կնուտի ուղեղը կարող էր վնասվել և կարող էր հանգեցնել մահվան[45]։ Գերմանիայում կենդանիների իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվող կազմակերպությունները մեղադրում էին Բեռլինի կենդանաբանական այգուն Կնուտի մահվան համար՝ պնդելով, որ կենդանաբանական այգին սթրեսի է ենթարկել Կնուտին՝ էգ արջերի հետ պահելով[43]։ Բեռլինի կենդանաբանական այգին հերքել է դա, իսկ արջերի փորձագետ Հայներ Կլոսն ասել է․ «ամեն ինչ արել են Կնուտին խնամելու համար. նորմալ է, որ բևեռային արջերը ապրում են այլ բևեռային արջերի հետ կենդանաբանական այգում, և գաղափարն այն էր, որ Կնուտը պետք է սովորի սոցիալական վարքագիծ և այլ հմտություններ ավագ էգերից։ Կնուտը խաղում էր մյուս արջերի հետ, նա հանգիստ ու ուժեղ արջ էր»[46]։

Ապրիլի 1-ին բժիշկ-ախտաբանը հաստատել է, որ Կնուտի մահվան անմիջական պատճառը խեղդվելն է։ Թեև Կնուտը սովորաբար չէր ցուցաբերում էնցեֆալիտի ախտանիշներ, սակայն պաթոլոգները ասացին, որ արջի նոպան պայմանավորված էր էնցեֆալիտով տառապելու պատճառով, որը հավանաբար առաջացել է վարակի պատճառով[47]։ Նրանք ասում էին, որ եթե Կնուտը չխեղդվեր, նա երկար չէր ապրի էնցեֆալիտի պատճառով[47]։

Կնուտի անսպասելի մահը սգում էին բոլոր երկրպագուները։ Արջի մահից հետո հարյուրավոր երկրպագուներ այցելեցին կենդանաբանական այգի՝ պարսպի մոտ թողնելով ծաղիկներ և հուշանվերներ։ Բեռլինի քաղաքապետ Կլաուս Բովերեյթը նույնպես հարգանքի տուրք է մատուցել և ասել․ «Կնուտը Բեռլինի կենդանաբանական այգու աստղն էր»[48]։ Բեռլինի կենդանաբանական այգին Կնուտի հիշատակին նվիրված հուշարձան է նախագծել, իսկ ծախսերը հոգացել են երկրպագուների նվիրատվություններով։ Բեռլինի կենդանաբանական այգու բարեկամության ասոցիացիայի նախագահ Թոմաս Չիոլկոն ասել է. «Թեև Կնուտը ապրում է բոլորի սրտում, կարևոր է հուշարձան կառուցել՝ ապագա սերունդների համար Կնուտի մասին հիշողությունները պահպանելու համար»[49][50]։ Կնուտի մնացորդները ցուցադրվել են Բեռլինի բնական պատմության թանգարանում, թեև այս որոշումը որոշ հակասություններ է առաջացրել երկրպագուների մոտ[51]։ Կնուտի կեղևով պատված քանդակը հանրությանը ներկայացվեց 2013թվականի փետրվարի 16-ին։ Այն ցուցադրվեց թանգարանի մուտքի սրահում, որտեղ այն անվճար դիտվեց մինչև մայիսի 5-ը։ Այն հետագայում կօգտագործվի կլիմայի փոփոխության և շրջակա միջավայրի պաշտպանության վերաբերյալ ցուցահանդեսի համար։ Թանգարանի խոսնակ Գեսինե Շտայները հայտարարել է․ «Կարևոր է հստակեցնել, որ մենք չենք լցոնել Կնուտը։ Դա բնօրինակ մորթով գեղարվեստական արժեքավոր քանդակ է»։

Հանրաճանաչության հետևանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոմերցիոն հաջողություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կնուտը Դյորֆլայնի և Գերմանիայում ԱՄՆ դեսպան Ուիլյամ Ռ. Թիմկենի հետ (2007թ.)

Բեռլինի կենդանաբանական այգին գրանցեց «Knut»-ը որպես ապրանքանիշ 2007 թվականի մարտի վերջին[52] և դրա շնորհիվ կենդանաբանական այգու բաժնետոմսերի գինը մեկ շաբաթում կրկնապատկվեց՝ 2000 եվրոյից բարձրացավ մինչև 4820 եվրո[53]։ Կենդանաբանական այգին հայտնել է, որ 2007 թվականին այցելությունների թիվը աճել է մոտ 30 տոկոսով՝ այն դարձնելով ամենաշահութաբեր տարին կենդանաբանական այգու 163-ամյա պատմության մեջ[3]։ Այդ տարի Բեռլինի կենդանաբանական այգին վաստակեց մոտ 5 միլիոն եվրո՝ հիմնականում այցելուների աճի, ինչպես նաև վաճառվող ապրանքների քանակի շնորհիվ[54]։

Կենդանաբանական այգուց բացի, մի քանի ընկերություններ շահույթ են ստացել՝ ծրագրելով «Knut»-ի հետ կապված թեմատիկ ապրանքներ, ինչպիսիք են հեռախոսի զանգերը և փափուկ արջուկները (անգլ.՝ "Knut, the little polar bear")[55]: «Steiff» ընկերությունը, որը փափուկ խաղալիքներ է արտադրում, որպես «Knut»-ի կողմից ծրագրված արտադրանք՝ արտադրել է «Կնուտ» խաղալիքներ երեք չափսի՝ նստած, կանգնած և պառկած։ Առաջին 2400 ապրանքները բացառապես մատակարարվել են Բեռլինի կենդանաբանական այգուն։ Այն սպառվել է մեկ օրում[56]։ Քաղցրավենիքի արտադրությամբ զբաղվող Հարիբո ընկերությունը 2007 թվականի ապրիլին թողարկեց «Koodi Kinut» ազնվամորու համով ժելեի արտադրանքը և խոստացավ վաճառքի գնի 10%-ը նվիրաբերել կենդանաբանական այգուն։ Այս ապրանքը նույնպես լավ արձագանք գտավ սպառողների կողմից՝ թույլ տալով Հարիբոյին շահույթի հիման վրա կառուցել երկրորդ գործարանը[54]։

Կնուտ (հունվար 2011)

Նաև Կնուտ թեմայով մի քանի երգեր հայտնվեցին Գերմանիայում։ Դրանցից ամենահայտնիներն էին «Knut is Cute»-ը և «Knut, der kleine Eisbär»-ը, որը երգում է 9-ամյա մի տղա[57][58]։ Անգլիայում երաժշտական կատակերգու Միթչ Բենը չորս երգ է կատարել Կնուտի մասին «The Now Show» շոուի շրջանակներում, որը հեռարձակվել է «BBC Radio 4»-ում։ Այդ երգերն են՝ «Արջուկը պետք է Մեռնի»(«The Baby Bear Must DIE!»)[59], «Կնուտն այլևս սիրուն չէ»(«Knut Isn't Cute Anymore»)[60], «Հաջողություն Կնուտ»(«Goodbye Knut»[61]) և «Պանդան Բեռլինում» («Panda in Berlin»)[62]։ Բացի այդ, Կնուտի ներկայիս կարգավիճակի մասին հեռարձակվեց գերմանական «RBB (Rundfunk Berlin-Brandenburg)» կայանի կողմից անցկացված բլոգում։ Այն հասանելի էր գերմաներեն, անգլերեն և իսպաներեն լեզուներով։ «RBB»-ն պատասխանատու էր նաև Գերմանիայում հեռարձակվող բևեռային արջի ձագին նվիրված հեռուստահաղորդման համար։ Կնուտը նաև հայտնվեց մի քանի «DVD» սկավառակների վրա[63]՝ «Knut - The Polar Bear Nursery Story» վերնագրով։ 2007 թվականի մարտի 29-ին նա հայտնվեց գերմանական «Vanity Fair» ամսագրի շապիկին, որի մեջ մի քանի էջով ներկայացված էր ձագի կյանք[53]։

2007 թվականի մայիսի 1-ին հայտարարվեց, որ Նյու Յորքում գործող «Turtle Pond Publications»-ը և Բեռլինի կենդանաբանական այգին պայմանագիր են կնքել Կնուտի համաշխարհային հրատարակչական իրավունքների համար՝ գլոբալ տաքացման խնդիրների վերաբերյալ իրազեկվածությունը բարձրացնելու հույսով։ Գրված Քրեյգ Հատկոֆի և նրա դուստրերի՝ Ջուլիանայի և Իզաբելլայի կողմից, «Knut, der kleine Eisbärenjunge» ( Կնուտ՝ Փոքրիկ բևեռային արջ) վերնագրով 44 էջանոց գիրքը ներառում է Կնուտի կյանքի պատմությունը, ինչպես նաև նախկինում չհրապարակված լուսանկարներ[64]։ Թեև Կնուտի մասին մի քանի գրքեր արդեն հրատարակվել էին Գերմանիայում, այս գիրքն առաջինն էր, որ թույլատրվեց Բեռլինի կենդանաբանական այգու կողմից[64]։ Գիրքը հրատարակվել է 2007 թվականի հուլիսի 26-ին Գերմանիայում՝ «Ravensburger»-ի կողմից, և ույն թվականի նոյեմբերին Միացյալ Նահանգներում գտնվող ամերիկյան հրատարակչական ընկերությունը՝ «Scholastic», հրատարակել է անգլերեն տարբերակը՝ «Little Polar Bear Knut»[65]: Գրրքը տպագրելու հեղինակային իրավունքը հետագայում վաճառվեցին նաև Ճապոնիային, Միացյալ Թագավորությանը, Մեքսիկային, Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետությանը և Իտալիային և այն նաև հրատարակվեց Կորեայում 2009 թվականի ապրիլին[53]։

2007 թվականի դեկտեմբերի 31-ին Բեռլինի կենդանաբանական այգին ընդունեց հոլիվուդյան պրոդյուսեր Աշ Ռ. Շահի առաջարկը՝ արջի կյանքի մասին անիմացիոն ֆիլմ նկարահանելու վերաբերյալ։ Շահն առաջարկեց 3,5 միլիոն եվրո[66][67]։ Գերմանիայում նկարահանվել է «Կնուտ և ընկերները» («Knut und seine Freunde») ֆիլմը, և պրեմիերան կայացել է 2008 թվականի մարտի 2-ին՝ Կնուտի մասնակցությամբ[68]։ Ռեժիսոր Մայքլ Ջոնսոնի կողմից նկարահանված ֆիլմը պատմում է Բելառուսից երկու գորշ արջի մասին, ներառյալ Կնուտի և բևեռային արջի ընտանիքի փրկության մասին։

Բնապահպանական շարժում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բեռլինի կենդանաբանական այգու հոգաբարձուների խորհրդի բժիշկ Ջերալդ Ուհլիխը հայտարարել է, որ իր մեծ ժողովրդականության պատճառով Կնուտը դարձել է հաղորդակցության միջոց, և որ նա կարող է մարդկանց ուշադրությունը ուղղել շրջակա միջավայրին[69]։ Արդյունքում, Գերմանիայի շրջակա միջավայրի նախարար Զիգմար Գաբրիելը Կնուտին ընտրեց որպես 2008 թվականի Բոննում անհետացող տեսակների կոնֆերանսի պաշտոնական թալիսման[69]։ Նախարարը Կնուտին որպես թալիսման ընտրելուց անմիջապես հետո այցելեց կենդանաբանական այգի՝ նշելով, որ նույնիսկ եթե Կնուտը ապահով է, ապա վայրի բևեռային արջերը վտանգի տակ են, և լավ կլիներ, որ Կնուտը օգնության մեկնարկային կետ լիներ։

Լուսանկարիչ Էննի Լեյբովիցը լուսանկարել է Կնուտին, որոնք օգտագործվել են բնապահպանական արշավի համար, ներառյալ «Vanity Fair» ամսագրի 2007 թվականի մայիսի «Green Issue»-ը, որտեղ նա լուսանկարվել է ամերիկացի դերասան Լեոնարդո ԴիԿապրիոյի հետ։ Բևեռային արջը պատկերված է նաև Գերմանիայի շրջակա միջավայրի նախարարի՝ գլոբալ տաքացումը դադարեցնելու արշավի տարբերանշանի վրա։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 http://www.nydailynews.com/news/world/2011/03/19/2011-03-19_knut_beloved_polar_bear_in_germany_found_dead_berlin_zoo_official.html
  2. ↑ Moore, Tristana (2007년 3월 23일). “Baby bear becomes media star”. BBC. 2007년 4월 21일에 확인함. Փոքրիկ արջուկի հանրահայտ դառնալը
  3. ↑ 3,0 3,1 파일:Time Magazine logo.svg
  4. ↑ Eisbär Knut ist tot! FAZ.NET
  5. ↑ Boyes, Roger (2007 թ․ հուլիսի 10). «The little polar bear that grew too big for any more cuddles». The Times. London. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  6. ↑ «He's too cute to bear.». Daily Mirror. 2007 թ․ հունվարի 26. Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 8-ին.
  7. ↑ «Knut's Keeper Confesses: 'Sometimes I Could Hurl Him Against the Wall'». Spiegel Online. 2007 թ․ ապրիլի 11. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  8. ↑ 북극곰 ‘크누트’ 사육사, 자택서 의문의 죽음
  9. ↑ «Berlin Zoo's baby polar bear must die: activists». ninemsn. 2007 թ․ մարտի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հուլիսի 1-ին. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 «Reprieve for Berlin's Polar Bear Cub: Knut Will Live, Promises Berlin Zoo». Spiegel Online. 2007 թ․ մարտի 21. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  11. ↑ «Berlin rallies behind baby bear». BBC. 2007 թ․ մարտի 20. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  12. ↑ «Look Out Knut...It's A Zoo Out There». ABC Online. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  13. ↑ Scott Simon and Emily Harris (2007 թ․ մարտի 24). «For Germans, Knut Is Almost Too Cute to Bear». National Public Radio. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  14. ↑ «Activist to zoo: Wrong to save baby polar bear». NBC News. 2007 թ․ մարտի 20. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  15. ↑ Chambers, Madeline (2007 թ․ մարտի 23). «"Knut Day" in Berlin as polar bear cub goes public». Reuters. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  16. ↑ Connolly, Kate (2007 թ․ մարտի 23). «Rejected at birth, Knut becomes Berlin zoo's bear essential». The Guardian. London. Վերցված է 2007 թ․ ապրիլի 21-ին.
  17. ↑ «Knut the polar bear suffers teething pain». NBC News. 2007 թ․ ապրիլի 16. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  18. ↑ «Wer will Knut töten?». Bild-Zeitung (գերմաներեն). 2007 թ․ ապրիլի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ օգոստոսի 19-ին. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  19. ↑ Chambers, Madeline (2007 թ․ ապրիլի 19). «Berlin's polar bear cub Knut receives death threat». Reuters. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  20. ↑ Connolly, Kate (2007 թ․ ապրիլի 20). «Guards protect Knut after death threat». The Guardian. London. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  21. ↑ «Celebrity Polar Bear Knut on a Diet». The Washington Post. The Associated Press. 2007 թ․ հուլիսի 31. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 14-ին.
  22. ↑ «Berlin Zoo Puts Media Darling Knut on a Diet». Deutsche Welle. 2007 թ․ օգոստոսի 1. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  23. ↑ «Knut is back in the public eye». Independent Online, South Africa. 2007 թ․ սեպտեմբերի 10. Վերցված է 2007 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
  24. ↑ «Knut the bear celebrates first birthday with fish cake». AFP. 2007 թ․ դեկտեմբերի 5. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
  25. ↑ «Activist to zoo: Wrong to save baby polar bear». NBC News. 2007 թ․ մարտի 20. Վերցված է 2007 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  26. ↑ «German Polar Bear Cub Dubbed "Flocke"». CBS News. 2008 թ․ հունվարի 18. Վերցված է 2008 թ․ ապրիլի 30-ին.
  27. ↑ «Still think I'm cute? One year on, cuddly Knut has turned into a 22st killing machine». Evening Standard. 2008 թ․ մարտի 3. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
  28. ↑ 28,0 28,1 «Polar Bear Missing Human Contact: Knut Pining For His Lost Friends». Spiegel Online. 2008 թ․ մարտի 25. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 25-ին.
  29. ↑ «Knut Caught Munching 10 Live Fish». Spiegel Online. 2008 թ․ ապրիլի 7. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
  30. ↑ «Zoos Fight For Knut Loot». Forbes. 2008 թ․ հուլիսի 10. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 28-ին.
  31. ↑ Glendinning, Lee (2008 թ․ հուլիսի 10). «Zoos in battle over Knut the polar bear's riches». The Guardian. London. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 28-ին.
  32. ↑ Wroe, David (2008 թ․ դեկտեմբերի 11). «Berlin Zoo determined to keep star attraction Knut». The Daily Telegraph. London. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 5-ին.
  33. ↑ «Courtroom wranglings over price of famous Berlin polar bear Knut». Monsters and Critics. 2009 թ․ մայիսի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունիսի 8-ին. Վերցված է 2009 թ․ մայիսի 19-ին.
  34. ↑ «Star Bear Knut to stay at Berlin». BBC News. 2009 թ․ հուլիսի 8. Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 8-ին.
  35. ↑ «Polar bear Knut's friend Giovanna meets the press». The Seattle Times. 2009 թ․ սեպտեմբերի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 3-ին.
  36. ↑ «Famed Polar Bear Knut Enters Dating World». CBS. 2009 թ․ սեպտեմբերի 24. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 28-ին.
  37. ↑ «Call to castrate Knut the polar bear». news.com.au. 2009 թ․ մարտի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մարտի 5-ին. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 6-ին.
  38. ↑ «Knut Should be Castrated, Animal Rights Group Says». ABC News. 2009 թ․ մարտի 3. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 6-ին.
  39. ↑ «Knut the polar bear separated from girlfriend». The Telegraph. 2010 թ․ օգոստոսի 3. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 13-ին.
  40. ↑ «Bullied bear? Knut suffers at paws of female companions». NBC News. 2010 թ․ հոկտեմբերի 20. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 22-ին.
  41. ↑ «Bullied Knut the polar bear seeks new friend». The Telegraph. 2010 թ․ հոկտեմբերի 20. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 22-ին.
  42. ↑ «Celebrity Polar Bear Knut Is Dead». Spiegel Online. 2011 թ․ մարտի 19. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 19-ին.
  43. ↑ 43,0 43,1 «Preliminary Autopsy Results: Knut May Have Died of Brain Disease». Spiegel Online. 2011 թ․ մարտի 22. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 22-ին.
  44. ↑ «Famous polar bear dies suddenly at German zoo». Toronto Sun. 2011 թ․ մարտի 19. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 3-ին.
  45. ↑ «Polar bear Knut died of brain damage, tests suggest». BBC Online. 2011 թ․ մարտի 22. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 22-ին.
  46. ↑ «Did Negligence Kill Knut the Polar Bear?». Time. 2011 թ․ մարտի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մարտի 24-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 22-ին.
  47. ↑ 47,0 47,1 «Experts: German Celebrity Polar Bear Knut Drowned After Brain Swelling». Associated Press. 2011 թ․ ապրիլի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.
  48. ↑ «Zoo gets blame for 4-year-old polar bear's death». New Zealand Herald. 2011 թ․ մարտի 23. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 22-ին.
  49. ↑ «Star German polar bear Knut dies». BBC. 2011 թ․ մարտի 19. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 19-ին.
  50. ↑ «Knut, the polar bear raised by Berlin zoo keepers, dies in compound». The Guardian. 2011 թ․ մարտի 19. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 19-ին.
  51. ↑ «Knut autopsy 'most in-depth' in animal world». The Local. 2014 թ․ հունվարի 6. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 29-ին.
  52. ↑ «European court upholds Berlin trade mark claim on polar bear Knut». DW.COM.
  53. ↑ 53,0 53,1 53,2 «Berlin zoo stock leaps as polar bear fever grows». Reuters. 2007 թ․ ապրիլի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2007 թ․ ապրիլի 4-ին.
  54. ↑ 54,0 54,1 «Haribo expands Knut gummy bear production». Reuters. 2007 թ․ ապրիլի 20. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  55. ↑ «Sweet as a Knut». Channel 4 News. 2007 թ․ ապրիլի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ դեկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  56. ↑ Zammert, Andrea (2007 թ․ մայիսի 9). «Knut Mania Sweeps the Globe». BusinessWeek. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունվարի 19-ին. Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 8-ին.
  57. ↑ «Girl releases baby bear song». Newsround Online. BBC. 2007 թ․ մարտի 30. Վերցված է 2007 թ․ ապրիլի 4-ին.
  58. ↑ «Kitty singt Knut in die Hitparade». Das Bild (գերմաներեն). 2007 թ․ մարտի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2007 թ․ ապրիլի 4-ին.
  59. ↑ «23 March 2007». The Now Show. Season 21. Սերիա 4. 27 March 2007.
  60. ↑ «11 April 2008». The Now Show. Season 23. Սերիա 6. 11 April 2008.
  61. ↑ «5 December 2008». The Now Show. Season 26. Սերիա 2. 11 April 2008.
  62. ↑ «25 March, 2011». The Now Show. Season 33. Սերիա 4. 25 March 2011.
  63. ↑ Grieshaber, Kirsten (2007 թ․ ապրիլի 7). «Germany goes Knuts about the cuddly polar bear cub». The Scotsman. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 11-ին.
  64. ↑ 64,0 64,1 Allen, Kristen (2007 թ․ հուլիսի 26). «Berlin Zoo Introduces Children's Book». Bay Ledger News. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 8-ին. Վերցված է 2009 թ․ հուլիսի 8-ին.
  65. ↑ «Polar Bear Turned Cash Cow; Knut the Business-Bear». Spiegel Online. 2007 թ․ մայիսի 11. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 10-ին.
  66. ↑ Connolly, Kate (2008 թ․ հունվարի 1). «Coming soon: Knut the Hollywood movie». The Guardian. London. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  67. ↑ «MOVE OVER BRAD PITT: Polar Bear Knut to Become Hollywood Star». Spiegel Online. 2007 թ․ դեկտեմբերի 31. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  68. ↑ «Knut Makes His Premiere on Silver Screen». Sky News. 2008 թ․ մարտի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 3-ին.
  69. ↑ 69,0 69,1 Burke, Jason (2007 թ․ մայիսի 13). «Knut's a millionaire bear, while he's cuddly». The Observer. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 10-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կնուտ (բևեռային արջ)» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Չափորոշչային վերահսկողություն
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կնուտ_(բևեռային_արջ)&oldid=9489427» էջից