Ծնեփակ դեղատու
| Ծնեբեկ | |
 Ծնեբեկ | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Ծնեբեկածաղկավորներ (Asparagales) |
| Ընտանիք | Ծնեբեկազգիներ (Asparagaceae) |
| Ենթաընտանիք | Ծնեբեկայիններ (Asparagoideae) |
| Ցեղ | Ծնեբեկ (Asparagus) |
| Տեսակ | Ծնեբեկ (A. officinalis) |
| Միջազգային անվանում | |
| Asparagus officinalis | |
| Կարգավիճակ | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝  Քիչ մտահոգող տեսակ | |
Ծնեբեկ դեղատու (լատին․՝ Asparagus officinalis), ծնեփակազգիների ընտանիքին պատկանող դեղաբույս։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
15-20 սմ երկարությամբ, հորիզոնական հաստ կոճղարմատով, բազմաթիվ երկար արմատներով բազմամյա երկտուն խոտաբույս է։ Գարնանը կոճղարմատից դուրս են գալիս ուղղաձիգ, թեփուկանման եռանկյունաձև տերևներով, հաստ մսալի կանաչավուն ընձյուղներ, որոնք հետագա զարգացման ընթացքում վերափոխվում են 60-150 սմ բարձրությամբ վերգետնյա հարթ ճյուղավոր ցողունների։ Տերևանութներում առաջանում են բազմաթիվ բարակ կանաչ ճյուղեր՝ տերևակերպ ընձյուղներ, կլադոդիումներ։ Պարզ պսակակերպ ծաղկապատով և դեղնանարնջագույն փոշանոթներով բազմաթիվ միասեռ մանր վեցանդամ ծաղիկները դեղնականաչավուն են, ձագարաձև։ Պտուղները նարնջագույն-կարմիր, գնդաձև եռաբույն և սև փայլուն սերմերով հատապտուղներ են[1]։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնեփակի այս տեսակը գեղազարդային, մեղրատու և մշակովի բույս է, որը վայրի պայմաններում աճում է լեռնային գոտիների մարգագետիններում, թփուտներում, քարքարոտ լանջերին, անտառների ստորին եզրերին։ Տարածված է բոլոր մարզերում[1]։
Նշանակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բուժական նպատակներով օգտագործում են արմատները և երիտասարդ կանաչ ընձյուղները, որոնք պարունակում են ասպարագին, արգինին ամինաթթուներ, ածխաջրեր, օսլա, կարոտին, CB1, B2, PP վիտամիններ, կումարիններ, ստերոիդային սապոնիններ, եթերային յուղ, գլիկոզիդներ, օրգանական թթուներ, լորձանյութեր, հանքային աղեր և այլն։ Հասուն պտուղների թուրմն օգնում է անկարողության դեպքում[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Ծատուրյան Թամարա, Գևորգյան Մարգարիտա (2014)։ Պողոսյան Ա․, Զաքարյան Ն․, eds.։ Հայաստանի վայրի դեղաբույսեր (հայերեն)։ Երևան: Լուսակն։ էջ 315։ ISBN 9789939834689
| ||||||||||||||
|