Խաղող անտառային

Խաղող անտառային
Խաղող անտառային
Դասակարգում
Թագավորություն	Բույսեր (Plantae)
Ենթատիպ	Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytina)
Կարգ	Խաղողածաղկավորներ (Vitales)
Ընտանիք	Խաղողազգիներ (Vitaceae)
Ցեղ	Խաղող (Vitis)
Ենթացեղ	Euvitis
Տեսակ	Խաղող մշակովի (V. vinifera)
Ենթատեսակ	Խաղող անտառային (V. v. sylvestris)
Միջազգային անվանում
Vitis vinifera sylvestris Hegi

Խաղող անտառային (լատ.՝ Vitis silvestris), խաղողազգիների ընտանիքին պատկանող խաղողի ենթատեսակ։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։

Նկարագրություն

Ընձյուղները թեթևակի անկյունավոր են, մերկ։ Բազմամյա ճյուղերի կեղևը ժապավենաձև անջատվում է։ Երկտուն բույս է․ արական ծաղիկները գտնվում են մեկ, իգականը՝ մի այլ բույսի վրա։ Թփերով ծածկված բազմամյա որթատունկն ունի 10-15 մ երկարություն։ Տերևները կլորաձև են կամ երիկամաձև՝ 3-9 սմ երկարությամբ։ Պտուղները սև են, կուլտուրական խաղողի պտուղների համեմատությամբ ավելի մանր, տտիպ, ցածրորակ։ Քիչ է վարակվում վնասատուներով ու հիվանդություններով։ Օգտագործվում է թարմ և վերամշակված վիճակում։ Պիտանի է գինի, օղի, զանազան հյութեր պատրաստելու համար։ Ծաղկում է հիմնականում մայիս ամսին, իսկ պտուղները հասունանում են սեպտեմբերին։ Պտուղները պարունակում են 10-12 % շաքար, վիտամիններ և օրգանական թթուներ, իսկ սերմերը՝ 10-12 % ճարպեր։ Ցրտադիմացկուն է։

Տարածվածություն

Տարածված է արևմտյան Եվրոպայի միջին և հյուսիսային շրջաններում, ՍՍՀՄ-ում։ Հանդիպում է հյուսիսային Հայաստանի ստորին անտառային գոտում, նաև Զանգեզուրում՝ ծովի մակերևույթից 900 մ բարձրության վրա։

Նշանակություն

Բուժական նպատակներով օգտագործում են պտուղները, որոնք պարունակում են դաբաղանյութեր, անտոցիաններ, ֆլավոնոիդներ՝ կվերցետին և այլն։ Տերևներն օգտագործում են որոշ ազգային կերակրատեսակներ պատրաստելու համար, համարվում են նաև լավ անասնակեր։