Լուսնոտը (օպերա)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Picto infobox music.png
Լուսնոտը
իտալերեն՝ La sonnambula[1]
Karl Brullov 04.jpeg
Տեսակդրամատիկ-երաժշտական ստեղծագործություն
ԺանրՄելոդրամա
ԿոմպոզիտորՎինչենցո Բելլինի
Լիբրետտոյի
հեղինակ
Ֆելիչե Ռոմանի
Սյուժեի աղբյուրԷժեն Սկրիբ, Պիեր Սոմե. «Լուսնոտը կամ նոր տիրոջ ժամանումը» մնջախաղ-բալետի սյուժե
Գործողությունների քանակ2 արար[1]
ԿերպարներAlessio?, Amina?, Count Rodolfo?, Elvino?, Lisa?, Notary? և Teresa?
Առաջնախաղի տարեթիվմարտի 6, 1831[2][1]
Առաջնախաղի վայրՄիլան
Հրատարակման տարեթիվ19-րդ դար
Commons-logo.svg La sonnambula Վիքիպահեստում
Ջուդիտա Պաստան Ամինայի դերում

«Լուսնոտը» (իտալերեն՝ La sonnambula), իտալացի երգահան Վինչենցո Բելլինիի օպերա երկու գործողությամբ։ Իտալերեն լիբրետտոյի հեղինակը՝ Ֆելիչե Ռոմանիի ըստ Էժեն Սկրիբի և Պիեր Սոմեի «Լուսնոտը կամ նոր տիրոջ ժամանումը» պանտոմիմա-բալետի սյուժեի։ Առաջնախաղը կայացել է 1831 թ. մարտի 6-ին Միլանի «Կարկանո» թատրոնում։ Օպերան դասվում է բելկանտո ոճի լավագույն ստեղծագործությունների թվին և այսօր էլ հաճախ բեմադրվում է։ Գլխավոր դերերգի (Ամինա) կատարմամբ աչքի են ընկել սոպրանոներ Մարիա Կալլասը, Ռենատա Սկոտտոն, Ջոան Սազերլենդը, Նատալի Դեսսեն և այլք[3]։

Գործող անձինք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրաֆ Ռոդոլֆ, տեղացի լորդ բաս
Թերեզա, ջրաղացպան մեցցո-սոպրանո
Ամինա, որդեգրած դուստր սոպրանո
Էլվինո, գյուղացի տենոր
Լիզա, Հյուրանոցի տիրուհի սոպրանո
Ալեսիո, սիրեկան բաս
Նոտար տենոր
Գյուղացիներ

Լիբրետո[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գործողությունը կատարվում է ունենում Շվեյցարիայի գյուղական միջավայրում։

Գործողություն մեկ։ Տեսարան առաջին. Լեռնային գյուղ։ Ջրաղացի մոտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղացի Էլվինոն ամուսնանում է ջրաղացպանի որդեգրած դուստր Ամինայի հետ։ Բոլորն ուրախ են։ Ուրախ երգչախումբը ղեկավարում է Ալեսիոն։ Տխուր է միայն հյուրանոցի տիրուհի Լիզան:Նա ինքն էլ սիրահարված է Էլվինոյին։ Լիզան սիրային կապի մեջ էր Ալեսիոյի հետ, սակայն հույս ուներ, որ կամուսնանար Էլվինոյի հետ։ Ջրաղացպան Թերեզան եկել էր Ամինայի հետ։ Ալեսիոն և գյուղացիները շնորհավորում են նրան։ Գալիս է նոտարը, որը պետք է վավերացնի ամուսնությունը։ Վերջապես հայտնվում է փեսան՝ Էլվինոն։ Երբ նա մատանին դնում է հարսնացուի մատին, անսպասելի հայտնվում է մի անծանոթ օտարական։ Նա գնում էր ամրոց, սակայն վատ ճանապարհի և վրա հասնող գիշերվա պատճառով ստիպված է գիշերել գյուղում[4]։ Լիզան և Թերեզան նրան բացատրում են, որ ակամայից հայտնվել է հարսանյաց հանդեսի։ Անծանոթը (իսկ սա կոմս Ռոդոլֆոն է) միանում է ուրախ գյուղացիներին, հաճոյախոսություններ անում հարսին։ Որոշ ժամանակ անց Թերեզան պատմում է, որ գյուղում ուրվական է հայտնվել, որը թափառում է գիշերները։ Վախեցած գյուղացիները ցրվում են։ Լիզան Ռոդոլֆոյին տանում է հյուրանոց, իսկ Ամինան ու Էլվինոն մնում են փողոցում։ Էլվինոն հանդիմանում է հարսնացուին օտար մարդու հաճոյախոսություններն ունկնդրելու համար, սակայն Ամինան հանգստացնում է նրան։ Բացատրությունն ավարտվում է հավերժական սիրո և հավատարմության համբույրներով և երդումներով[5][6]։

Դիսկոգրաֆիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

(աուդիո)
[[:Պատկեր:{{{Ֆայլի անվանում}}}|{{{Անվանում}}}]]
[[Պատկեր:{{{Ֆայլի անվանում}}}|180px|noicon]]
Օգնություն

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 Archivio Storico Ricordi — 1808.
  2. Grove Music OnlineOUP. — ISBN 978-1-56159-263-0doi:10.1093/GMO/9781561592630.ARTICLE.O007293
  3. Bellini to Vincenzo Ferlito [his uncle], April 1830, in Weinstock 1971, էջեր. 87–88
  4. Bellini to his Venetian friend Giovanni Battista Peruchinni, 3 January 1831, in Weinstock 1971, էջ. 94
  5. Glinka, Memoires, in Weinstock 1971, էջ. 97
  6. "Performance data", in Weinstock 1971, էջեր. 327–332