Լորշի վանք

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լորշի վանք
գերմ.՝ Reichsabtei Lorsch
Հիմնական տվյալներ
Տեսակաբբայություն, վանք և թանգարան
ԵրկիրԳերմանիա Գերմանիա
ՏեղագրությունԼորշ[1]
Դավանանքկաթոլիկություն
ՎանականությունԲենեդիկտյան միաբանություն
Կազմված էAltenmünster of Lorsch?, King’s Hall Lorsch?, Church Fragment Lorsch Abbey? և Monastery Wall Lorsch Abbey?
Ժառանգության կարգավիճակՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության մաս և Համաշխարհային ժառանգություն
Ճարտարապետական ոճCarolingian architecture?
Հիմնադրված852
Փակված է1232
Մակերես3,11 հեկտար, 14,825 հեկտար, 3,34 հեկտար, 29,65 հեկտար
Քարտեզ
Քարտեզ
kloster-lorsch.de

Կայսերական աբբայություն Լորշում(գերմ.՝ Reichsabtei Lorsch), Վորմսի իշխանության տակ պատմության մեջ հայտնի է որպես Կարոլինգյան վերածննդի գլխավոր կենտրոններից մեկը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սուրբ Պետրոսի Բենեդիկտյան վանքը հիմնադրվել է Լորշում 764 թվականին՝ Քանքոր կոմսի կողմից (հավանաբար Ռոբերտիններից մեկը)։ Առաջին երկու տարիներին նոր վանքը կառավարել է էր կոմսի զարմիկը՝ մեցցի եպիսկոպոս Քրոդեգանգը։ Հետո կառավարումը փոխանցվել է նրա եղբորը։ Ի նշան առանձնահատուկ բարեհաճության՝ Հռոմի պապն աբբայություն ուէ ուղարկել Սուրբ Նազարիայի մասունքները, որոնք դեպի Լորշ պետք է գրավեին ուխտագնացներին։ Ի պատիվ Սուրբ Նազարիայի՝ 774 թվականին օծվել է գլխավոր տաճարը․ ծիսակարգին ներկա է եղել Կառլոս Մեծը։

Մինչև 1231 թվականը, երբ Ֆրիդրիխ II Լորշը հանձնել է Մայցի արքեպիսկոպոսին, կայսերական աբբայությունն իրենից ներկայացնում էր ինքնուրույն իշխանություն Սրբազան Հռոմեական կայսրության կազմում։ Հենց այստեղ են թաղվել Կառլոս Մեծի Ժառանգները՝ Լյուդովիկոս Գերմանացին և Լյուիդովիկոս III Կրտսերը։ Լայն հռչակ են ձեռք բերել վանական սկրիպտորիան․ գրադարանը պարունակել է հին հեղինակների ձեռագրերի մեծամասնությունը։ 1248 թվականին վանքը հանձնվել է պրեմոնստրատների կառավարմանը։

Վերածննդի դարաշրջանում միաբանությունը վերացվել է, իսկ վանքի ձեռագրերի անգին հավաքածուն միապետ Օտո Հենրին բերել է Հայդելբերգի համալսարան։ Հազվագյուտ իրերի շարքում են Ոսկե օրենսգիրքը Լորշից, Կառլոս Մեծի ժամանակի մանրանկարներով և Լորշական տարեգրությամբ, հասցված տեղի քրիստոնյաների կողմից մինչև 1170-ական թվականները։ Վանական կառույցների մեծ մասը ոչնչացել է 17-րդ դարում, Երեսնամյա պատերազմի ժամանակ և Լյուդովիկոս XIV-ի բանակի ներխուժման ժամանակ։ «Մարզպանական գրադարանը» Հայդելբերգից տարվել է Վատիկան։

Լորշում պահպանված կառույցներից ավելի մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում դարպասային մատուռը (Torhalle)՝ կառուցված Լյուդովիկոս III-ի կողմից։ Պահպանման աստիճանով սա կարոլինգյան ճարտարապետության առավել ամբողջական ստեղծագործություն է։ 1991 թվականին ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕՀամաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկում[2]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. archINFORM (գերմ.) — 1994.
  2. Abbey and Altenmünster of Lorsch on the UNESCO Register of World Heritage Sites

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]