Լիդիա Շուլայկինա

Լիդիա Շուլայկինա;
Ծնվել է	մարտի 28, 1915
Ծննդավայր	Օրեխովո-Զուևո
Մահացել է	հուլիսի 15, 1995 (80 տարեկան)
Մահվան վայր	Մոսկվա, Ռուսաստան
Գերեզման	Dolgoprudnenskoye Cemetery
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Ռուսաստան
Կրթություն	Մոսկվայի պետական մանկավարժական համալսարան
Մասնագիտություն	սպա, օդաչու և դպրոցի ուսուցիչ
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Պարգևներ և ; մրցանակներ	; և
	Lydia Shulaykina Վիքիպահեստում

Լիդիա Իվանովնա Շուլայկինա (մարտի 28, 1915(1915-03-28), Օրեխովո-Զուևո - հուլիսի 15, 1995(1995-07-15), Մոսկվա, Ռուսաստան), խորհրդային օդաչու, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի Արևելյան ռազմաճակատի («Հայրենական մեծ պատերազմ», 1941-1945) մասնակից։ Ծովային ավիացիայում միակ կին օդաչու-գրոհայինը։ Ռուսաստանի Դաշնության հերոս (1.10.1993): Ավագ լեյտենանտ (1947)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նա ավարտել է իր ծննդավայրի թիվ 1 ավագ դպրոցը 1930 թվականին։ 1933 թվականին ավարտել է Մոսկվայի ինդուստրիալ-մանկավարժական քոլեջը։ 1933 թվականից ուսուցչուհի է աշխատել Օրեխովո-Զուևո քաղաքի միջնակարգ դպրոցներում։ Միաժամանակ, 1937 թվականին ավարտել է Օրեխովո-Զուևսկի աերոկլուբը, և 1937-1939 թվականներին դպրոցում աշխատանքին զուգահեռ աշխատել է նաև աերոկլուբում օդաչու-հրահանգիչ, իսկ 1939 թվականին տեղափոխվել է աերոկլուբում լրիվ աշխատանքի։ Նա մարզել է շուրջ 200 կուրսանտ։ 1939 թվականի դեկտեմբերից աշխատել է որպես օդաչու Սուխումիի քաղաքացիական ավիացիայի ավիաչվերթում։ 1941 թվականի մայիսից աշխատել է Մոսկվայի Սվերդլովսկի շրջանի աերոկլուբի հրահանգիչ։ Գերմանա-խորհրդային պատերազմի սկսվելուց հետո աերոկլուբը տարահանվել է Ուդմուրտի Ինքնավար Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն։

1942 թվականի մայիսին Ղրիմի ճակատում զոհվում է նրա ամուսինը՝ կործանիչ-օդաչու լեյտենանտ Սերգեյ Կիրյուշկինը։ 1942-ի օգոստոսին նա կամավոր դառնում է Կարմիր Բանակի անդամ։ Նա ծառայել է որպես հրահանգիչ օդաչու Սարապուլի 3-րդ ավիացիոն նախնական ուսուցման դպրոցում, որը օդաչուներ է պատրաստել ծովային ավիացիայի համար։ Նա թռչում էր Ու-2, ՈւՏ-2 և Ռ-5 ինքնաթիռներով։ 1944-ի ապրիլին ռազմաճակատ ուղարկվելու մասին բազմաթիվ զեկուցագրերից հետո նա ընդունվում է 3-րդ ռազմածովային թռիչքային ռազմական ուսումնարան (Տագանրոգ)։

1944 թվականի օգոստոսին ավարտել է ռազմական ուսումնարանը և նշանակվել Բալթյան նավատորմի ռազմաօդային ուժերի 7-րդ գվարդիական գրոհային ավիացիոն գնդում (գնդի հրամանատար, Խորհրդային Միության հերոս Ա.Ե. Մազուրենկո)։ Գնդի կազմում 1944 թվականի օգոստոսի 26-ից մինչև 1945 թվականի մայիսի 9-ը 36 մարտական թռիչք է կատարել Իլ-2 գրոհայինով։ Մասնակցել է Տալլինի, Մոոնզունդի, Արևելյան Պրուսիայի և Բեռլինի հարձակողական գործողություններին։ Անձամբ ջրասուզել է 1 տրանսպորտ, 1 ինքնագնաց դեսանտային զբոսանավ, պահակային ռազմանավակ և շալանդ, իսկ խմբում մասնակցել է հակառակորդի 10-ից ավելի նավերի ջրասուզմանը, այդ թվում՝ ականակիր, 3 արագընթաց դեսանտային նավ և ծովային հրետանավակ^[7]։ Վերջին մարտական թռիչքը կատարել է 1945 թվականի մայիսի 9-ին՝ Բորնհոլմ կղզի դեսանտին աջակցելու համար։

Պատերազմից հետո ծառայությունը շարունակել է ԽՍՀՄ ռազմածովային նավատորմում, դարձել նույն գնդի ավագ օդաչուն (գունդը տեղակայված էր Լեհաստանի Կոլոբժեգ քաղաքում)։ 1947 թվականի հուլիսից-4-րդ ռազմածովային նավատորմի (Կալինինգրադ) ռազմաօդային ուժերի 81-րդ առանձին ավիացիոն էսկադրիլիայի օդաչուն էր, որտեղ թռիչքային աշխատանքի է անցել Լի-2-ով։ 1951 թվականի սեպտեմբերից՝ Մոսկվայի ռազմածովային նավատորմի ավիացիայի 65-րդ առանձին ավիացիոն գնդի օդաչուն է եղել։ 1955 թվականի նոյեմբերից պահեստային էր։

1955-ից աշխատել է որպես տնային տնտեսության ուսուցիչ Մոսկվայում։ 1970 թվականին նա ավարտել է Մոսկվայի մանկավարժական ինստիտուտի օտար լեզուների ֆակուլտետը և շարունակել աշխատել որպես անգլերենի ուսուցիչ Մոսկվայի դպրոցում։ 1990-ից թոշակի է անցնում։

Նա մահացել է 1995 թվականի հուլիսի 15-ին և թաղվել Դոլգոպրուդնիի գերեզմանատանը։

Զինվորական կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

կրտսեր լեյտենանտ (9.04.1943),
լեյտենանտ (1.11.1944),
ավագ լեյտենանտ (26.11.1947).

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռուսաստանի Դաշնության հերոս (1993 թվականի հոկտեմբերի 1)^[8]։
Կարմիր դրոշի երկու շքանշան (01.11.1944^[9], 23.05.1945^[10]):
Հայրենական պատերազմի շքանշան, 1-ին աստիճան (06.11.1985^[11]):
«Մարտական ծառայության» մեդալ (26.02.1953):
«Քյոնիգսբերգը գրավելու համար» մեդալ (1945)։
ԽՍՀՄ այլ մեդալներ։

Հիշողություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հերոսուհու անունը շնորհվել է Մոսկվայի մարզի Օրեխովո-Զուևո քաղաքի փողոցներից մեկին։
1997 թվականի սեպտեմբերին այդ փողոցի շենքերից մեկում նրա պատվին հուշատախտակ է տեղադրվել։
Հուշատախտակը տեղադրվել է Կալինինգրադում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սիմոնով Ա.Ա., Չուդինովա Ս.Վ. Կանայք Խորհրդային Միության և Ռուսաստանի հերոսներն են. — Մոսկվա: «Ռուսական վիտյազներ» հիմնադրամ, Վադիմ Զադորոժնիի տեխնիկայի թանգարան, 2017. — С. 302—305. — 352 с. — ISBN 9785990960701

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լիդիա Շուլայկինա «Երկրի հերոսներ» կայքում

[_1541f348937fb117-1] ttps://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie50797423/

[_fd1e03c59c48b917-2] ttps://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie51300809/

[_6e76626794fa6715-3] ttps://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_yubileinaya_kartoteka1524696523/

[_50b284896e3afefb-4] ttps://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-nagrada_kartoteka1105262167/

[_218417ef2a7972f3-5] ttps://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie1537507061/

[_99af56be67625673-6] ttps://pamyat-naroda.ru/heroes/podvig-chelovek_nagrazhdenie1537643552/

[7] Женщины — авиаторы в Великой Отечественной войне

[8] Указ Президента Российской Федерации № 1554

[9] Կաղապար:Подвиг Народа

[10] Կաղապար:Подвиг Народа

[11] Կաղապար:Подвиг Народа

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]