Իրավիճակային վերլուծություն
Իրավիճակային վերլուծություն (կամ իրավիճակի վերլուծություն), ռազմավարական կառավարման տերմին, որը վերաբերում է մեթոդների ամբողջությանը, որոնք ղեկավարները օգտագործում են կազմակերպության ներքին և արտաքին միջավայրը վերլուծելու համար՝ հասկանալու կազմակերպության հնարավորությունները, հաճախորդներին և բիզնեսի միջավայրը[1]: Իրավիճակային վերլուծությունը կարող է ներառել մի քանի վերլուծական մեթոդներ, ինչպիսիք են՝ 5C վերլուծությունը, SWOT վերլուծությունը և Փորթերի հինգ ուժերի վերլուծությունը[2]։
Մարքեթինգում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մարքեթինգում մարքեթինգային պլան ստեղծվում է՝ ընկերություններին ուղղորդելու համար, թե ինչպես փոխանցել իրենց ապրանքների առավելությունները՝ պոտենցիալ հաճախորդների կարիքներին համապատասխան: Իրավիճակային վերլուծությունը մարքեթինգային պլանի երկրորդ քայլն է և առանցքային է երկարաժամկետ հարաբերությունների հաստատման գործում[3]:
Մարքեթինգային պլանի բաղադրիչներն են՝
- Ներածություն
- Իրավիճակային վերլուծություն
- Նպատակադրում
- Բյուջետավորում
- Ռազմավարություն
- Իրականացում
- Գնահատում
Իրավիճակային վերլուծությունը դիտարկում է ինչպես մակրո-շրջակա միջավայրային գործոնները, որոնք ազդում են բազմաթիվ ընկերությունների վրա, այնպես էլ միկրո-շրջակա միջավայրային գործոնները, որոնք կոնկրետ ազդում են տվյալ ընկերության վրա: Իրավիճակային վերլուծության նպատակը ընկերությանը ցույց տալն է՝ կազմակերպության և արտադրանքի դիրքը, ինչպես նաև բիզնեսի ընդհանուր գոյատևումը միջավայրում: Ընկերությունները պետք է կարողանան ամփոփել շրջակա միջավայրում առկա հնարավորություններն ու խնդիրները՝ հասկանալու իրենց հնարավորությունները շուկայում[4]։
5C վերլուծություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Իրավիճակային վերլուծությունը հաճախ անվանում են «3C վերլուծություն», սակայն այն ընդլայնվել է 5C վերլուծության, ինչը թույլ է տվել ընկերություններին ավելի շատ տեղեկություն ստանալ ներքին և արտաքին գործոնների վերաբերյալ՝ ռազմավարական որոշումներ կայացնելու համար[5]: 5C վերլուծությունը համարվում է ամենաօգտակար և տարածված եղանակը շուկայական միջավայրը վերլուծելու համար՝ շնորհիվ այն լայնածավալ տեղեկությունների, որոնք այն տրամադրում է[6]։
Ընկերություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ընկերության վերլուծությունը ներառում է ընկերության նպատակների, ռազմավարության և հնարավորությունների գնահատում: Այս վերլուծությունը կազմակերպությանը հուշում է բիզնես մոդելի ուժեղ կողմերի մասին, այն մասին, թե արդյոք կան բարելավման կարիք ունեցող ոլորտներ, և թե որքանով է կազմակերպությունը համապատասխանում արտաքին միջավայրին[7]:
- Նպատակներ և ձգտումներ. վերլուծություն բիզնեսի առաքելության, արդյունաբերության և առաքելության հասնելու համար պահանջվող հստակ նպատակների վերաբերյալ:
- Դիրքավորում. վերլուծություն մարքեթինգային ռազմավարության և մարքեթինգ միքսի վերաբերյալ:
- Արդյունավետություն. վերլուծություն, թե որքան արդյունավետ է բիզնեսը հասնում իր նշված առաքելությանը և նպատակներին:
- Ապրանքային գիծ․ վերլուծություն բիզնեսի արտադրած ապրանքների վերաբերյալ և դրանց հաջողության մակարդակը շուկայում[6]։
Մրցակիցներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մրցակիցների վերլուծությունը հաշվի է առնում մրցակիցների դիրքը ոլորտում և այն հնարավոր սպառնալիքը, որը նրանք կարող են ներկայացնել այլ բիզնեսների համար: Մրցակիցների վերլուծության հիմնական նպատակն է, որ բիզնեսները վերլուծեն մրցակիցների ներկայիս և հնարավոր բնույթը և հնարավորությունները, որպեսզի կարողանան նախապատրաստվել մրցակցությանը: Մրցակիցների վերլուծությունը կենտրոնանում է հետևյալ չափանիշների վրա.
- Մրցակիցների նույնականացում: Ընկերությունները պետք է կարողանան նույնականացնել իրենց ոլորտի մրցակիցներին: Օգտակար է իմանալ, թե արդյոք մրցակիցները տրամադրում են նույն ծառայությունները կամ ապրանքները նույն հաճախորդների բազային՝ ուղիղ մրցակիցների վերաբերյալ տեղեկություն ստանալու համար: Պետք է նույնականացվեն ինչպես ուղղակի, այնպես էլ անուղղակի մրցակիցները, ինչպես նաև ապագա հնարավոր մրցակիցները:
- Մրցակիցների գնահատում: Մրցակիցների վերլուծությունը ներառում է նրանց նպատակների, առաքելության, ռազմավարությունների և ռեսուրսների գնահատում: Սա թույլ է տալիս մանրամասն համեմատել մրցակիցների և կազմակերպության նպատակներն ու ռազմավարությունները:
- Մրցակիցների ապագա նախաձեռնությունների կանխատեսում: Մրցակցի հնարավոր գործողությունների վերաբերյալ վաղ շրջանի տեղեկությունը ընկերությանը օգնում է նախապատրաստվել մրցակցությանը[7]:
Հաճախորդներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հաճախորդների վերլուծությունը կարող է լինել լայնածավալ և բարդ: Ընկերությունները վերլուծում են մի շարք կարևոր ոլորտներ, որոնցից են՝
- Դեմոգրաֆիկ տվյալներ
- Գովազդ, որը հարմար է դեմոգրաֆիկ տվյալներին:
- Շուկայի չափը և հնարավոր աճը
- Հաճախորդների պահանջները և կարիքները
- Գնման մոտիվացիա
- Բաշխման ալիքներ (մանրածախ, առցանց, մեծածախ և այլն):
- Գնման քանակն ու հաճախականությունը
- Հաճախորդների եկամտային մակարդակը
Գործընկերներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գործընկերներն օգտակար են բիզնեսների համար, քանի որ նպաստում են գաղափարների ստեղծման աճին և մեծացնում նոր բիզնես հնարավորություններ ձեռք բերելու հավանականությունը[8]: Գործընկերների տեսակներն են՝
- Գործակալություններ: Գործակալություններն աշխատում են որպես միջնորդներ բիզնես աշխարհի մեջ: Երբ բիզնեսները կարիք ունեն հատուկ մասնագիտացված աշխատակցի, նրանք դիմում են հավաքագրման գործակալությունների[9]:
- Մատակարարներ: Մատակարարները տրամադրում են հումք, որն անհրաժեշտ է արտադրանքներ կառուցելու համար: Մատակարարների տեսակները ներառում են՝ արտադրողներ, մեծածախ առևտրականներ, առևտրականներ, ֆրանչայզերներ, ներմուծողներ և արտահանողներ, անկախ արհեստավորներ և drop shippers: Մատակարարների յուրաքանչյուր կատեգորիա կարող է ընկերությանը տրամադրել տարբեր հմտություններ և փորձ:
- Բաշխողներ (անգլ.՝ distributors): Բաշխողները կարևոր են, քանի որ նրանք պահեստային տարածքներ են պաշարների համար: Բաշխողները կարող են օգնել արտադրողի հետ հարաբերությունների կառավարման հարցում, ինչպես նաև առևտրի գործընկերների հետ հարաբերությունների կարգավորման մեջ[10]:
- Գործընկերություններ: Գործընկերները կիսում են ակտիվները և պարտավորությունները, ինչը կարող է նոր աղբյուր հանդիսանալ կապիտալի և հմտությունների ձեռքբերման համար[11]:
Բիզնեսները պետք է կարողանան պարզել, թե արդյոք գործընկերը ունի բիզնեսի համար անհրաժեշտ կարողությունները, ինչպես նաև գնահատել գործընկեր-բիզնես հարաբերությունների համար պահանջվող նվիրվածության մակարդակը[7]:
Կլիմա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բիզնես կլիման և միջավայրը լիարժեք հասկանալու համար անհրաժեշտ է ուսումնասիրել և հասկանալ այն բազմաթիվ գործոնները, որոնք կարող են ազդել բիզնեսի վրա: Կլիմայի վերլուծությունը, որը հայտնի է նաև որպես PEST վերլուծություն, ներառում է հետևյալ ոլորտների վերլուծությունը.
- Քաղաքական և կարգավորող միջավայր: Վերլուծություն այն մասին, թե որքան ակտիվ է կառավարությունը կարգավորում շուկան իր քաղաքականություններով և ինչպես դա կազդի ապրանքների և ծառայությունների արտադրության, բաշխման և վաճառքի վրա:
- Տնտեսական միջավայր: Վերլուծություն մակրոտնտեսական միտումների վերաբերյալ, ինչպիսիք են փոխարժեքներն ու ինֆլյացիայի մակարդակը, ինչը կարող է ազդեցություն ունենալ բիզնեսների վրա[6]:
- Սոցիալական/մշակութային միջավայր: Վերլուծություն, որը մեկնաբանում է հասարակության միտումները[6], որը ներառում է ժողովրդագրության, կրթության, մշակույթի և այլնի ուսումնասիրությունը:
- Տեխնոլոգիական վերլուծություն: Տեխնոլոգիայի վերլուծությունը օգնում է բարելավել հին ռեժիմները և առաջարկում նոր մեթոդներ ծախսերի արդյունավետության համար: Մրցունակ մնալու և մրցակիցների նկատմամբ առավելություն ձեռք բերելու համար բիզնեսները պետք է բավարար չափով հասկանան տեխնոլոգիական զարգացումները[12]։
SWOT
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]SWOT վերլուծությունը ևս մեկ մեթոդ է իրավիճակային վերլուծության, որը ուսումնասիրում է ընկերության ուժեղ և թույլ կողմերը (ներքին միջավայր) և շուկայում առկա հնարավորությունները և սպառնալիքները (արտաքին միջավայր): SWOT վերլուծությունը դիտարկում է ինչպես ներկայիս, այնպես էլ ապագա իրավիճակները: Վերլուծության նպատակն է հնարավորինս ամրապնդել ուժեղ կողմերը՝ միևնույն ժամանակ նվազեցնելով թույլ կողմերը: SWOT վերլուծությունը օգնում է ընկերությանը մշակել պլան, որը կպատրաստի այն հնարավոր տարբեր սցենարների համար՝ որպես կորպորատիվ կամ ռազմավարական պլանավորման մաս:
Փորթերի հինգ ուժեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Փորթերի մոդելը ներառում է մրցակիցների կողմից եկող սպառնալիքների համար միջավայրի սկանավորում և վաղաժամ խնդիրների բացահայտում՝ մրցակիցների կողմից կիրառվող սպառնալիքները նվազագույնի հասցնելու համար: Այս մոդելը կարող է կիրառվել ցանկացած տեսակի բիզնեսի համար՝ փոքրից մինչև ավելի մեծ բիզնեսի համար: Փորթերի մոդելը ոչ միայն բիզնեսների համար է, այլև կարող է կիրառվել երկրի համար՝ օգնելու պատկերացում կազմել համաշխարհային շուկայում մրցակցային առավելություն ստեղծելու վերաբերյալ[13]: Փորթերի հինգ ուժերի մոդելի վերջնական նպատակն է օգնել բիզնեսին համեմատել և վերլուծել իրենց շահութաբերությունն ու դիրքը արդյունաբերության հետ՝ ընդդեմ անուղղակի և ուղղակի մրցակցության:
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Dictionary of marketing terms». American Marketing Association. Արխիվացված է օրիգինալից 28 May 2008-ին. Վերցված է 14 January 2008-ին.
- ↑ Steenburgh, Thomas; Avery, Jill. «Marketing Analysis Toolkit: Situation Analysis». Harvard Business Review. Վերցված է 4 February 2010-ին.
- ↑ «Create your marketing strategy». Business Link. Արխիվացված է օրիգինալից 15 October 2012-ին. Վերցված է 22 March 2012-ին.
- ↑ «The marketing process». NetMBA Business Knowledge Centre. Վերցված է 22 March 2012-ին.
- ↑ «Explainer: What is a 5C analysis?». Platform Executive.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 «Situation Analysis». NetMBA Business Knowledge Centre. Վերցված է 22 March 2012-ին.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Anderson, Gene (March 2005). «Framework for marketing planning». University of Michigan Business School.
- ↑ Verganti, Roberto. «Quantity vs. Quality in Collaborations». Harvard Business Review. Վերցված է June 15, 2011-ին.
- ↑ «What is an employment agency or temp agency?». settlement.org. Ontario Council of Agencies Serving Immigrants. Վերցված է March 26, 2012-ին.
- ↑ Jordan, Peter. «Distribution 25: Supply-Chain Advantages». CRN. Արխիվացված է օրիգինալից 21 August 2012-ին. Վերցված է June 22, 2001-ին.
- ↑ «Partnership». The Government of Western Australia – Small Business Development Corporation. Արխիվացված է օրիգինալից 8 July 2012-ին. Վերցված է 22 March 2012-ին.
- ↑ «PEST Analysis». NetMBA Business Knowledge Centre. Վերցված է March 28, 2012-ին.
- ↑ Porter, Michael. «The Five Competitive Forces That Shape Strategy». Harvard Business Review. Վերցված է March 28, 2012-ին.
|
