Թոնի Ֆադել

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Թոնի Ֆադել
Դիմանկար
Ծնվել էմարտի 22, 1969(1969-03-22)[1][2] (54 տարեկան)
ԾննդավայրԴետրոյթ, Միչիգան, ԱՄՆ[3]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունՄիչիգանի համալսարան և Grosse Pointe South High School?
Գիտական աստիճանգիտության բակալավր
Մասնագիտությունգյուտարար, համակարգչային գիտնական, ճարտարագետ, գործարար, դիզայներ և միջազգային ֆորումի մասնակից
ԱշխատավայրGoogle Nest, Էփլ և Ֆիլիփս
 Tony Fadell Վիքիպահեստում

Էնթոնի Միշել «Թոնի» Ֆադել (մարտի 22, 1969(1969-03-22)[1][2], Դետրոյթ, Միչիգան, ԱՄՆ[3]), լիբանանա-ամերիկացի գյուտարար, դիզայներ, ձեռնարկատեր և ներդրող։ Նա 2006 թվականի մարտից մինչև 2008 թվականի նոյեմբեր եղել է «Apple Inc.» ընկերության «iPod» նախագծի ավագ փոխնախագահը։ Էյփլի երաժշտական նվագարկչում ունեցած իր ներդրման շնորհիվ հայտնի է որպես «iPod-ի հայրերից մեկը»[4]։ 2010 թվականի մայիսին նա հիմնել է Nest Labs ընկերությունը, որը հաջորդ տարվա հոկտեմբերին հայտարարեց իր առաջին արտադրանքը՝ Nest Learning Thermostat-ը թողարկելու մասին[5]։ 2014 թվականի հունվարին Google-ը Nest-ը գնեց 3.2 միլիարդ դոլարով[6]։ 2015 թվականի սկիզբից մինչև 2016 թվականի հունիսը նա գլխավորել է Google Glass բաժինը։

Ֆադելը Grosse Pointe հարավային բարձրագույն դպրոցի և Միչիգանի Grosse Pointe Farms դպրոցների շրջանավարտ է։ 1991 թվականին ավարտել է Միչիգանի համալսարանի համակարգչային ինժեներիայի բաժնի բակալավրիատը[7]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաղ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միչիգանի համալսարանում սովորելու տարիներին նա եղել է Constructive Instruments ընկերության գլխավոր գործադիր տնօրեն, որը շուկայում մասնագիտացված էր երեխաների համար MediaText, մուլտիմեդիայի ծրագրակազմով։ Քոլեջից հետո Ֆադելը երեք տարի աշխատել է General Magic ընկերությունում, որն անձնական հաղորդակցիչների գիծը զարգացնելու համար աշխատում էր Sony, Philips, Matsushita, Toshiba և էլեկտրոնիկա արտադրող այլ ընկերությունների հետ։ 1992 թվականին սկսելով դիագնոստիկ ինժեներիայից և հասնելով համակարգերի ճարտարապետությանը[8], նա դարձավ մի շարք տեխնոլոգիաների և սարքերի արտադրության պատասխանատուն, որոնցից էին SonyMagic Link-ը և MotorolaEnvoy-ը։ Երկուսն էլ հանդիսանում էին Magic Cap հարթակի բաղադրիչները։

Ֆիլիպս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1995 թվականին Ֆադելը հրավիրվեց Philips ընկերություն, որտեղ նա համահիմնադրեց «Mobile Computing Group»-ը և զբաղեցրեց գլխավոր գործադիր տնօրենի պաշտոնը։ Նա զարգացրեց Windows CE հիմքով մի շարք ձեռքի ծառայություններ, որոնցից կարևոր են Philips Velo-ն և Nino PDA[8]։ ֆադելը դարձավ «Philips Strategy and Ventures»-ի փոխնախագահը, որտեղ նրա ղեկավարությամբ զարգանում էր Ֆիլիպսի թվային աուդիոյի ռազմավարությունը՝ հիմնված սիլիկոնի և ծրագրային ապահովման ուղղության վրա, ինչպես նաև ներդրումային և բիզնես մոդելները[9][10]։

1999 թվականի հուլիսին Ֆադելը հիմնեց «Fuse» անվանումն ունեցող իր սեփական ընկերությունը, որն ուղղված էր «Dell of the Consumer Electronics»-ի զարգացմանը։ Սարքերից մեկը, որը Ֆադելն ուներ մտքում, կոշտ սկավառակով երաժշտական նվագարկիչն էր։ Fuse-ը ձախողեց, սակայն Ֆադելը սարքը կյանքի կոչելու աշխատանքերը սկսեց մեկ այլ ընկերությունում։ Թոնին 2000-ին աշխատանքի անցավ RealNetworks, սակայն ընդամենը 6 շաբաթ հետո դուրս եկավ։

Էյփլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆադելը «Էյփլ» ընկերությունում աշխատանքի անցավ 2001 թվականի փետրվարին որպես iPod-ի կապալառու դիզայներ և Էյփլի աուդիո արտադրանքների ռազմավարության նախագծող[10]։ Այդ ժամանակահատվածում նա ստեղծեց iPod-ի հայեցակարգը և նախնական դիզայնը։ Նրան էր հանձնարարված iPod և iSight սարքերի նախագծման վերահսկողությունը[10][11]։ 2004 թվականին նա հասավ մինչև iPod նախագծման փոխնախագահ։ 2005 թվականի հոկտեմբերի 14-ին հայտարարվեց, որ Ֆադելը կփոխարինի iPod բաժնի ավագ փոխնախագահ Ջոն Ռուբինշտեյնին[12]։ 2008 թվականի նոյեմբերի 3-ին «The Wall Street Journal» թերթը հրատարակեց Էյփլից Ֆադելի հեռանալու մասին պատմությունը[13]։

Nest Labs, Inc.[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կալիֆոռնիայի Տահո լճի մոտ իր էներգո-ադյունավետ տունը կառուցելու ընթացքում Ֆադելը թերմոստատ էր փնտրում և հիասթափվեց շուկայում առկա սարքերի սահմանափակ հնարավորություններից[14]։ Էյփլում իր նախկին գործընկեր Մեթ Ռոջերսի հետ նա որոշեց վերակառուցել ավանդական թերմոստատը։ 2010 թվականի մայիսին Ֆադելը և Ռոջերսը Պալո Ալթոյում հիմնեցին Nest Labs ընկերությունը[15]։ «Nest Labs»-ը կամ «Nest»-ը ընկերություն է, որը նախագծում և արտադրում է կառավարվող տվիչներ, Wi-Fi հնարավորությամբ ծրագրավորվող թերմոստատներ։

Սպառողական էլեկտրոնիկայի ոլորտում ունեցած 20-ից ավել տարիների ընթացքում Թոնին հեղինակել է ավելի քան 300 արտոնագրված արտադրանք։ 2012 թվականին նա ստացավ «Ալվա» մրցանակը «մեծ գյուտերի շարքի համար»[16][17]։ 2013 թվականին «Բիզնեսը ներսից» լրատվական կայքը նրան ճանաչեց տեխնոլոգիաների 75 դիզայներներից[18], «Fast Company»-ն՝ 100[19] և CNBC-ն Թոփ 50 ամենանորարարական մարդկանցից մեկը[20]։

2015 թվականի հունվարին նա աշխատանքի անցավ Գուգլ ընկերությունում՝ օգնելով Google Glass-ի դիզայի կառավարմանը[21]։ Ֆադելը Nest-ից հեռանալու մասին հայտնեց 2016 թվականի հունիսի 3-ին[22]։

Մրցանակներ և ճանաչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • (2012) «Ալվա» մրցանակ, "The Next Great Serial Inventor"[16]
  • (2012) Vanity Fair, Next Establishment list[17]
  • (2013) Բիզնեսը ներսից, Տեխնոլոգիայի Թոփ 75 դիզայներներ[18]
  • (2013) Fast Company, 100 ամենաստեղծագործ մարդիկ[19]
  • (2013) CNBC, Թոփ 50 ամենաստեղծագործ մարդիկ[20]
  • (2013) Fortune, Trailblazers: Բիզնեսը փոխողղ 11 մարդիկ[23]
  • (2014) Fortune, Աշխարհի 25 էկո-նորարարներ[24]
  • (2014) TIME Magazine, Աշխարհի 100 ամենաազդեցիկ մարդիկ[25]
  • (2014) CNN, CNN 10: Մտածողներ[26]
  • (2017) Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտում համաշխարհային ներդրման համար Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի մրցանակ[27]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 https://pantheon.world/profile/person/Tony_Fadell
  2. 2,0 2,1 Դավոս 2014 մասնակիցների ցանկ
  3. 3,0 3,1 3,2 Artists + Artworks
  4. Krazit, Tom (2008 թ․ նոյեմբերի 3). «Report: Tony Fadell, iPod chief, to leave Apple post». CNET News. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 6-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  5. Kelion, Leo (2012 թ․ նոյեմբերի 29). «Tony Fadell: From iPod father to thermostat start-up». BBC News.
  6. Winkler, Rolfe (2014 թ․ հունվարի 13). «Google to Buy Nest Labs for $3.2 Billion». Wall Street Journal.
  7. «Alumni Profile – Michigan Engineer». University of Michigan. Արխիվացված է օրիգինալից 2004 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  8. 8,0 8,1 Pamela Kruger; Katharine Mieszkowski (September 1998). «Stop the Fight». Fast Company.
  9. «Profile». Strategic News Service. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ մարտի 13-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  10. 10,0 10,1 10,2 John Markoff (2004 թ․ ապրիլի 25). «Oh, Yeah, He Also Sells Computers». New York Times.
  11. «Alumni Profile». Michigan Engineer. University of Michigan. Արխիվացված է օրիգինալից 2004 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  12. Apple Computer, Inc. (2005 թ․ հոկտեմբերի 14). «Tim Cook Named COO of Apple». Apple.com. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  13. «Key Apple Executive to Depart». The Wall Street Journal. 2008 թ․ նոյեմբերի 4.
  14. «The podfather, part III». The Economist. 2013 թ․ մարտի 9. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 20-ին.
  15. «NY Times, Ex-Apple Leaders Push the Humble Thermostat Into the Digital Age». The New York Times. 2011 թ․ հոկտեմբերի 25. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 14-ին.
  16. 16,0 16,1 Glei, Jocelyn. «The 2012 Alva Award + Inventor Tony Fadell on the Creative Process». 99u. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 20-ին.
  17. 17,0 17,1 Chafkin, Matt; Kafka, Peter; Koblin, John; Koblin, John; Buckley, Cat; Deligter, Jack (2012 թ․ սեպտեմբերի 7). «The Next Establishment». Vanity Fair. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 20-ին.
  18. 18,0 18,1 Dickey, Megan (2013 թ․ մայիսի 7). «The Design 75: The Best Designers in Technology». Business Insider. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 20-ին.
  19. 19,0 19,1 «The 100 Most Creative People In Business». Fast Company. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 20-ին.
  20. 20,0 20,1 «CNBC Disruptor 50». CNBC. 2013 թ․ մայիսի 18. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 20-ին.
  21. https://www.theverge.com/2015/1/15/7552349/google-glass-tony-fadell-explorer-shut-down
  22. https://www.technologyreview.com/s/601639/nests-biggest-problem-wasnt-tony-fadell/
  23. http://fortune.com/2013/02/07/trailblazers-11-people-changing-business/
  24. http://fortune.com/2014/05/01/the-worlds-top-25-eco-innovators/
  25. «TIME 100 Most Influential». TIME. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
  26. «CNN 10: Thinkers». CNN. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
  27. Թոնի Ֆադելը ստացավ ՀՀ նախագահի մրցանակը