Թոմաս Շեդվել
Թոմաս Շեդվել | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1642[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Նորֆոլկ, Անգլիա |
| Վախճանվել է | նոյեմբերի 19, 1692[1][4][5][…] |
| Վախճանի վայր | Մեծ Լոնդոն, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա[6] |
| Մասնագիտություն | դրամատուրգ, բանաստեղծ և գրող |
| Լեզու | անգլերեն |
| Քաղաքացիություն |  Անգլիայի թագավորություն |
| Կրթություն | Գոնվիլ և Քիիզ քոլեջ |
| Ամուսին | Anne Shadwell? |
| Զավակներ | John Shadwell? |
 Thomas Shadwell Վիքիպահեստում | |
Թոմաս Շեդվել (անգլ.՝ Thomas Shadwell, 1642[1][2][3][…], Նորֆոլկ, Անգլիա - նոյեմբերի 19, 1692[1][4][5][…], Մեծ Լոնդոն, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա[6]), անգլիացի բանաստեղծ, գրող, դրամատուրգ։ 1689 թվականից նա ուներ ցմահ բանաստեղծ -դափնեկրի կոչում՝ պալատական բանաստեղծի կոչում, որը հաստատվել էր անգլիական միապետի կողմից և ավանդաբար պարտավոր էր հիշարժան համարներով պատասխանել թագավորական ընտանիքի և պետության կյանքի իրադարձություններին։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կրթություն ստացել է Քեմբրիջի համալսարանի Բյուրի Սենթ Էդմունդսի դպրոցում և Կայուս քոլեջում, որը ընդունվել է 1656 թվականին։ Ավարտելուց հետո նա սկսել է աշխատել Լոնդոնի Միջին տաճարի դատարանում[7]։
Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1668 թվականին նա գրել է Կորուստ սիրահարները կամ Անկատարողները արձակ կատակերգությունը, որը հիմնված էր Մոլիերի Ձանձրացողները ֆր.՝ Les Fâcheux պիեսի վրա։ Նա ընդօրինակաել էր Բեն Ջոնսոնի ոճը[8]։ Իր կատակերգությունում Շադվելը բեմ է դուրս բերել երկու գլխավոր հերոսների։ Նրանցից մեկը պարոնն է Դրական է ամեն ինչում, մյուսը՝ Աննկատ անձնավորություն։ Առաջինը ներկայացված է այնքան խորապես դրական ամեն ինչում, որ նա չի կարող իրեն թույլ տալ սխալներ, նույնիսկ ամենափոքրը, երկրորդը՝ «Իզուր բանաստեղծ, որը միշտ շեղում է մարդկանց գործից պոեզիայի վերաբերյալ ոչ պատշաճ փաստարկներով»։ 1669 թվականին նա հրատարակել է Արքայական հովիվը պիեսը, 1671 թվականին՝ Կատակերգներ և սերը դեպի մթնշաղը կամ աստղագուշակ վանականը կատակերգությունները։ Թոմաս Շադվելիի լավագույն աշխատանքը համարվում է 1672 թվական Էփսոմ Ուելս անգլ.՝ Epsom Wells և 1688 թվական Էլզայի երիտասարդ ազնվականը անգլ.՝ The Squire of Alsatia պիեսները։ Հայտնի է որպես Ջոն Դրայդենի կողմից որպես երգիծանքի թիրախ ընտրվելու համար, ի պատասխան արհամարհական արատավոր զրպարտության Ջոն Բեյզայի մեդալի։ Երբ Դրայդենին զրկեցին իր քաղաքական համոզմունքների համար բանաստեղծի դափնեկրի կոչումից, 1689 թվականին Թոմաս Շադվելին շնորհվեց այդ կոչումը։ Դրայդեն երգիծաբան Մակ Ֆլեկնո բանաստեղծությունը երկար տարիների մարտերի արդյունք էր[9]։ Անձնական միավորներն այստեղ միահյուսված են ժամանակի գրական պայքարների հետ։ Դրայդենը և Շադվելը տպագրության մեջ են հայտնվել երկար տարիներ՝ միմյանց հետ վիճելով դրամատիկական արվեստի որոշակի հարցերի շուրջ։ Մտքերի փոխանակումը նախաձեռնել է Թոմաս Շադվելը՝ 1668 թվական Զայրացած սիրահարներ կատակերգության ներածության մեջ[10]։ Այստեղ նա ծաղրում էր հերոսական պիեսները, որոնք, նրա կարծիքով, սեր ու պատիվ են բարձրացնում այնքան «ծիծաղելի բարձունքների» վրա, որ ներկայացումը դառնում է բուռլեսկ։ Նա հիանում է Բեն Ջոնսոնի կատակերգություններով և մերժում է այն գրողների (առաջին հերթին ՝ Ջոն Դրայդենի) գործերը, ովքեր հայտարարում էին, որ Բեն Ջոնսոնը գրում է նույնիսկ իր լավագույն պիեսները առանց խելքի[11][12]։ Նկատելով, որ Մոլիերի սյուժեն որոշ չափով օգտագործվել է Զայրացած սիրահարների ստեղծման ժամանակ, Շեդվելը, այնուամենայնիվ, զայրացավ նրա վրա, որը, նրա կարծիքով, ուղղակի գրագողություն էր անում։
|
Բայց ես կամավոր խոստովանում եմ իմ գողությունը և ամաչում եմ դրանից, չնայած ես օրինակ ունեմ մեկին, ով երբեք չի գրել պիես առանց դրա մեծ մասը գողանալու ... և, վերջապես, անընդհատ գողանալով, սկսեց գողացված ապրանքները դիտել որպես իրենց սեփական »։ Իր առաջին կատակերգության ստեղծումից մինչև Դրայդենի հետ ճակատագրական առճակատումը տասնչորս տարվա ընթացքում Շադվելը գրեթե ամեն տարի ստեղծում էր նոր ներկայացում։ Իր ստեղծագործություններում, ըստ հեղինակի, նա քաջալերել է առաքինությունը, խեղաթյուրել և պատժել դարի անառակությունն ու հիմարությունները։ | 
|
:
Ընտրված աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1669 թվական, Արքայական հովիվուհին անգլ.՝ The Royal Shepherdess[13]
- 1671 թվական, Հումորիստ անգլ.՝ The Humorist
- 1672 թվական, Խղճուկը անգլ.՝ The Miser
- 1675 թվական, Հոգեբանություն անգլ.՝ Psyche
- 1676 թվական, Ազատությունը անգլ.՝ The Libertine
- 1676 թվական, Վիրտուոզը անգլ.՝ The Virtuoso
- 1678 թվական, Աթենքի մարդասեր Թիմոնի պատմությունը անգլ.՝ The history of Timon of Athens the Man-hater
- 1679 թվական, Մի ճշմարիտ այրի անգլ.՝ A True Widow
- 1680 թվական, անգլ.՝ The Woman Captain
- 1682 թվական, անգլ.՝ The Lancashire Witches и Teague O’Divelly, the Irish Priest
- 1689 թվական, անգլ.՝ Bury Fair
- 1690 թվական, Սիրահար բիգոտը անգլ.՝ The Amorous Bigot
- 1691 թվական, անգլ.՝ The Scowerers
- 1693 թվական, Կամավորները կամ Ստոկհոբերները անգլ.՝ The Volunteers, or Stockjobbers
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Encyclopædia Universalis (ֆր.) — Encyclopædia Britannica.
- ↑ 3,0 3,1 Cambridge Alumni Database — University of Cambridge.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Encyclopædia Britannica
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118613685 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ venn.lib.cam.ac.uk https://venn.lib.cam.ac.uk/cgi-bin/search-2018.pl?sur=&suro=w&fir=&firo=c&cit=&cito=c&c=all&z=all&tex=SHDL656T&sye=&eye=&col=all&maxcount=50. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 26-ին.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(օգնություն) - ↑ «Malaspina Great Books». web.archive.org. 2004 թ․ նոյեմբերի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2004 թ․ նոյեմբերի 28-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ «Thomas Shadwell». www.nndb.com. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ «Brewer, E. Cobham. Dictionary of Phrase & Fable. MacFleck'noe». www.bartleby.com. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ «§20. Settle. VII. The Restoration Drama. Vol. 8. The Age of Dryden. The Cambridge History of English and American Literature: An Encyclopedia in Eighteen Volumes. 1907–21». www.bartleby.com. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ «Love in their little veins inspires (Shadwell, set by (Henry Purcell)) (The LiederNet Archive: Texts and Translations to Lieder, mélodies, canzoni, and other classical vocal music)». www.lieder.net. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ «The Royal Shepherdess (Shadwell, Thomas) (The Diary of Samuel Pepys)». The Diary of Samuel Pepys (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 26-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ShadwellThomasShadwellShadwell, 1726566Q1230771Thomas; poet, _ThomasEnglish; playwright. «Thomas Shadwell - Wikisource, the free online library». en.wikisource.org (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 26-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link) - «Internet Archive Search: %28%28subject%3A%22Shadwell%2C%20Thomas%22%20OR%20subject%3A%22Thomas%20Shadwell%22%20OR%20creator%3A%22Shadwell%2C%20Thomas%22%20OR%20creator%3A%22Thomas%20Shadwell%22%20OR%20creator%3A%22Shadwell%2C%20T%2E%22%20OR%20title%3A%22Thomas%20Shadwell%22%20OR%20description%3A%22Shadwell%2C%20Thomas%22%20OR%20description%3A%22Thomas%20Shadwell%22%29%20OR%20%28%221642-1692%22%20AND%20Shadwell%29%29%20AND%20%28-mediatype:software%29». archive.org. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 26-ին.
- «LibriVox». librivox.org. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 26-ին.
- «English Prose Drama». archive.is. 2012 թ․ դեկտեմբերի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 26-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թոմաս Շեդվել» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
