Ալ-Տուր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Էլ Թոր (Եգիպտոս)ից)
Բնակավայր
Ալ-Տուր
ԵրկիրԵգիպտոս Եգիպտոս
ԲԾՄ14±1 մետր
Բնակչություն12 733 մարդ (նոյեմբերի 11, 2006)[1]
Ժամային գոտիUTC+2
Ալ-Տուր (Եգիպտոս)##
Ալ-Տուր (Եգիպտոս)

Ալ-Տոր, Եգիպտոս (արաբ․՝ الطور‎‎ [etˈtˤuːɾ]), Եգիպտոսի Հանրապետության Հարավային Սինայի նահանգի վարչական կենտրոնը։ Բնակչությունը՝ 16 129 բնակիչ (2007)։ Գտնվում է Կարմիր ծովի Սուեզի ծոցի ափին՝ Սինայի թերակղզու հարավում, Շարմ Էլ Շեյխից մոտ 100 կմ հեռավորության վրա։ Ունի օդանավակայան ներքին չվերթներով, փոքր նավահանգիստ, հյուրանոց՝ Moses Bay :

Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալ-Տոր քաղաքի պատմությունը սկսվում է փարավոնների ժամանակներից։ Առաջին բնակիչները քաղաքը կոչեցին Ռայֆե (անգլ.՝ Rutho, Raitho) կամ պտղատու երկիր, քանի որ տարածքը հարուստ էր խուրմայի արմավենիներով։ Աստվածաշնչում քաղաքը հիշատակում է Էլիմ անունով[2]։

Քաղաքի ժամանակակից անվանումը գալիս է լեռան արաբերեն անունից, որի վրա, ըստ Աբրահամյան կրոնների, Մովսես մարգարեն ստացել է Ուխտի տախտակները։ Այս լեռը Ղուրանում կոչվում է Ջեբել Էլ Թուր (անգլ.՝ Gebel El Tur) կամ Տուր Սինա։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2007 թվականին ալ-Տորի բնակչությունը կազմում էր 16,129 բնակիչ։ Նրանցից շատերը բեդվին ցեղերի ժառանգներն են՝ Սավալահա, Ալիկատ, Մազինա, Աուարամա, Օուլադ Սաիդ, Կարարաշա, ibիբալիա, Հուվիտատ։

Բուժիչ ջրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մովսեսի բաղնիքները

Էլ Տոր քաղաքը նահանգի մյուս բոլոր քաղաքներից տարբերվում է նրանով, որ ունի արտեզյան աղբյուրներ, ներառյալ այսպես կոչված «Մովսեսի բաղնիքները»՝ հինգ աղբյուրներից ջուրը հոսում է քարե բաղնիք։ Ծծմբային ջրի ջերմաստիճանը մոտ 37 °C է։ Օգտագործվում է ռևմատիզմի և մաշկի հիվանդությունների բուժման համար։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էլ Տորը Հարավային Սինայի նահանգի ամենահին քաղաքն է։ Հարևան Էլ Վադի գյուղում հայտնաբերվել են փարավոնների ժամանակների պատմական հուշարձաններ։

Հռոմեական կայսր Դիոկղետիանոսի օրոք քոչվոր ցեղերի կողմից Ռայֆա անապատում սպանվեցին մոտ 43 քրիստոնյա ճգնավոր վանականներ։ 6-րդ դարում Բյուզանդիայի կայսր Հուստինիանոս I-ը կառուցեց Ռայֆա վանքը[3]։ Մեր օրերում Ռայֆայի վանքը առաջարկվում է ընդգրկվել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկում[4]։

Մամլուքների օրոք Տոր նավահանգիստը Կարմիր ծովում Եգիպտոսի հիմնական նավահանգիստն էր, մինչդեռ Սուեզը միայն ռազմական նավահանգիստ էր։ Միայն Օսմանյան տիրապետության օրոք Սուեզը Տորից խլեց իր նշանակությունը որպես առևտրային նավահանգիստ։ Ժամանակին Եգիպտոսում Տոր քաղաքը թարմ և աղած ձկների մատակարարման հիմնական աղբյուրն էր, սակայն ժամանակի ընթացքում այն կորցրեց իր նշանակությունը:1560 թվականին քաղաք այցելեց Վասիլի Պոզնյակովի ռուսական դեսպանատունը, որը Իվան IV-ը ուղարկել էր Սինայի վանք։ Ճամփորդության նկարագրության մեջ դեսպանները զեկուցել են.

Ռայֆայում հույներ չկան, Սիրիայի ժողովուրդն է ապրում, հավատքը՝ ուղղափառ , քրիստոնեական։ Ռայֆայում հնդկական նավերը ապաստան ունեն։ Ռայֆյից Հնդկաստան 3 ամիս է ծովով։ Ռայֆան քարե փոքր քաղաք է, բայց դրանում թուրքեր չկան, քրիստոնյաներն են ապրում։ Եվ մենք երկրպագելու ենք սուրբ մասունքներին և գնալու ենք այնտեղ, որտեղ Մովսեսը տնկել է 70 արմավ, և որ Աստված նրան տվել է 12 աղբյուրներ, որոնք հոսում են քարե լեռներից, մինչդեռ դրանց մեջ տաք ջուր է հոսում։ Եվ այդ արմատներից մեծ այգի ծիլ տվեց։ Եվ Ռայֆայից մինչև Մովսեսի աղբյուրները և արմավենիները 2 վերստ է, իսկ Իվան Ռոյֆենսկու վանքին՝ 3 վերստ, իսկ վանքը հիմքից քանդվել է կեղտոտ թուրքերի կողմից[5]

։

Քաղաքով անցնում էր Մեքքա և հակառակ ուղղությանբ մուսուլման ուխտագնացների պատմական ուղին։

19-րդ դարի վերջին Օսմանյան կայսրության կառավարությունը բժշկական կարանտինային կենտրոններ ստեղծեց ափի մի քանի բնակավայրերում, այդ թվում՝ ալ-Տորում, վարակների տարածումը կանխելու համար։

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալ-Տորի կլիման դասակարգվում է Կյոպպեն-Գայգերի համակարգով որպես տաք անապատային (BWh):

ալ-Տոր, Եգիպտոսի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 28.8
(83.8)
29.7
(85.5)
35.9
(96.6)
38.9
(102)
42.6
(108.7)
42.4
(108.3)
42.5
(108.5)
40.5
(104.9)
38.2
(100.8)
35.6
(96.1)
31.7
(89.1)
28.7
(83.7)
42.6
(108.7)
Միջին բարձր °C (°F) 20.9
(69.6)
21.9
(71.4)
24.2
(75.6)
28.0
(82.4)
31.0
(87.8)
32.3
(90.1)
33.2
(91.8)
33.3
(91.9)
31.0
(87.8)
28.2
(82.8)
25.3
(77.5)
22.3
(72.1)
27.6
(81.7)
Միջին օրական °C (°F) 16.1
(61)
17.0
(62.6)
19.9
(67.8)
23.4
(74.1)
26.2
(79.2)
27.9
(82.2)
28.9
(84)
29.1
(84.4)
27.6
(81.7)
24.5
(76.1)
20.7
(69.3)
17.4
(63.3)
23.2
(73.8)
Միջին ցածր °C (°F) 9.5
(49.1)
10.2
(50.4)
13.5
(56.3)
17.2
(63)
20.3
(68.5)
23.1
(73.6)
24.0
(75.2)
24.8
(76.6)
23.2
(73.8)
19.1
(66.4)
14.4
(57.9)
11.4
(52.5)
17.6
(63.7)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) 2.6
(36.7)
4.2
(39.6)
5.6
(42.1)
8.8
(47.8)
13.2
(55.8)
18.4
(65.1)
20.3
(68.5)
20.7
(69.3)
17.2
(63)
10.5
(50.9)
7.0
(44.6)
5.8
(42.4)
2.6
(36.7)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 0
(0)
0
(0)
0
(0)
0
(0)
0
(0)
0
(0)
0
(0)
0
(0)
0
(0)
1
(0.04)
1
(0.04)
5
(0.2)
7
(0.28)
Միջ. տեղումների օրեր (≥ 1.0 mm) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0.1 0.1
% խոնավություն 53 51 53 55 56 57 59 63 66 61 58 55 57.2
Աղբյուր #1: NOAA[6]
Աղբյուր #2: Climate Charts[7]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. http://www.webcitation.org/69vr2r34o
  2. El Tur is the capital of South Sinai Արխիվացված 2013-03-08 Wayback Machine (անգլ.)
  3. Rutho Monastery Արխիվացված 2013-10-29 Wayback Machine (անգլ.)
  4. Rutho Monastery — UNESCO World Heritage Centre (անգլ.)
  5. Хождение на восток гостя Василия Познякова с товарищи. Электронная публикация Института русской литературы РАН
  6. «El–Tor Climate Normals 1961–1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
  7. «El Tor, Egypt Climate, Global Warming, and Daylight Charts and Data». Climate Charts. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 12-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալ-Տուր» հոդվածին։