Էլեոնորա Դուզե

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Picto infobox masks.png
Էլեոնորա Դուզե
Dupont, Aimé (1842-1900) - Eleonora Duse ì -- New York, 1896.jpg
Էլեոնորա Դուզեն Նյու-Յորքում, 1896 թվականին
Ծնվել էհոկտեմբերի 3, 1858(1858-10-03)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՎիջևանո, Պավիա, Լոմբարդիա, Լոմբարդո-Վենետիկ, Ավստրիական կայսրություն[4][5]
Մահացել էապրիլի 21, 1924(1924-04-21)[4][1][2][…] (65 տարեկան)
Մահվան վայրՓիթսբուրգ, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ[5]
ՔաղաքացիությունFlag of Italy (1861–1946).svg Իտալիայի թագավորություն
Մասնագիտությունդերասանուհի, սցենարիստ, թատրոնի դերասանուհի և կինոդերասանուհի
Համատեղ ապրող(ներ)Գաբրիելե Դ'Աննունցիո

Էլեոնորա Դուզե (իտալերեն՝ Eleonora Duse, իսկական անունը՝ Էլեոնորա Ջուլիա Ամալիա Դյուզյան, հոկտեմբերի 3, 1858(1858-10-03)[1][2][3][…], Վիջևանո, Պավիա, Լոմբարդիա, Լոմբարդո-Վենետիկ, Ավստրիական կայսրություն[4][5] - ապրիլի 21, 1924(1924-04-21)[4][1][2][…], Փիթսբուրգ, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ[5]), իտալացի դերասանուհի, XX դարի սկզբի խոշոր ողբերգակներից է. նրա արվեստին բնորոշ էին հատկապես հմայիչ ու նուրբ, սակայն հակասական բնավորություններ, որոնք դերասանուհին բացահայտել է հոգեբանական խոր ու ճշմարտացի վերլուծություններով։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էլեոնորա Դուզեն ծնվել է դերասանների ընտանիքում. պապը իտալական Կոմեդիա դել Արտե թատրոնի հիմնադիրներից էր, իսկ հայրը՝ շրջիկ դերասան։ 4 տարեկանից Դուզեն մասնակցել է շրջիկ թատերախմբերի ներկայացումներին։ 15 տարեկանում խաղացել է Ջուլիետի դերը (Վիլյամ Շեքսպիրի «Ռոմեո և Ջուլիետ»)։ Դուզեն ճանաչվել է Թերեզ Ռաքենի դերով՝ Էմիլ Զոլայի համանուն գործում։ Այնուհետև խաղացել է Կլեոպատրա, Դեզդեմոնա, Օֆելյա (Վ. Շեքսպիրի «Անտոնիո և Կլեոպատրա», «Օթելլո», «Համլետ»)։

1880-ական թվականների վերջին Իտալիայում ամենաճանաչված դերասանուհին էր։ 1887 թվականին սեփական թատերախմբով հաջողությամբ հանդես է եկել նախ՝ Իտալիայում, ապա՝ Եվրոպայի այլ երկրներում, ԱՄՆ-ում, Հարավային Ամերիկայում, Եգիպտոսում, 18911892 թվականներին և 1908 թվականին՝ Ռուսաստանում, որտեղ նրան բարձր են գնահատել Անտոն Չեխովը, Կոնստանտին Ստանիսլավսկին և ուրիշներ։ Դուզեն Իտալիայում առաջինն է մարմնավորել Հենրիկ Իբսենի հերոսներին՝ Նորա, Հեդդա Գաբլեր, Ֆրու Ալվինգ («Նորա», «Հեդդա Գաբլեր», «Ուրվականներ»)։

1908–1911 թվականներին Վահրամ Փափազյանը Դուզեի հետ ներկայացումներով շրջագայել է Եվրոպայի բազմաթիվ քաղաքներում։ Նա իր «Հետադարձ հայացք» գրքում Դուզեին համեմատել է Սառա Բեռնարի հետ և նրանց արվեստը հավասար գնահատել։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Internet Movie Database — 1990.
  3. 3,0 3,1 Encyclopædia Britannica
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Дузе Элеонора // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Archivio Storico Ricordi — 1808.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Wikiquote-logo-hy.svg
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Էլեոնորա Դուզե հոդվածին
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 459 CC BY-SA icon 80x15.png