Էլեոնորա Դուզե

Էլեոնորա Դուզե
	Էլեոնորա Դուզեն Նյու-Յորքում, 1896 թվականին
Ծնվել է	հոկտեմբերի 3, 1858[…]
Ծննդավայր	Վիջևանո, Պավիա, Լոմբարդիա, Լոմբարդո-Վենետիկ, Ավստրիական կայսրություն
Մահացել է	ապրիլի 21, 1924[…] (65 տարեկան)
Մահվան վայր	Փիթսբուրգ, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	Իտալիայի թագավորություն
Մասնագիտություն	դերասանուհի, սցենարիստ, թատրոնի դերասանուհի և կինոդերասանուհի
Համատեղ ապրող(ներ)	Գաբրիելե Դ'Աննունցիո

Էլեոնորա Դուզե (իտալերեն՝ Eleonora Duse, իսկական անունը՝ Էլեոնորա Ջուլիա Ամալիա Դյուզյան, հոկտեմբերի 3, 1858(1858-10-03)^[1]^[2]^[3]^[…], Վիջևանո, Պավիա, Լոմբարդիա, Լոմբարդո-Վենետիկ, Ավստրիական կայսրություն^[4]^[5] - ապրիլի 21, 1924(1924-04-21)^[4]^[1]^[2]^[…], Փիթսբուրգ, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ^[5]), իտալացի դերասանուհի, XX դարի սկզբի խոշոր ողբերգակներից է. նրա արվեստին բնորոշ էին հատկապես հմայիչ ու նուրբ, սակայն հակասական բնավորություններ, որոնք դերասանուհին բացահայտել է հոգեբանական խոր ու ճշմարտացի վերլուծություններով։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էլեոնորա Դուզեն ծնվել է դերասանների ընտանիքում. պապը իտալական Կոմեդիա դել Արտե թատրոնի հիմնադիրներից էր, իսկ հայրը՝ շրջիկ դերասան։ 4 տարեկանից Դուզեն մասնակցել է շրջիկ թատերախմբերի ներկայացումներին։ 15 տարեկանում խաղացել է Ջուլիետի դերը (Վիլյամ Շեքսպիրի «Ռոմեո և Ջուլիետ»)։ Դուզեն ճանաչվել է Թերեզ Ռաքենի դերով՝ Էմիլ Զոլայի համանուն գործում։ Այնուհետև խաղացել է Կլեոպատրա, Դեզդեմոնա, Օֆելյա (Վ. Շեքսպիրի «Անտոնիո և Կլեոպատրա», «Օթելլո», «Համլետ»)։

1880-ական թվականների վերջին Իտալիայում ամենաճանաչված դերասանուհին էր։ 1887 թվականին սեփական թատերախմբով հաջողությամբ հանդես է եկել նախ՝ Իտալիայում, ապա՝ Եվրոպայի այլ երկրներում, ԱՄՆ-ում, Հարավային Ամերիկայում, Եգիպտոսում, 1891 – 1892 թվականներին և 1908 թվականին՝ Ռուսաստանում, որտեղ նրան բարձր են գնահատել Անտոն Չեխովը, Կոնստանտին Ստանիսլավսկին և ուրիշներ։ Դուզեն Իտալիայում առաջինն է մարմնավորել Հենրիկ Իբսենի հերոսներին՝ Նորա, Հեդդա Գաբլեր, Ֆրու Ալվինգ («Նորա», «Հեդդա Գաբլեր», «Ուրվականներ»)։

1908 –1911 թվականներին Վահրամ Փափազյանը Դուզեի հետ ներկայացումներով շրջագայել է Եվրոպայի բազմաթիվ քաղաքներում։ Նա իր «Հետադարձ հայացք» գրքում Դուզեին համեմատել է Սառա Բեռնարի հետ և նրանց արվեստը հավասար գնահատել։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Internet Movie Database — 1990.
↑ ^3,0 ^3,1 Encyclopædia Britannica
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Дузе Элеонора // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 Archivio Storico Ricordi — 1808.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էլեոնորա Դուզեն հայկական հանրագիտարանում

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 459)։

[_a85a4fe98d5677df-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_0a2d48643b4761a0-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Internet Movie Database — 1990.

[_618fa56645429f8c-3] 3,0 ^3,1 Encyclopædia Britannica

[_df847bf0c4d26d37-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Дузе Элеонора // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_798e6e6299fadefb-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 Archivio Storico Ricordi — 1808.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]