Jump to content

Դմիտրի Այնալով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դմիտրի Այնալով
ռուս.՝ Дмитрий Власьевич Айналов
Ծնվել էփետրվարի 8 (20), 1862[1]
ԾննդավայրՄարիուպոլ, Մարուպոլի հունական շրջան, Ալեքսանդովսկի գավառ, Եկատերինոսլավի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[2][1]
Մահացել էդեկտեմբերի 12, 1939(1939-12-12)[2][1][3] (77 տարեկան)
Մահվան վայրԼենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[2][1]
ԳերեզմանԼիտերատորսկիե մոստկի
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն,  Խորհրդային Ռուսաստան և  ԽՍՀՄ
ԿրթությունՆովոռոսիյսկի կայսերական համալսարան (1888)
Գիտական աստիճանգիտությունների դոկտոր (մայիսի 9, 1900)
Մասնագիտությունհայրենագետ, արվեստագետ, արվեստի տեսաբան և համալսարանի դասախոս
ԱշխատավայրՍանկտ Պետերբուրգի կայսերական համալսարան
Պարգևներ և
մրցանակներ
Սուրբ Աննայի 2-րդ աստիճանի շքանշան Սուրբ Ստանիսլավի 2-րդ աստիճանի շքանշան և Սուրբ Ստանիսլավի 3-րդ աստիճանի շքանշան
ԱնդամությունԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա և Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա
 Dmitry Aynalov Վիքիպահեստում

Դմիտրի Վլասևիչ Այնալով (ռուս.՝ Дми́трий Вла́сьевич Айна́лов, փետրվարի 8 (20), 1862[1], Մարիուպոլ, Մարուպոլի հունական շրջան, Ալեքսանդովսկի գավառ, Եկատերինոսլավի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[2][1] - դեկտեմբերի 12, 1939(1939-12-12)[2][1][3], Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[2][1][4]), խորհրդային և ռուս արվեստագետ, պրոֆեսոր, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի անդամ (1914) և Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ։ Ավելի քան 200 գիտական հրատարակություններ հեղինակ է, այդ թվում՝ հոդվածների, դասախոսությունների, ակնարկների[5]։

Այնալովը ծնվել է 1862 թվականի փետրվարի 20-ին Եկատերինոսլավ մարզի Մարիուպոլ քաղաքում, վաճառական Վլասի Դմիտրիևիչ Այնալովի ընտանիքում։ Նրա հայրը մասամբ հունական ծագում ուներ[5]։ Դմիտրի Այնալովը 1884 թվականին ավարտել է Մարիուպոլի գիմնազիան, այնուհետև ընդունվել է Օդեսայի համալսարանի պատմության և բանասիրության ֆակուլտետ[4]։ Մեծ սեր է ունեցել դեպի արվեստի պատմությունը և սովորել է հայտնի արվեստաբան և հնագետ Նիկոդիմ Կոնդակովի մոտ[4]։ Պաշտպանել է ուսանողական ատենախոսությունը Սոֆիայի տաճարում՝ նկարչության թեմայի շուրջ, համագործակցելով Եգոր Ռեդինի հետ։ Այն հրատարակվել է 1889 թվականին Սանկտ Պետերբուրգում։

1888 թվականին գիմանազիան ավարտելուց հետո ընդունվել է Սանկտ Պետերբուրգի պետական համալսարան։ Երկու տարի նա պատրաստվում էր դառնալ արվեստի տեսության և արվեստի պատմության պրոֆեսոր։ Ընդունվել է Կազանի Դաշնային համալսարանում որպես դասախոս։ 1890-1903 թվականներին դասավանդել է անտիկ աշխարհի արվեստի պատմություն, և այդ համալսարանում արվեստի տեսության և արվեստի պատմության ֆակուլտետում դասավանդել է Կիևյան Ռուսիայի մասին։ Այցելել է Իտալիա՝ դիպլոմային աշխատանքի համար նյութեր հավաքելու, որը վերնագրված էր «Բյուզանդական արվեստի հելլենիստական հիմքերը»[5]։ Նա հետազոտել է Հռոմի, Վենետիկի, Նեապոլի, Պալերմոյի, Պարմայի, Ֆլորենցիայի արվեստի գործերը և հուշարձանները, և այցելել իտալական այլ քաղաքներ։ Հինգ տարվա աշխատանքից հետո,1895 թվականի նոյեմբերի 27-ին նա հաջողությամբ պաշտպանել է դիպլոմային աշխատանքը։

1903 թվականի հուլիսիս 11-ին Սանկտ Պետերբուրգի պետական համլսարանի պրոֆեսոր էր։ 1906 թվականի դեկտեմբերի 5-ից դասավանդել է նաև Բեստուժևի դասընթացներում[5]։ 1914 թվականի նոյեմբերի 29-ին դարձել է Գիտությունների ակադեմիայի ռուսաց լեզվի և գրականության բաժնի թղթակից անդամ[6]։ Այդ ժամանակ արժանացել է շատ մրցանակների։ 1922-1929 թվականներին աշխատել է Էրմիտաժում։

Այնալովը հետաքրքրվել է նաև հնագիտությամբ։ Որպես Ռուսական հնագիտական ըներության անդամ, նա մասնակցել է հանդիպումների և կատարել տարբեր առաջադրանքներ, օրինակ՝ 1904-1905 թվականներին Մոսկվայի հնագիտական ընկերության խնդրանքով ուսումնասիրել է Չեռնիգովի եկեղեցական ճարտարապետությունը։ Հատկապես հետաքրքրվել է Խերսոնես Տավրիկյան քաղաքի և Ղրիմի ճարտարապետտություններով[5]։

Թոշակի է անցել 1929 թվականին՝ առողջական խնդիրների պատճառով[5]։ 1930-ական թվականներին Այնալովը ձերբակալվել է, բայց հետագայում արդարացվել[7]։ Վախճանվել է 1939 թվականին՝ Սանկտ Պետերբուրգում և հուղարկավորվել Վոլկովոյի գերեզմանատանը իր կնոջ՝ Նադեժդայի մոտ։

Հրապարակումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Կիևի Սոֆիայի տաճար (ռուս.՝ Киевский Софийский собор) 1890․ համագործակցելով Եգոր Ռեդինի հետ
  • Բյուզանդական արվեստի հելլենիստական հիմքերը (ռուս.՝ Эллинистические основы византийского искусства), 1900
  • Քրիստոնեական Հերսոնեսայի հուշարձանները (ռուս.՝ Памятники христианского Херсонеса), 1901
  • Էթյուդին Վերածննդի կերպարվեստի պատմության մեջ (ռուս.՝ Этюды по истории искусства Возрождения), 1908
  • Էսքիզներ և գրառումներ Կիևան Ռուսի արվեստի պատմության վերաբերյալ (ռուս.՝ Очерки и заметки по истории древнерусского искусства), 1914
  • Կիևյան Ռուսիայի արվեստի պատմությունը (ռուս.՝ История древнерусского искусства), 1915
  • 14-րդ դարի բյուզանդական նկարներ (ռուս.՝ Византийская живопись XIV века), 1917
  • Էթյուդին Լոնարդո դա Վինչիի մասին (ռուս.՝ Этюды о Леонардо да Винчи), 1939[8]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Енциклопедія сучасної України (укр.)Інститут енциклопедичних досліджень НАН України, 2001. — ISBN 966-02-2075-8
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Айналов Дмитрий Власьевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  3. 3,0 3,1 3,2 Cleminson O. Aynalov, Dmitry // Grove Art Online / J. Turner[Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T005404
  4. 4,0 4,1 4,2 Biography in the Great Soviet Encyclopaedia
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Раиса Божко (2012 թ․ մարտի 7). «Историк искусств мариуполец Дмитрий Айналов» (Russian). Газета "Приазовский рабочий". Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 3-ին. {{cite web}}: External link in |publisher= (օգնություն)CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  6. «Айналов Д.В. - Общая информация» (Russian). The Russian Academy of Sciences. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 4-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  7. Список репрессированных членов АН СССР
  8. http://bioslovhist.history.spbu.ru/component/fabrik/details/1/631.html
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դմիտրի Այնալով» հոդվածին։