Դարիալի կիրճ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դարիալի կիրճ
დარიალის ციხე
Դարիալի կիրճը
ՏեղադրությունՎրաստան Վրաստան
Ռուսաստան Ռուսաստան
Դարիալի կիրճ (Կովկաս)##
Դարիալի կիրճ (Կովկաս)
Պատկերներ Վիքիպահեստում

Դարիալի կիրճ (վրաց.՝ დარიალის ციხე) կամ Ալանաց դուռ, կիրճ Վրաստանում, Թերեք գետի հովտում՝ Մեծ Կովկասի Կողքային լեռնաշղթան նրա հատելու տեղում։ Խորությունը մինչև 1000 մ է։ Դարալի կիրճով է անցնում Ռազմավարական ճանապարհը։ Հին և միջին դարերում ուներ ռազմական կարևոր նշանակություն։ Հայերը, վրացիները և պարսիկները կայազոր են պահել այնտեղ՝ կովկասյան վաչկատուն ցեղերի ներխուժումները կասեցնելու համար։ Այդպես է կոչվել այնտեղով հաճախակի ներխուժած ալանների անունով։ Կիրճի հսկողության համար Բյուզանդիան Սասանյան Պարսկաստանին հարկ էր վճարում։

Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անվանման ստուգաբանությունը կապվում է կովկասյան իրանալեզու ալաններ ցեղի անվան հետ, որին ավելացվել է պարսկերեն դար «դարպաս, դուռ, կապան» բառը։ Հին և միջին դարերում հայերեն հենց այդպես էլ կոչվել է՝ Ալանաց դուռ․ այդ տեղով ալանները հաճախակի էին ներխուժում Հայաստան, Վրաստան և հասնում Իրանի սահմանները։ Հայտնի է եղել նաև Կովկասի դարպասներ անունով[1]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս».
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 316