Դանիական մշակութային կանոն

Մշակութային կանոն (դան․՝ Kulturkanonen), դանիական մշակույթին արժեք և դանիական մշակութային արժեքների անբաժանելի մաս ճանաչված արվեստի հուշարձանների ցանկ, որը կազմված է 108 կետից։

Մշակութային կանոնի ստեղծումը առաջարկել է Դանիայի մշակույթի նախարար Բրիան Միկելսենը (Brian Mikkelsen) 2004 թվականին։ Նախարարության հովանու տակ 35 մարդուց յոթ ընտրական հանձնաժողով է ստեղծվել։ Նախագծի ղեկավարն է նշանակվել պրոֆեսոր Յորն Լունդը (Jørn Lund)։ 2005 թվականի ապրիլի սկսվել է դանիական արվեստի կարևորագույն աշխատությունների ընտրելու աշխատանքը։ Դրանք ընտրվում էին ճարտարապետություն, դիզայն, գեղանկարչություն, թատրոն, գրականություն, կինեմատոգրաֆ և երաժշտություն կատեգորիաներում։ Բացի այդ մշակվել է երեխաների արվեստին նվիրված առանձին «Մշակութային կանոն»։ Վերջնական ցանկը հրապարակել են 2006 թվականի հունվարի 24-ին։

Մշակութային կանոնի ընտրելու գործընթացը բազմակողմանի քննադատության է ենթարկվել։ Տարբեր կազմակերպություններ առաջարկել են դանիական մշակույթի կարևորագույն նմուշների իրենց ցանկերը։

Աշխատությունների ընդգրկման հիմնական չափանիշն էր նրանց մեծ նշանակությունը դանիական մշակույթի համար։ Այդպես են ցանկի մեջ մտել.

Սիդնեյի օպերային թատրոնը, որը Ավստրալիայում դանիացի ճարտարապետ է կառուցել։
Դանիայում պատրաստված, բայց այժմ Գերմանիայի Շլեզվիգ քաղաքում գտնվող Բորդեսհոլմ սեղանի բեմը
Իռլանդիայում կառուցված, բայց դանիական ֆյորդում գտնված «Skuldelev 2» վիքիգների դրաքարը
«Ֆլորա Դանիկա», ի սկզբանե դանիական, իսկ հետագայում համասկանդինավյան աշխատություն։

Նմուշների ցանկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայերեն անվանում	Բնօրինակ անվանում	Տեղագրություն	Կառուցման ժամանակ	Ճարտարապետ
Հովեր եկեղեցի	Hover Kirke	Հովեր ծուխ, Կենտրոնական Յուտլանդիա	12-րդ դար	անհայտ
Գլորուպ ամրոց	Glorup herregård	Սվիննիգե ծուխ, Նյուբորգ, Ֆյուն, Հարավային Դանիա	15-րդ դար, վերակառուցված 1765-ին	Ն.Հ. Ժարդեն
Ֆրեդերիկստադ թաղամաս	Frederiksstaden	Կոպենհագեն	1749	Նիկոլայ Էյտվեդ
Սուրբ Ատվածածին մայր տաճար	Vor Frue Kirke	Կոպենհագեն	1811 - 29	Ս.Ֆ. Հանսեն
Դյուրեհաուեն	Dyrehaven	Կլամպենբորգ, Զելանդիա	1846	Ռուդոլֆ Ռոթհե
Բրումլեբյու	Brumleby	Эстербро, Կոպենհագեն	1854 - 56	Մ.Բ. Բիննեսբյոլ և Վ. Կլյան
Մարիեբյերգ գերեզմանոց	Mariebjerg Kirkegård	Գենտոֆտե, Զելանդիա	1925 - 35	Հ.Ն. Բրանտ
Օրհուսի համալսարան	Aarhus Universitet	Օրհուս	1931	Կայ Ֆիսկեր և այլք
Օրհուսի քաղաքապետարան	Århus Rådhus	Օրհուս	1937 - 42	Առնե Յակոբսեն և Էրիկ Մյոլլեր
«Ֆինգերպլան»	Fingerplanen	Կոպենհագեն	1947	Պետեր Բրեդսդորֆ
Սիդնեյի օպերային թատորն	Sydney Opera House	Սիդնեյ	1957	Յորն Ութզոն
Մեծ Բելտ կամուրջ	Storebæltsbroen	Զելանդիա և Ֆյուն	1991 - 98	Հանս Դիսինգ և Օտտո Վեյտլինգ

Կերպարվեստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դիզայն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կինեմատոգրաֆ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երաժշտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թատրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մանկական կանոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայերեն անվանում	Բնօրինակ անվանում	Հեղինակ	Ստեղծման տարեթիվ
Շինարարական խաղահրապարակ	Byggelegeplads	Կ.Տ. Սյորենսեն	1931
«Պստիկները երգում են»	De små synger	Գուննար Նյուբորգ-Յենսեն	1948
«Պալլեն միակ է աշխարհում»	Palle alene i Verden	Աստրիդ Հեննինգ-Յենսեն	1949
«Դոնալդ Դակը և ոսկե սաղավարտը»	Anders And og den gyldne hjelm	Կառլ Բարքս	1954
Բարձր մանկական աթոռ	Høj stol	Նաննա Դիտցել	1955
LEGO խորանարդիկներ	Legoklodsen	Գոդֆրիդ Կիրկ Կրիստիանսեն	1958
«Սիլասն ու ագռավը»	Silas og den sorte hoppe	Սեսիլ Բյոդկեր	1967
Հալֆդանի այբբենարան	Halfdans ABC	Հալֆդան Ռասմուսեն և Իբ Սպանգ Օլսեն	1967
Կայը և Անդրեան	Kaj og Andrea	Կատրինե Հաուհ-Ֆաուսբյոլ	1971-ից
Բարի կիրակնօրյա առավոտ	Go' Sønda' Morn'	Աննե Լիննետ	1980
Ռետինե Թարզանը	Gummi-Tarzan	Սյորեն Կրագ-Յակոբսեն	1981
«Ճրթճրթան»	Nøddeknækkeren	Ստեեն Կյորներ	2003

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]